مظفر حاجیان

به گزارش پایگاه خبری ربیع، امروز سالروز ولادت با سعادت امام حسن عسگری علیه السلام است این میلاد نورانی را به محضر فرزندشان حضرت ولی عصر (عج) و به همه پیروان امامت و ولایت تبریک عرض می کنیم. هدایت اعتقادی مردم راس وظایف امامان علیهم السلام قرار دارد اما امام یازدهم در کنار این وظیفه، با مواضع علمی به شبهه ها و افکار کفرآمیز پاسخ می دادند و به بیان حق، با روش مناظره و گفت وگوی موضوعی و مناقشه ها و بحث های علمی می پرداختند.

با این مجاهدت ها، از طرفی امّت مؤمن را به شخصیت مکتبی و فکری خود مجهّز می فرمودند و از طرف دیگر، پایداری و ایستادگی شان را در برابر جریان‌های فکری که علیه مکتب، خطری را تشکیل می داد، تضمین می فرموند و آن را در نطفه خفه می کردند. امام عسکری (ع) با وجود نگه داری در سامرّاء و تحت نظر عوامل حکومت ستمکار وقت، توانست با ایستادگی در برابرانحرافات و بدعت های اعتقادی و فکری، نقش خود را در افشای این گمراهی ها و هدایت فکری جامعه به مسیر درست و راه حق به طور کامل ایفا فرماید.

یکی از مواضع مهم امام موضع گیری در قبال صوفیه بود که به شدّت از آنها بیزاری جست و مردم را از گرویدن به آنها برحذر داشتند. همچنین موضع گیری در برابر واقفی ها که امامت را تن‌ها تا امام هفتم (ع)، یعنی امام کاظم (ع) می دانستند و قائل به امامت فرزند بزرگوارش، امام رضا (ع) نبودند صریح و بی پرده بود چنانچه فرمودند: «کسی که امامت آخرین فرد ما را انکار کند، گویی امامت نخستین شخص مان را انکار کرده است.» نیز موضع گیری در برابر ثنویه یا دوگانه پرستان، موضع گیری در برابر مفوّضه وموضع گیری در مواقع لزوم در برابر شبهه افکنان و تفرقه جویان از جمله مواضع اصولی آن امام همام است.امام عسکری (ع) به حکم شرایط نامساعد و محدودیت بسیار شدیدی که حکومت عبّاسی برقرار کرده بود،

موفّق به گسترش دانش دامنه دار خود در سطح کلّ جامعه نشد، ولی در عین حال با همان فشار و خفقان، شاگردان زیادی را تربیت کرد که هر کدام به سهم خود در نشر و گسترش معارف اسلام و رفع شبهات دشمنان، نقش مؤثّر داشتند شخصیّت های برجسته و مردان وارسته ای مانند: احمد بن اسحاق اشعری قمی، ابوهاشم داود بن قاسم جعفری، ابوعمرو عثمان بن سعید عمری، علی بن جعفر و محمّد بن حسن صفّاراز جمع بیش از یکصد نفری شاگردان ایشان هستند. افزون بر تربیت این شاگردان، گاهی چنان مشکلات و تنگناها برای مسلمانان پیش می آمد که جز حضرت عسکری (ع) کسی از عهدهٔ حلّ آنها برنمی آمد. امام در این گونه مواقع، در پرتو علم امامت، با تدبیر فوق العاده ای، بن بست را می شکست و مشکل را حل می کرد. از طرفی در زمان امام عسکری (ع) تشیّع در مناطق مختلف و شهرهای متعدّدی گسترش و در نقاط فراوانی مانند «کوفه»، «بغداد»، «نیشابور»، «قم»، «خراسان»، «مدائن»، «یمن»، «ری»، «آذربایجان»، سامرّاء، «جرجان» و «بصره» تمرکز یافته بود.

گستردگی و پراکندگی مراکز تجمّع شیعیان، وجود سازمان ارتباطی منظّمی را ایجاب می کرد تا پیوند شیعیان را با حوزهٔ امامت از یک سو و ارتباط آنان با همدیگر را از سوی دیگر برقرار سازد و از این رهگذر، آنان را از نظر دینی و سیاسی رهبری و سازماندهی کند. ایشان نمایندگانی از میان چهره‌های درخشان و شخصیّت های برجستهٔ شیعیان برگزید و در مناطق متعدّد، منصوب کرد. ایشان با آنان در ارتباط بود و از این طریق پیروان تشیّع را در همهٔ مناطق زیر نظر داشت.

امام عسکری (ع) با وجود همهٔ محدودیت‌ها و کنترل‌هایی که از طرف دستگاه خلافت به عمل می آمد، سلسله فعّالیت های سرّی سیاسی را رهبری می کرد که با گزینش شیوه‌های بسیار ظریف پنهان کاری از چشم بیدار و مراقب جاسوسان دربار به دور می ماند.

افزون بر آمور مهم و مسئولیت های عمومی امامت که امام عسکری (ع) بدان ها می پرداخت، آن حضرت نقشی مشخّص و اختصاصی نیز داشت و آن تدارک و آماده سازی عملی مرحلهٔ امامت فرزند بزرگوارشان، حضرت حجّت بن الحسن (ع) و آماده سازی جامعه برای پذیرش غیبت ایشان بود که این نقش را بخوبی ایفا فرمودند و دنیای بشریت امروز برای رهایی از ظلم و ستم در انتظار قیام ایشان به سر می برد. امام علیه السلام در جهت آماده سازی زمینه برای غیبت فرزندشان حضرت حجّت (ع) اقدامات سنگین و تاثیرگذاری را به انجام رساندند از جمله نهان ساختن یک اقدام مهم بود! امام حسن عسکری (ع) برای مقدّمه سازی و مهیّا کردن ذهنیّت مردم، به طور عموم و خصوصاً شیعه، در مورد غیبت، شیوهٔ نهان سازی را بسیار بیشتر از آنچه در زندگی امام هادی (ع) مورد توجّه بود، به کار گرفت. آن حضرت به جز ایّامی که به دستور خلیفهٔ عبّاسی برای دیدار وی از خانه بیرون می رفت یا برخی اوقات به جهت مصالحی که در نظر داشت، به کسی اجازهٔ ملاقات می داد یا خود شخصاً به دیدار آنها می رفت، دیدار دیگری با مردم نداشت؛ بلکه حتّی در برابر شیعیان ظاهر نمی شد و از پشت پرده با آنان سخن می گفتند. اقدام دیگر امام، ارجاع مردم به نمایندگان خود بود. امام حسن عسکری (ع) نمایندگانی را معیّن کرده و آنها را با تأیید و بیان اعتماد، مورد حمایت خویش قرار می دادند تا برای حلّ مشکلات دینی و دنیوی رابط میان آن حضرت و آنان باشند و تا شیعیان به روش مراجعهٔ مستقیم به نمایندگان مأنوس شوند. نیز با تأیید کتب فقه و اصل های تصنیف شدهٔ یاران زمینه غیبت فرزندشان را فراهم می فرمودند. امام حسن عسکری (ع) برخی کتاب های فقهی و اصولی را که برای عمل به آن و هدایت شدن در روزگار حضرت و پیش از آن گردآوری شده بود و نیز صاحبان و مؤلّفان آن کتب را مورد تأیید خویش قرار می دادند و از زحمات و تلاش های آنان قدردانی کرده و آن را می ستودند. همچنین حضرت از مردم می خواستتند به این کتاب ها عمل کنند. آری، اکنون جامعه بشری محروم از فیض وجود مستقیم امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است و آماده پذیرش حکومت عدل ایشان، انشاالله ظهورشان نزیدیک و نورشان عالم را روشن خواهد کرد و درد و رنج ها و ظلم و ستم ها از انسانها برداشته خواهد شد.

مظفر حاجیان