به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی ربیع»؛فقر مهارتی یکی از مهمترین چالشهای پنهان اما تعیینکننده در بازار کار است؛ چالشی که نهتنها فرصتهای شغلی را محدود میکند، بلکه مانعی جدی بر سر راه توسعه اقتصادی و رقابتپذیری کشور محسوب میشود. فقر مهارتی به وضعیتی اشاره دارد که در آن نیروی کار از مهارتهای لازم برای پاسخگویی به نیازهای واقعی بازار بیبهره است؛ مهارتهایی که از مهارتهای فنی و تخصصی گرفته تا مهارتهای نرم مانند ارتباط مؤثر، کار گروهی، یادگیری مستمر و تفکر حل مسئله را در بر میگیرد.
در سالهای اخیر شاهد شکاف قابل توجهی میان نظام آموزشی و نیازهای واقعی بازار کار بودهایم. دانشگاهها عمدتا بر انتقال دانش نظری متمرکز بودهاند و کمتر به مهارتآموزی عملی و توانمندسازی دانشجویان در حوزههای کاربردی پرداختهاند. نتیجه این روند، تولید سالانه هزاران فارغالتحصیل است که با وجود داشتن مدرک تحصیلی، تواناییهای لازم برای ورود مؤثر به محیط کار را ندارند. این موضوع باعث شده بسیاری از کارفرمایان، از «نبود نیروی ماهر» گلایه کنند در حالی که همزمان جمعیت بیکار تحصیلکرده رو به افزایش است. این تناقض ظاهری، در واقع نمود همان فقر مهارتی است.
از سوی دیگر، سرعت تغییرات فناوری و دیجیتالسازی مشاغل نیز نیاز به مهارتآموزی مستمر را بیش از گذشته برجسته کرده است. بسیاری از مشاغل امروز نیازمند تسلط بر فناوریهای نوین، زبان انگلیسی، مهارت تحلیل داده و کار با ابزارهای دیجیتال هستند. اما بخش بزرگی از نیروی کار با این مهارتها فاصله دارد و همین مسئله توان رقابتی آنها را در مقایسه با نیروهای کار منطقه کاهش میدهد. در چنین شرایطی، کارفرماها ناچار میشوند یا هزینههای اضافی برای آموزش نیروی انسانی صرف کنند یا بهطور کامل از جذب نیرو صرف نظر نمایند.
فقر مهارتی پیامدهای گستردهای دارد؛ از افزایش نرخ بیکاری و کاهش بهرهوری گرفته تا فرار سرمایه انسانی. وقتی یک جوان تحصیلکرده احساس میکند فرصتهای شغلی مناسب در کشور برای او وجود ندارد، احتمال مهاجرتش افزایش مییابد و تصور می کند با مهاجرت بستری برای اشتغال و کسب درآمد فراهم می شود.همچنین بسیاری از کارآفرینان به دلیل نبود نیروی ماهر، نمیتوانند کسبوکارهای خود را توسعه دهند و این موضوع مستقیماً بر رشد اقتصادی اثر منفی میگذارد.
برای عبور از این چرخه معیوب، باید به سمت اصلاح آموزش مهارتمحور حرکت کرد. توسعه آموزشهای فنیوحرفهای، همکاری نزدیکتر صنعت و دانشگاه و فرهنگسازی درباره اهمیت یادگیری مهارت، از مهمترین اقداماتی است که میتواند شکاف کنونی را کاهش دهد. کشور نیروی انسانی جوان و مستعد فراوانی دارد؛ اما تنها زمانی میتوان از این سرمایه ارزشمند بهره برد که مهارتآموزی در مرکز سیاستهای بازار کار قرار گیرد.
نجمه کریمیان