به گزارش پایگاه خبری ربیع، توجه به سلامت روان در تمامی قشرها آن‌قدر در زندگی کنونی ما مهم است که شعار امسال سازمان بهداشت جهانی «سلامت روان جوانان و‌ نوجوانان جهان در حال تغییر» نام‌گذاری شده است.
به گفته متخصصان سلامت روان شامل احساسات،‌ شرایط روان‌شناختی و بهبود اجتماعی است که بر نحوه تفکر، احساسات و دیگر جنبه‌های زندگی ما مؤثر است.
سلامت روان همچنین تعیین‌کننده این است که ما چگونه می‌توانیم استرس را کنترل و مسائل مربوط به دیگران را مدیریت کنیم و از میان گزینه‌های مختلف مورد یا مواردی را برگزینیم.
جامعه‌شناسان معتقدند عوامل زیادی در به‌وجودآوردن مشکلات برای سلامت روان دخیل هستند که می‌توان به مواردی مانند عوامل زیستی (ژنتیک و شیمی مغز)، تجربیات زندگی (سوء‌استفاده جنسی و تعرض و ضربه‌های روانی)، سابقه خانوادگی و مشکلات سلامت روان اشاره کرد.
اضطراب و افسردگی، مهم‌ترین اختلالات در سلامت روان
صحبت‌های معاون امور بهداشتی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره سلامت روان حاکی از آن است که اضطراب و افسردگی از مهم‌ترین اختلالات در سلامت روان به شمار می‌روند. اختلالات اضطرابی هشتمین علت، افسردگی نهمین علت و اختلالات دوران کودکی ششمین علت این بیماری است.
علیرضا رئیسی در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار کیمیای وطن درباره توجه به سلامت روان و اینکه اختلالات مربوط به این بیماری بیشتر در سنین ۱۴ تا ۱۹ دیده می‌شود، گفت: انتخاب شعار امسال سازمان بهداشت جهانی و توجه به سلامت روان گروه سنی جوان و نوجوان نشان می‌دهد با توجه به تحولات دنیا، یکی از قربانیان اصلی همین گروه سنی هستند و فقر، جنگ، اعتیاد والدین، طلاق و… این افراد را آسیب‌پذیر می‌کند.
خودکشی، سومین علت مرگ و میر جوانان و نوجوانان
وی با تأکید بر اینکه در ۱۴ تا ۱۹ سالگی شخصیت و ساختار بهداشت روان افراد شکل می‌گیرد و تا پایان زندگی همراه فرد است، افزود: ۵۰درصد اختلالات بهداشت روان از سن ۱۴ سالگی شروع می‌شود. باید توجه داشته باشیم از سن ۱۰ سالگی به بعد به دلیل مرزگذاری‌ها، بایدها و نبایدها در رفتار یک فرد و واکنش یک نوجوان اختلالات شروع می‌شود که اگر در این رده سنی کوچک‌ترین غفلتی درباره تأمین امنیت روان جوانان و نوجوانان داشته باشیم، ضرر خواهیم کرد.
وی با اشاره به اینکه سومین علت مرگ و میر نوجوانان و جوانان در دنیا خودکشی است، گفت: در یک زندگی طبیعی در کشور که طول عمر میانگین برای خانم‌ها ۷۶ سال و برای آقایان ۷۴.۵ سال است، ۷۵درصد کل اختلالات سلامت روان تا ۲۵سالگی خود را نشان می‌دهد. در سنین ذکرشده افراد استقلال‌طلب هستند و دوست دارند
به آنان توجه شود.
رئیسی به استقبال خطر رفتن، ریسک‌پذیری زیاد و انجام کارهای عجیب، تأثیرپذیری از همتایان، به انحراف کشیده‌شدن، مصرف مواد مخدر، مشروبات الکلی و مواد نیروزا را از مهم‌ترین عوامل آسیب‌زا به سلامت روان عنوان کرد و افزود: دسترسی بدون حد و مرز به فضای مجازی و تکنولوژی، یکی از آسیب‌های جدی در حوزه سلامت روان است که می‌تواند نوجوانان را آسیب‌پذیر کند.
بیش از ۲۱درصد جوانان و نوجوانان دچار اختلالات روان‌شناسی هستند
وی ادامه داد: الگوی خواب و بیداری، داشتن یک ورزش منظم، مدیریت هماهنگ‌کردن مکانیسم‌ها، اتکا به درون خود و حل مشکل، تاب‌آوری و مقاومت‌کردن، مهارت‌های بین فردی، مدیریت عاطفه و خلق و خو می‌توانند بر سلامت روان مؤثر باشند. سن نوجوانی سنی است که فرد استقلال‌خواهی دارد و باید در کنارشان و نه در مقابلشان ایستاد و ‌مدیریتشان کرد؛ وگرنه به مقابله می‌پردازند.
وی درباره شیوع اختلالات روان‌شناسی که در کشور از سن ۱۵ تا ۱۹ سال حدود ۲۱.۴درصد افراد را درگیر می‌کند، به کیمیای وطن پاسخ داد: کار در حوزه بهداشت روان بسیار پیچیده است؛ نقش روان‌شناس و روان‌پزشک این است که مهارت‌هایی را به افراد آموزش دهند تا سیستم تاب‌آوری زیاد شود. متأسفانه بسیاری از مشکلات روحی‌روانی این‌طور نیست که با چند جلسه مشاوره و آموزش برطرف شود.
وزارت بهداشت تنها متولی حوزه سلامت روان نیست
مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، نیز در پاسخ به پرسش خبرنگار کیمیای وطن مبنی بر اینکه وزارت بهداشت درزمینه درمان بیماران سلامت روان چه اقداماتی انجام داده است، گفت: حوزه سلامت روان یک مقوله چند فاکتوری است و درمان آن فقط به عهده وزارت بهداشت نیست؛ مدارس و دانشگاه‌ها نیز نقش مهمی در سلامت روان جوانان و نوجوانان بر عهده دارند. اگر آموزش و پرورش از ابتدا شروع به آموزش بهداشت روان در مدارس کند، دیگر در سنین بالاتر شاهد این اتفاقات نخواهد بود؛ ما آمادگی تأمین نیرو را برای آموزش مهارت‌های زندگی در دستگاه‌ها داریم.
احمد حاجبی با اشاره به اینکه بیکاری، ناامنی شغلی، محرومیت محله‌ای، نابرابری اقتصادی، مسکن نامناسب و ویژگی‌های نامناسب ساختار محیطی روی سلامت روان اثرگذارند، افزود: آموزش مهارت‌های زندگی ۱۰ مورد است و افراد با تسلط بر این‌ها می‌توانند تا حدودی از پیش‌آمدن مشکلات سلامت روان جلوگیری کنند؛ با آموزش فرزندپروری به والدین و آموزش خودمراقبتی به مردم می‌توان در جهت حفظ و ارتقای سلامت کار کرد.
۱۵۰۰ مرکز بهداشت سیستم غربالگری سلامت روان دارند
وی درباره عملکرد سیستم غربالگری سلامت روان در وزارت بهداشت به این مسئله اشاره داشت که سیستم غربالگری نظام سلامت برون‌ده بوده و ما عملکرد این سیستم را به طور منظم رصد می‌کنیم.
در ۱۵۰۰ مرکز بهداشت این سیستم در حال خدمت‌رسانی به مردم است.
وی در پاسخ به این پرسش که در کشور به چند تخت روان‌شناسی نیاز داریم، گفت: از شروع بحث پرداختن به مسائل روان‌شناسی تا سال ۹۲ تعداد ۸ هزار و ۱۴۰ تخت روان‌شناسی داشتیم که این عدد در سال گذشته به ۱۰ هزار و ۳۰۰ تخت رسید؛ یعنی ۲۵درصد افزایش.
حاجبی افزود: به ۱۶ هزار تخت روان‌شناسی احتیاج داریم؛ اما کسب اعتبارات برای راه‌اندازی تخت روان‌شناسی کار ساده‌ای نیست.
فرضیه شیوع افسردگی به دلیل بی‌آبی در اصفهان بی‌مورد است
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پاسخ به پرسش خبرنگار کیمیای وطن درباره خشکی زاینده‌رود و تأثیر آن بر سلامت روان مردم این شهر اظهار داشت: بیشتربودن اختلال افسردگی در اصفهان متناسب با کم‌آبی و خشکی زاینده‌رود فرضیاتی اثبات‌نشده است و به‌راحتی هم قابل اثبات نیست. هرچند بی‌آبی در شرق اصفهان برای کشاورزان مشکلات و پیامدهایی درست کرده است، ولی تعبیر شیوع اختلال افسردگی به دلیل بی‌آبی شهر مستند نیست.
طاهره چنگیز تأکید کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد مشکلات سلامت روان بسیار رایج، اما قابل حل است. افراد با مشکلات سلامت روان می‌توانند با کمک به مشاوران و درمانگران بهبودی لازم را کسب کنند.
بالاتر از خبر
ایران، یکی از کشورهای پیشروی منطقه در پرداختن به بهداشت روان است. با توجه به اینکه امسال سی‌امین سالی است که خدمات سلامت روان در نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه اتفاق افتاده است، نیاز است بعضی تکنیک‌ها و مهارت‌ها به افراد آموزش داده شود که مهارت نه گفتن، یکی از همین مهارت‌هاست.