به گزارش پایگاه خبری ربیع، یکی از علل و ابزارهای طغیان و سرکشی برخی انسان‌ها احساس بی‌نیازی مادی است؛ کسانی که از رفاه بالا برخوردار می‌شوند و بدون زحمت و از راه‌های مختلفی مثل رانت و رشوه، غیرمتعارف به مال‌ومنال می‌رسند و در نعمت‌های مختلف غرق می‌شوند و به زندگی اشرافی روی می‌آورند و تکبر و خودخواهی و خودبرتربینی پیدا می‌کنند.
چنانچه خدای متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «کلّاً إِنَّ الْإِنْسَانَ لَیطْغَی أَنْ رَآهُ اسْتَغْنا [علق/۶-۷]. انسان راه طغیان را در پیش گرفت، وقتی‌که بی‌نیاز شد.
بعضی از آفات رفاه‌زدگی و اشرافی‌گری ازاین‌قرار است: پیروی از هوای نفس، خودخواهی، غرور و تکبر، خودبرتربینی، و در آیه‌ای دیگر در سوره غافر/۵۶ می‌فرماید: بی‌تردید آنان که درآیات خدا بی‌آنکه دلیلی برای آنان آمده باشد، مجادله و ستیزه می‌کنند و در سینه‌هایشان جز کبر و بزرگ‌نمایی نیست به آن [بزرگی و عزت و سلطنتی که در آرزویش هستند] نمی‌رسند؛ پس به خدا پناه ببر؛ زیرا او شنوا و بیناست». و در نهایت می‌فرماید این‌گونه افراد استکبار می‌ورزند: مستکبران گفتند: ما قطعا به آنچه شما ایمان آورده‌اید کافریم.»
لذا استکبار میوه اشرافی‌گری است. حالا می‌بینیم فردی پولدار که معلوم نیست با چه شرایطی این‌همه پول به جیب زده و در مشارکت با نهادهایی به اوج مال‌ومنال رسیده است، خط‌ونشان می‌کشد و گردن‌فرازی می‌کند! با ما کار نداشته باشید که فلان می‌کنیم! واقعا با شما کار نداشته باشند؟! مشارکت‌های آن‌چنانی داشته باشید تا فلان کنید و فلان؟!
خودخواهی و غرور و تکبر! بعد هم مسئولان بی‌تجربه‌ای زمینه را فراهم کنند تا من بتوانم مال روی مال بگذارم؟ مگر مولای ما نفرمودند هر کاخی دیدید نشان از کوخ‌نشین شدن بسیاری خواهد بود؟ هزار هزار میلیاردها چگونه به این سرمایه‌ها رسیده‌اند؟ جز خطاهای برخی مدیران بی‌تجربه و البته بعضا …؟!
این‌ها به دیوار نادانان بالا می‌روند و خودشان را زرنگ می‌پندارند، بعد هم می‌گویند کجا را تحویل ما بدهید تا چنان و چنین کنیم!
ازنظر تاریخی و تجربی هم بیشترین مخالفت‌ها با پیامبران الهی و انبیاء راستین خدا و حتی ائمه (علیه‌السلام) مرفهان بی‌درد بودند؛ تردیدی نیست افرادی که بی‌نیاز و رفاه‌زده هستند و روحیه اشرافی‌گری دارند خودخواه، و متکبر می‌شوند.
تردیدی نیست که توزیع نامتعادل سرمایه‌ها و اجازه انباشت ثروت به دست عده‌ای خاص، برای هر کشوری پیامدهای سوئی دارد که اگر این انباشت مال در سطحی بالا باشد، صاحبان آن به عناصر اثرگذار در جامعه تبدیل‌شده و حتی می‌توانند با توانایی و قدرتی که دارند اقشار کم‌درآمد جامعه را زیر نفوذ و سلطه خود درآورند و به‌نوعی برده‌داری کنند! و حتی می‌توانند بر روی فکر آنان تأثیرگذار باشند. این اثرگذاری که با افزایش میزان آن ارتقا خواهد یافت، برای کشوری مثل ایران که اهداف انسانی و اسلامی دارد تحمل‌ناپذیر خواهد بود. به‌عبارت‌دیگر این روح اشرافی‌گری و رفاه‌زدگی و انباشت ثروت در میان گروهی خاص مخالف با روح اسلام و عدالت‌خواهی آن خواهد بود. اشراف، مال‌اندوزان، مسرفان و ثروتمندان، در جامعه‌های اشرافی در دستگاه‌های قانون‌گذاری، قضایی، واداری نفوذ می‌کنند و مراکز حساس کشور را مستولی می‌شوند و به بالای هرم اجتماعی صعود می‌کنند. خلاصه کلام آنان با سلطه خود می‌توانند بر سرنوشت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، و… تأثیرگذار باشند و با قدرت و ثروت و نفراتی که درجاهای مختلف دارند می‌توانند در همه‌جا و بر همه‌کس نفوذ داشته باشند و همه‌چیز را به نفع خود تمام کنند.
علی علیه‌السلام پس از به قدرت رسیدن، مبارزه سختی را با این پدیده شوم آغاز کردند. حضرت می‌فرمایند: تهیدستی گرسنه نماند جز با منع ثروتمند و خداوند والامقام گرسنگی فقیران را از ثروتمندان بازخواست خواهد کرد.
لذا به‌محض اینکه حضرت به حکومت رسیدند اولین کاری که کردند مبارزه با این پدیده شوم، یعنی اشرافی‌گری و انباشت ثروت‌ها بود و از طرف دیگر سعی در رسیدگی به فقرا و ضعفای جامعه داشتند. اساس سیاست حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) مبارزه با اشرافی‌گری، مال‌اندوزی و توجه ویژه به انسان‌های کم‌برخوردار و ضعیف جامعه بوده است.
از روایاتی که در این زمینه بیان شد به‌خوبی به دست می‌آید که اگر مسئولان کشور اسلامی می‌خواهند راه علوی را در پیش بگیرند راهی ندارند جز اینکه نگاهی همانند حضرت داشته باشند، سیره حضرت را در پیش‌گرفته با تمام وجود از اشرافی‌گری و مال‌اندوزی عده‌ای خاص پرهیز کنند و تمام توجه و فکر و ذکر خود را معطوف به طبقه زیرین جامعه داشته باشند تا هم مردم و پابرهنگان جامعه از آن‌ها راضی و خشنود باشند و هم از آفات اشرافی‌گری که طغیان و خودبرتربینی است به دور باشند و هم خداوند عالم از آن‌ها خشنود باشند که اگر چنین شود خوشبخت‌ترین خواهند بود.
ثروت‌اندوزی و اشرافی‌گری آفت انقلاب است و مسئولان همواره در خطر مبتلا شدن به این ارتجاع قرار دارند. راه‌حل فائق آمدن بر آن‌هم یک‌چیز است؛ بازگشت به روحیه مسئولان دهه ۶۰. مسئولانی که بدون توجه به زخارف دنیا، همه هم‌وغم خود را معطوف به کار انقلاب و گره گشودن از مشکلات مردم می‌کردند و هرگز با اشراف و مال‌اندوزان نمی‌نشستند!
برای همین هم بود که رهبر معظم انقلاب در یکی از دیدارهای مسئولان در سال‌های گذشته به این نکته اشاره کرده و فرمودند: «خیلی از شماها از اوایل انقلاب در میدان فعالیت‌های انقلابی بوده‌اید، یعنی دهه ۶۰ را به‌خوبی درک کرده‌اید. [آیا] یادتان هست احساسات خودتان در آن دهه را؟ یادتان هست رفتار خودتان در آن دهه را؟ یادتان هست بی‌اعتنایی به مال را که در آن دهه داشتید؟ اهتمام به خدمت را که در آن دهه داشتید؟ یادمان می‌رود؛ این اشکال کار است.»(۲۰/۱/۱۳۹۷)
ثروتمندان به هر وسیله ممکن خود را به مسئولان نزدیک می‌کنند و کار خودشان را می‌کنند، مسئولان باید مراقب نفوذ بیجای ثروت‌اندوزان حراف باشند!
مظفر حاجیان