به گزارش پایگاه خبری ربیع، سفر روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران به هند و دیدار از آن کشور، موضوع خبری و تفسیری رسانه‌های داخلی و خارجی شده است. برخی از نوشته‌ها با تأکید به موانع روابط دوجانبه ایران و هند یادآور شده‌اند که واقعیت‌های کنونی مناسبات میان جمهوری اسلامی ایران و هندوستان نشان می‌دهد که موانع جدی در روابط دو کشور وجود دارد که بخش عمده آن در نگاه متفاوت و حتی در بخش‌های متضاد در تبیین سیاست خارجی دهلی و تهران نهفته است. در اهداف ملی دو دولت در هندوستان و ایران، در حالی‌که نکات مشترک و همگون دیده می‌شود، اما هند مسیری را انتخاب کرده است که در بلند مدت به یک قدرت بزرگ جهانی تبدیل شود و برای دستیابی به این هدف استراتژی همه جانبه‌ای را ترسیم کرده است. در این استراتژی تفاوت نظری اساسی با دیدگاه جمهوری اسلامی ایران در تعریف نظام و جایگاه بین‌المللی دیده می‌شود. این واقعیت مرزهای روابط دوجانبه ما با هندوستان را شکل می‌دهد.
بسیاری از نظریّه‌پردازان تحول در نظام بین‌المللی بعد از پایان جنگ سرد و ارزیابی شرایط سه قدرت آمریکا، چین و روسیه بر این باورند که اکنون ۵ قدرت بزرگ جهانی مجموعه ساختار نظام بین‌المللی را شکل می‌دهند که یکی از آنها هندوستان است. یکی از استادان سیاسی با اشاره به نظرپردازی «بری بوزان» نظریه پرداز روابط بین‌الملل می‌نویسد: «… نظام بین‌المللی بعد از جنگ سرد از ۵ قدرت بزرگ جهانی ساخته شده است که آن را با عنوان یک به اضافه چهار توصیف می‌کند، عدد یک نشان دهنده ابرقدرت بین‌المللی، آمریکا، است و عدد ۴ نشانگر چهار قدرت جهانی یعنی اروپا، چین، روسیه و ژاپن است.
به اعتقاد «بری بوزان» بر اساس برآوردی که از قدرت هندوستان دارد، معتقد است که ساختار قدرت در نظام جهانی در آینده نزدیک تغییر می‌کند و به یک به اضافه ۵ تبدیل می‌شود. دورنمای نظام بین‌المللی از این دیدگاه، هند را به عنوان نامزد تبدیل شدن به یک قدرت جهانی در نظر می‌گیرد. هندی‌ها خودشان پیگیر رسیدن به این جایگاه هستند.» نظرپردازان روابط بین‌الملل ویژگی‌های هند را برای رسیدن به یک قدرت بین‌المللی مناسب می‌دانند و از آن میان به این مؤلفه‌ها تأکید دارند.
۱ـ وسعت سرزمینی ـ هندوستان را قاره‌ای در مرکزیت
شبه‌قاره هند می‌شمارند ـ وسعت فرهنگی، و تنوع قومی، مذهبی و فرهنگی آن در جهان بی‌نظیر است.
۲ـ ظرفیت نیروی کار بر مبنای جمعیتی،
۳ـ ظرفیت نظامی برمبنای توانمندی‌ هسته‌ای،
۴ـ تمرین دمکراسی بیش از یک قرن و قدرت مدیریتی بر مبنای وسعت اندیشه پردازان هندی،
۵ـ فرهنگ زیست و زندگی در بهره‌گیری از امکانات و ثروت‌های ملی.
دولت هند عضو دائم شورای امنیت است و از سه دهه گذشته تاکنون رشد چشمگیر اقتصادی و فنی داشته و به لحاظ ژئوپولتیک از حوزه‌های مهم بین‌المللی محسوب می‌شود.
سفیر سابق ایران در هند و پاکستان که از کارشناسان برجسته کشورهای شبه قاره و بخصوص هند و پاکستان است در مصاحبه با یکی از روزنامه‌های صبح با عنوان «دوستی اما دوری» به نکات بسیار مهمی در حاشیه سفر رئیس جمهوری به هند، اشاره دارد که خلاصه‌ای از آن چنین آمده است:
* من در ایران تاکنون طرحی برای گسترش رابطه با کشورهای آسیایی ندیدم.
* رابطه با ایران به اندازه کافی از جانب هندی‌ها جدی گرفته نشده است.
* نگاه هند به ایران فراتر از موضوعات اقتصادی نیست.
* کشورهای منطقه نباید منتظر روسیه، چین و آمریکا برای حل مشکلات افغانستان بمانند.
* هندی‌ها محکم و صددرصد پشت پروژه چابهار نایستاده‌اند.
* رفتار هند تاکنون تهدید کننده منافع ما نبوده اما در برخی موارد هم در راستای تامین منافع ما نبوده است
* این نگرانی وجود دارد که در ادامه اجرای برجام، هند به دنبال ایفای نقش به عنوان متحد آمریکا باشد.
* ایران و عربستان این ظرفیت را دارند که وزنه پاکستان را در برابر هند سنگین کنند بنابراین هند ناچار از داشتن رابطه خوب با تهران و ریاض است.
* هند در انتقال پرونده ایران از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سازمان ملل نقش داشت.
در ادامه همین مصاحبه آمده است:
* توانایی اقتصادی، موقعیت ژئوپولتیک، نیروی انسانی، مجاورت با چین و سیاست انتقال مرکز ثقل سیاست‌های دنیا از اروپا و خاورمیانه به آسیا که هند یکی از پایه‌های اصلی آن است، مجموعه ارزیابی‌ها را به این سمت برده که هند حتماًَ یکی از قدرت‌های اصلی دهه‌های آتی است.
* آمریکا در آسیا به دنبال کنترل چین است لذا ابتدا به ایده استفاده از ظرفیت‌ هند روی آورد اما بعدها به ایده کامل‌تری متوسل شد و فکر کرد که شاید هند به تنهایی از پس این قضیه برنیاید و اتحاد بین کشورهای دوست آمریکا در آسیا بتواند کار را بهتر پیش ببرد.
* شاید جهان غرب به خصوص دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده درباره سرمایه‌گذاری در چین ملاحظه‌هایی داشته باشند اما آن ملاحظه‌ها را درباره هند ندارند.
* اسراییل از زمان ایجاد نامشروع تا به امروز توسط کشورهای مسلمان محصور بوده و هند اولین همسایه غیرمسلمان اسراییل از سمت شرق است.
* دهلی به دنبال برقراری نوعی از توازن مدیریت شده میان رابطه با اسراییل و کشورهای اسلامی است.
جنبه‌های روابط اقتصادی ایران و هند برای هر دو کشور بسیار حائز اهمیت است. بخصوص در پروژه بزرگ «چابهار» و خط لوله گاز و فروش نفت، دارای قراردادهای خوب و بسیار با اهمیت‌اند. از سوی دیگر سابقه دیرینه فرهنگی دو کشور بزرگ و تمدن‌ساز همواره به کمک روابط سیاسی ـ اقتصادی می‌آید. اما در یک کلام، اگر جمهوری اسلامی ایران با ارزیابی جایگاه امروز هند، روابط خود با این کشور را براساس «واقعیت‌ها» و نه «ایده‌آل»ها تنظیم کند، موفقیت موردنظر را در اشتراک منافع هر دو کشور بدست خواهد آورد.