به گزارش پایگاه خبری ربیع، مردادماه سال ۹۰ بود که مقام معظم رهبری بهطور رسمی و علنی به موضوع جمعیت و لزوم مقابله با سیاستهای تحدید نسل اشاره کردند و بیان داشتند که هر اقدام و تدبیری برای کمکردن جمعیت میبایست پس از ۱۵۰ میلیون نفر صورت بگیرد. ایشان در مرداد سال ۹۱ نیز بار دیگر درباره خطرات کاهش رشد جمعیت هشدار دادند و حتی از عبارت «خطا کردیم» درباره سیاستهای کنترلی دهه ۷۰ و عدم پایش صحیح برای توقف این سیاستها در سالهای بعد استفاده کردند که همین امر نشاندهنده عمق فاجعه جمعیتی است.
رهبر معظم انقلاب در دیدار با کارگزاران نظام در ماه مبارک رمضان سال ۹۱ فرمودند: «ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻮان و ﺑﺎﻧﺸﺎط و تحصیلکرده و ﺑﺎﺳﻮاد ﮐﺸﻮر، اﻣﺮوز ﯾﮑﯽ از ﻋﺎﻣﻞهای مهم ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ. در همین آﻣﺎرهایی ﮐﻪ داده ﻣﯽﺷﻮد، ﻧﻘﺶ ﺟﻮانهای ﺗﺤﺼﯿﻞﮐﺮده و آﮔﺎه و ﭘﺮﻧﺸﺎط و ﭘﺮ ﻧﯿﺮو را ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﺪ. ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺗﺤﺪﯾﺪ ﻧﺴﻞ، ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ ﮐﻨﯿﻢ. ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺗﺤﺪﯾﺪ ﻧﺴﻞ در ﯾﮏ ﺑﺮههای از زﻣﺎن درﺳﺖ ﺑﻮد؛ ﯾﮏ اهدافی هم ﺑﺮاﯾﺶ ﻣﻌﯿﻦ ﮐﺮدﻧﺪ. آنطﻮری ﮐﻪ اﻓﺮاد ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﻋﺎﻟﻢ و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻋﻠﻤِﯽ اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﮔﺰارش دادﻧﺪ، ﻣﺎ در ﺳﺎل ۷۱ ﺑﻪ همان ﻣﻘﺎﺻﺪی ﮐﻪ از ﺗﺤﺪﯾﺪ ﻧﺴﻞ وﺟﻮد داﺷﺖ، رﺳﯿﺪﯾﻢ. از ﺳﺎل ۷۱ ﺑﻪ اﯾﻦ طﺮف، ﺑﺎﯾﺪ ﺳﯿﺎﺳﺖ را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽدادﯾﻢ؛ ﺧﻄﺎ ﮐﺮدﯾﻢ، ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺪادﯾﻢ. اﻣﺮوز ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﺧﻄﺎ را ﺟﺒﺮان ﮐﻨﯿﻢ.» در نهایت سیام اردیبهشت سال ۹۲ معظمله سیاستهای کلی جمعیت را ابلاغ کردند.
جمعیت یکی از مؤلفههای اصلی قدرت و اقتدار برای هر کشوری محسوب میشود و پیامدهای مثبت اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و… برای آن کشور به همراه دارد. چندی است موضوع کاهش جمعیت و نرخ باروری به عنوان یکی از مسائل اصلی کشور در مجامع علمی و فرهنگی و سیاستگذاری مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و در راستای افزایش نرخ باروری سیاستهای اصلاحی و همچنین اقداماتی نیز صورت گرفته است. هدف اصلی از تدوین این گزارش بیان اهمیت و ضرورت جلوگیری از کاهش نسل، تبیین و تحلیل علل و پیامدهای کاهش جمعیت و نرخ باروری در کشور میباشد. تردیدی نیست که جمعیت یکی از مؤلفههای اصلی در سیاستگذاری و برنامهریزی راهبردی برای هر کشوری محسوب میشود و پیامدهای مثبت اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و… برای آن کشور به همراه دارد؛ ازاینرو سیاستگذاران و برنامهریزان در هر کشوری متناسب با امکانات، ظرفیتها و شرایط آن کشور، سیاست خاصی را در پیش میگیرند. سیاست جمعیتی در واقع طرز تفکری است که درباره جمعیت حال و آینده هر جامعهای وجود دارد.
رفع موانع ازدواج، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و افزایش فرزند، کاهش سن ازدواج و حمایت از زوجهای جوان و توانمندسازی آنان در تأمین هزینههای زندگی و تربیت نسل صالح و کارآمد یکی از سیاستهایی است که مقام معظم رهبری بر آن تأکید فرمودهاند. امر ازدواج در اسلام آنقدر مورد تأکید قرار گرفته است که خداوند برای کسانی که در این امر خیر پیشقدم شده و به افراد مجرد برای همسرگزینی کمک مینمایند، اجر و پاداش ویژهای در نظر میگیرد. قرآن، عامل اصلی علاقه زن و مرد به یکدیگر را آرامش و سکونی معرفی میکند که در پرتو ازدواج به آن دست مییابند:
«هُوَ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَهٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیْهَا»؛ اوست خدایی که همه شما را از یک تن بیافرید و از او نیز
جفتش را مقرر داشت تا با او انس و الفت گیرد. (اعراف، ۹،۱)
این آیه با تکیه بر یکی بودن اصل و گوهر زن و مرد، عامل اصلی گرایش را آرام بودن زن و مرد در کنار یکدیگر معرفی میکند.
خداوند در جای دیگر میفرماید:
«وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّهً وَرَحْمَهً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»؛ و یکی از
نشانههای لطف الهی این است که برای شما از جنس خودتان، جفتی (و همسری) بیافرید که در بر او آرامش یابید و با هم انس
گیرید و میان شما مهربانی بر قرار ساخت. به یقین، در این [نعمت] برای مردمی که میاندیشند، نشانههایی است. (روم، ۲۱)
این آیه به صراحت میگوید که این مهربانی و آرامش را خود خداوند ایجاد کرده و در ذات زن و مرد قرار داده است. پس خود
خداوند، مهر و محبت همسران را در دل هم گذارده و این محبت الهی، آن دو را به سوی یکدیگر میکشاند.
در ابواب مقدمات النکاح به نقل از پیامبر اکرم (ص) آمده است: «هر کس در تزویج زن و مرد مؤمنی بکوشد، به هر گامی که
بردارد یا کلمهای که در این راه بگوید، ثواب یکسال عبادت را دارد» و در جای دیگر میفرمایند: «هیچ بنایی در اسلام بنیانگذاری
نشده که نزد خداوند محبوبتر از ازدواج باشد.» (وسایلالشیعه، ج۱۱) حالا توجه کنیم به اینکه سیاست تسهیل ازدواج از چه اهمیتی برخوردار است، لذا بر مسئولان امر است که در این رابطه قدمهای اساسی بردارند. اینکه وام ازدواج داده شود به تنهایی کافی نیست؛ زیرا این وامگیرنده باید بتواند اقساط این وام را پرداخت کند که در این رابطه باید اشتغال مورد توجه قرار گیرد. جوان جامعه باید بداند پس از ازدواج میتواند اقتصاد یک خانواده را اداره کند که این اتفاق متأسفانه نیفتاده است؛ اگر بهزودی مشکل اشتغال حل نشود جمعیت کشور همچنان شرایط نامطلوبی را تجربه خواهد کرد و آینده خوبی متصور نخواهد بود؛ اما اگر در این سال که سال جهش تولید است این جهش محقق شود مطمئنا اشتغال نیز فعال خواهد شد و در پی آن ازدواج و جمعیت شرایطش تغییر پیدا میکند و نگرانی آینده برطرف خواهد شد.
مظفر حاجیان