به گزارش پایگاه خبری ربیع، خدیجه توسلی دینانی
-تالار اشرف
یکی از ممتازترین آثار اصفهان که یادگاری از دوران صفوی است تالار اشرف می باشد که به منظور سکونت پادشاه و حرم سلطنتی از آن استفاده می شده است. باتوجه به موقعیت مکانی این تالار می توان نتیجه گرفت تالار اشرف یکی از کاخهای دولتخانه صفوی است که در غرب تالار طویله (تخریب شده) و جنوب شرقی چهلستون واقع بوده است. احداث این تالار در زمان شاه عباس دوم آغاز و در زمان شاه سلیمان کامل شد.
به احتمال فراوان از جانب شرق کاخی متصل به تالار طویله بوده و از جانب جنوب غرب با چهلستون همجوار بوده است و با توجه به این نکات نقش مهمی در تصمیم گیری ها، برگزاری مجالس و مراسم و اتفاقات خوب و بد این دوره داشته است.
-وجه تسمیه
در مورد وجه تسمیه این تالار نقل قول های مختلفی وجود دارد. ازجمله آنکه می گویند چون اشرف افغان در زمان حکومت بر اصفهان این کاخ را برای سکونت انتخاب کرده به همین نام معروف شده است و برخی دیگر گفته اند چون تالار اشرف متصل به تالار طویله و اشرف بر سایر عمارات دولتخانه بوده به این نام خوانده می شده است؛ اما با توجه به تحقیقات به عمل آمده نام تالار اشرف به واسطه استفاده زیاد از ورقه طلا در تزیینات این بنا بوده است.
بر اساس مدارک مستند، تالار اشرف روزگاری بسیار وسیع تر از امروز بوده که در اثر بی تدبیری حکام بخش اعظمی از آن تخریب شده است.
برخی ازمحققین بر این عقیده اند که در اواخر دوران قاجار مرمت هایی در این تالار صورت گرفته و از ویرانی کامل نجات یافته است و سپس در اوایل جنگ جهانی اول بین سال های ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ میلادی تالار اشرف به انبار علوفه تبدیل و یکی از واحدهای نظامی در آن مستقر شده است. درکتاب آثار ایران جلد ۲ آمده است: «گویا در جنگ جهانی اول این تالار به صورت انبارعلوفه درآمده و سپس محل استقرار واحدهای نظامی روسی درآمد.»
نکته جالب اینکه خوشبختانه در همین سالها تمام تزیینات سقف این تالار را زیر گچ پنهان می کنند که خود باعث حفظ این نقوش زیبا می شده و بعدها در حدود سالهای ۱۳۰۸ و۱۳۰۹ طلاکاری ها و تزیینات آن از زیر لایه گچ خارج می شود.
-تالار اشرف را بنایی نفیس، شکوهمند و زیبا
مطالعات محققین و پژوهشگران نشان می‌دهد که این کاخ صفوی در محدوده دولتخانه، در کنار قصرهای دیگری همچون کاخ هشت بهشت، کاخ پشت مطبخ، رکیب‌خانه و تالار تیموری مجموعه‌ای از کاخهای پرشکوه آن روزگار را تشکیل می‌داده‌اند. سیاحانی که در عهد صفوی و پس از آن از این بنا دیدن کرده‌اند، تالار اشرف را بنایی نفیس، شکوهمند و زیبا توصیف نموده‌اند.
این عمارت مشتمل بر سه قسمت و رو به طرف جنوب ساخته شده و تالار اصلی به ابعاد ۲۴×۱۴ متر و با ارتفاع ۱۱ متر دارای سقف های ضربی و نقوش طلایی و گچبریها و گل و بوته های لاجورد و زیبا است. در چهار طرف بالا چهار شاه نشین و بالاخانه های کوچک به اطراف دارد.
این بنا مجموعه‌ای از اطاق‌ها و تالارهای مزین به طلاکاری بوده است که به منظور سکونت پادشاه و حرم سلطنتی از آن استفاده می‌شده است و در حال حاضر از آن عمارت یک تالارنفیس بزرگ و دواتاق کوچک درطرفین تالاراصلی باقی مانده است. اطاق و تالار اصلی بسیار مجلل است و گچ‌بری‌های برجسته لاجوردی و طلاکاری دارد. طاق‌های بلند و پوشیده از مقرنس زیبا با صفحات گچ‌بری و طلاکاری تزئین شده‌است. این مقرنسهای رنگین و زیبا در هیچ یک از بناهای دوره صفوی نظیر ندارد و ترنج تالار مرکزی از طلای خالص بسیار جلب توجه می‌کند. این عمارت در و پنجره های نفیسی داشته که متاسفانه از بین رفته بود ولی در مرمتهای صورت گرفته، به شکل گذشته خود مرمت شده است.
شاید آن چیزی که تزیینات این بنا را متفاوت می کند انبوه مقرنس هایی است که برروی سقف ضربی و بلند آن کار شده و در میان هرمقرنس یک گل سنتی با تکنیک لایه چینی طلاکاری شده به چشم می خورد. به جرات می توان گفت هیچ نقطه ای از تالار اصلی بدون تزیینات نیست و تزیینات با ترکیب بندی عالی درجای خود قرار گرفته اند. در مقابل این بنا حوضی مستطیل شکل وجود دارد که در چهار طرف آن چهار باغچه مشجر قرار گرفته‌است.
تالار اشرف در اصفهان، خیابان سپه، خیابان استانداری واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
انتهای پیام/