به گزارش پایگاه خبری ربیع، به نقل از سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان، اینجا محله علیقلی آقای اصفهان است. با گذر از زیر طاق و چشمه آجری بازارچه، یک‌باره با سر در زیبای حمام علیقلی آقا روبه‌رو می‌شویم. بنایی که علیقلی آقا از خواجگان حرم شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی آن را در نیمه اول قرن دوازدهم هجری قمری بنا نهاد تا نام او به همراه برادرش خسرو آقا که البته از یادگار او (حمام خسرو آقا) جز تلی خاک چیزی باقی نمانده، در تاریخ اصفهان به یادگار بماند.
بهانه حضورمان در این بنای ارزشمند این بار نه فقط بازدید از یکی از شاهکارهای دوره صفوی، بلکه مراسم رونمایی از کتاب «وقف‌نامه حمام و مسجد علیقلی آقا و موقوفات آن» بود که به همت مدیریت موزه حمام علیقلی آقا وابسته به سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان و به دست حسین مسجدی و امین شایسته‌دوست تألیف شده و همزمان با هفته فرهنگی اصفهان رونمایی شد.
محمود جعفری دهقی رییس بخش ایران‌شناسی دایره‌المعارف بزرگ اسلامی در این مراسم درباره سابقه وقف در ایران اظهار داشت: در ایران باستان سه فرهنگ و تمدن بزرگ به هم تلاقی کرده و تمدن گسترده‌ای را به وجود آورده بودند. نخست کسانی که ساکن فلات ایران بودند که قوم بسیار بافرهنگ و پیشرفته‌ای هم بودند. دوم، قوم آریا که از شمال (سیبری) به فلات ایران آمدند و سوم، همسایگان فلات ایران در منطقه بین‌النهرین بودند.
او افزود: معابدی که در این سرزمین‌ها وجود داشت به وسیله روحانیونی که به آنها مُغ می‌گفتند، اداره می‌شد و برای اداره این معابد، باغ‌ها و تأسیسات دیگری را وقف می‌کردند؛ بنابراین قدمت وقف در ایران بسیار طولانی است.
این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: در دوره امپراطوری هخامنشیان، حدود ۳۰ ایالت یا کشور دیگر زیر نظر این امپراطوری اداره می‌شد و هخامنشیان گروه‌هایی را برای اداره این سرزمین‌ها و گرفتن مالیات به این مناطق می‌فرستادند که این مُغان نیز در آنها حضور داشتند و این افراد باورها و نظرات اندیشه ایرانی را به این سرزمین‌ها منتقل کردند. به عقیده ایرانیان باستان دو اصل خیر و شر در جهان وجود دارد که همواره با هم در جنگ هستند و هدف از آفرینش انسان مبارزه با شر است.
جعفری خاطرنشان کرد: دانش نجوم، پزشکی و فلسفه سه دانش اصلی ایران باستان بوده که بعدها به دانشگاه جندی‌شاپور منتقل شد. یکی از رشته‌های دانش، وقف است که از گذشته‌های دور وجود داشته و سرانجام به اسلام رسید و دین اسلام سنت وقف را بسیار متعالی‌تر کرده است.
رییس بخش ایران‌شناسی دایره‌المعارف بزرگ اسلامی با اشاره به رونمایی از کتاب وقف‌نامه حمام و مسجد علیقلی آقا تصریح کرد: نثر این وقف‌نامه بسیار زیبا است که نشان می‌دهد افرادی که آنها را می‌نوشتند بسیار باسواد بودند و این وقف‌نامه‌ها ارزش ادبی دارند. همچنین نام محلات و مکان‌هایی که در این وقف‌نامه آورده شده برای تاریخ و مردم‌شناسی بسیار اهمیت دارد.
دکتر حسین مسجدی، یکی از مولفان کتاب وقف‌نامه حمام و مسجد علیقلی آقا نیز در این مراسم گفت: متن وقف‌نامه دست‌نخورده بود و انجام این پژوهش بیش از یک سال زمان برد و قصد ما این بود که یکی از هزاران وقف‌نامه‌های ایران و اسلام را احیا کنیم.
او افزود: وقف فرآیند شگفت‌انگیز بشری و عملی هوشمندانه است. اداره کردن و مرمت همین حمام علیقلی آقا هزینه بسیاری داشته و وقف، راهکاری برای زنده نگه داشتن و حفظ حمام و مسجد بوده است.
امین شایسته‌دوست دیگر مولف کتاب وقف‌نامه حمام و مسجد علیقلی آقا نیز درباره آن گفت: بر ما واجب است که وقف را پاس بداریم و این فرهنگ و میراث ارزشمند را ترویج دهیم.
او افزود: تجربه تاریخی ما نشان داده که این تدبیر گذشتگان بهترین راهکار برای حفظ این بناها بوده است و اگر در حراست از آن نکوشیم، از دست سودجویان در امان نخواهند ماند و این میراث وقفی نیز مانند حمام خسرو آقا برادر علیقلی آقا به غم‌بارترین شکل ممکن تخریب خواهد شد.
وی ادامه داد: اجرای برنامه‌های متنوع در محله با محوریت موزه حمام علیقلی آقا، باعث می‌شود تک‌تک ساکنان این محله به پاسدارانی برای حفظ این بنا تبدیل شوند.