به گزارش پایگاه خبری ربیع، از جمله شاخصه‌های مهم در پیشرفت و تعالی مدیریت شهری، حضور مدیران کارآمد و پاسخگوست، مدیرانی که اجازه نمی‌دهند با فرار از پاسخگوئی،سیستمی معیوب و ناقص در قبال افکار عمومی شکل بگیرد، همچنین شهروندانی که نسبت به مسائل مختلف مطالبه‌گر و پیگیر هستند، نقش مهمی در بهبود وضعیت مدیریت و ساماندهی امور دارند، در واقع، مدیران پاسخگو و شهروندان مطالبه‌گر، از ارکان اصلی توسعه پایدار در مدیریت شهری‌اند!
وضعیت پیشرفت پروژه‌ها، توقف طرح‌ها، چگونگی هزینه کرد درآمدها و بودجه‌ها، نحوه گزینش مدیران و نیروها، چگونگی واگذاری‌ها و برون‌سپاری‌ها و ده‌ها موضوع در حیطه وظایف مدیران شهری وقتی به طور شفاف در اتاقی شیشه‌ای در مقابل افکار عمومی قرار می‌گیرد و با پاسخگوئی صریح و به موقع، ابهامی در عملکرد باقی نمی‌ماند، ضریب اعتماد شهروندان و میزان مشارکت آنها در امور افزایش چشمگیری پیدا می‌کند.
همچنین اگر فرآیندی برای انتقال سریع مطالبات و خواسته‌های شهروندان به گوش مسئولان تعریف شود، اعتماد بیشتری شکل می‌گیرد و این اعتماد شهروندان به مدیریت شهری، یک سرمایه‌ اجتماعی گرانبهایی به شمار می‌رود که می‌تواند سهم مشارکت مردمی را نیز افزایش دهد.
چنین شهروندانی، خود را در تحول و پیشرفت شهر، سهیم می‌دانند و با مطالبه‌گری، نقش مهمی در پیشبرد اهداف مدیریت شهری ایفاء می‌کنند، هر چند مدیران شهری نیز به خوبی دریافته‌اند که با حضور شهروندانی بی‌تفاوت، مدیریت امور به سختی انجام می‌شود و البته نمی‌توان منکر این امر بود که عدم پاسخگوئی مدیران، شهروندانی دلخور و رنجیده خاطر از وضعیت نابسامان و در نهایت بی‌تفاوت بار می‌آورد.
در فضای شفاف و روشن پاسخگوئی، هیچ شهروندی خود را تافته‌ای جدا بافته از مدیریت شهری و مشکلات موجود نمی‌داند و از طرفی چون به طور مستقیم در جریان فعالیت‌ها و عملکرد قرار می‌گیرد، گزارش‌ دهی مدیران شهری را یک عوام‌ فریبی تلقی نمی‌کند و ذهنیت منفی از عملکردها ندارد و آن را رویداهایی پشت پرده تصور نمی‌کند، زیرا هر شهروند در این جاده دو طرفه، در پاسخ‌گوئی و مطالبه‌گری، خود را ناظری برای انجام وظیفه مدیران شهری می داند که از زیر و بم رویدادها و پیچ و خم برنامه ها با خبر است و ابهام و یا نقطه‌ای تیره در عملکرد مدیران نمی بیند.
اگر مدیران شهری بتوانند با هوشمندی و البته صادقانه، پاسخگوی دغدغه‌ها و نگرانی‌ها باشند، فرصت‌هایی ارزشمند و گرانبها در مدیریت شهری، صرف حواشی و مسائل فرعی نمی‌شود و مسائل و مشکلات به طور مستقیم، پاسخ داده می‌شود و نسبت به مسئولیت‌پذیری و تعهد مسئولان نیز تردیدی بر جای نمی‌ماند.
شهروندان چشمان بیدار محیط شهری هستند که نقص ها و کمبودها را به خوبی می‌بینند و آن را رصد و تحلیل می‌کنند،در این شرایط، پاسخگوئی نیز بخش مهمی از وظایف مدیران شهری تعریف می‌شود و وقتی مدیران خود را در مقام پاسخگوئی بدانند، تخلف و فساد در بدنه سیستم، کاهش پیدا می کند.
هر چند سامانه ۱۳۷،یک کانال مهم برای شنیده شدن مطالبات پا به عرصه مدیریت شهری گذاشت، اما در قم مدت‌هاست به رسالت این سامانه و حضور اپراتورها برای پاسخگوئی اکتفاء نمی‌شود و پاسخگویی مستقیم مدیران شهرداری به همشهریان و زائران قم از طریق سامانه ۱۳۷ شکل گرفته است و شکایات، درخواست ها، گزارشات، مشاوره، راهنمایی و ارائه ایده و پیشنهادات به طور مستقیم و بی‌واسطه به گوش مدیران شهری می‌رسد.
این ارتباط مستقیم بر اساس نظرسنجی‌ها و ارزیابی‌های انجام شده سهم مهمی در افزایش مشارکت‌های مردمی و نظارت همگانی و تقویت اعتماد عمومی و رضایت مردمی دارد، چنین رویکردی می‌تواند برای بسیاری از نهادها و دستگاههای اجرایی و متولیان، الگوی خوبی در پاسخگوئی باشد.
مشارکت مردم و مطالبات آنها، فرصتی مغتنم برای برنامه‌ریزی هدف‌مند و هزینه کرد مناسب و مدیریت شده به وجود می‌آورد که تنها مدیران کارآمد، ارزش و بهای آن را در بهبود عملکردها می‌دانند، چرا که سطح رضایتمندی را با سرعت بیشتری افزایش می‌دهند و با شناخت دقیق مشکلات، هزینه‌ها را برای رفع آن، مطابق با نیاز شهروندان به کار می‌گیرند.
شهروندان مطالبه‌گر بیش از دیگران به حقوق شهروندی خود واقف هستند و این امر نقش مهمی در کاهش نواقص در مدیریت شهری دارد و با کاهش مشکلات، بهره‌وری بهتری در بودجه‌ریزی و برنامه‌ریزی‌های مالی و میدانی اتفاق می‌افتد، از طرفی مطالبه‌گری، سطح آگاهی شهروندان را نسبت به مسائل در مدیریت شهری ارتقاء می‌دهد و وقتی افکار عمومی با آگاهی بیشتری به مطالبه‌گری می‌پردازند، مدیریت شهری نیز عزم بیشتری برای کاهش نواقص و جلوگیری از تکرار اشتباهات و کاستی‌ها جزم می‌کند.
هر چه نظام مدیریت شهری به افکار عمومی به بهترین نحو پاسخگو باشد؛ خطای کمتری در روند فعالیت تکرار و از عادی‌سازی اشتباهات در بدنه مدیریت شهری نیز جلوگیری می‌شود و مدیران شهری در بحث‌های فنی و تخصصی نیز خود را موظف به پاسخ‌گوئی و روشن کردن افکار عمومی می‌دانند.
باید بپذیریم در سالهای گذشته به دلیل فقدان بسترهای لازم برای پاسخگوئی مدیران و یا کمرنگ بودن احساس مسئولیت در شهروندان در مطالبه‌گری، دچار لطمات زیادی در مدیریت شهری شدیم و بسیاری از مشکلات از جمله انجام پروژه‌های ناکارآمد، افتادن طرح‌ها در باتلاق ندانم‌کاری‌ها، هدر رفت سرمایه در پیشبرد طرح‌های بی‌اهمیت، بر زمین ماندن ده‌ها پروژه نیمه کاره، تخریب باغات و رهاسازی بافت‌های فرسوده شدیم که بسیاری از این مسائل امروز نیز دامان مدیریت شهری را رها نمی‌کند.
البته باید پذیرفت که پاسخگوئی و مطالبه‌گری نیز دارای ضوابط و الزاماتی است و در پاسخگوئی،تعلل و کناره‌گیری از صداقت و در مطالبه‌گری نیز تخریب و سیاه‌نمایی، جایگاهی ندارد، در این باره رویکرد مدیریت شهری در قم نشان داد که با شفاف‌سازی مسائل و پاسخگوئی درصدد رفع کاستی‌ها برآمد و هر بار یک مدیر پاسخگوی مطالبات بود تا بخشی از گره‌های کور و کلاف‌های پیچیده باز شود.
امروزه اداره مطلوب شهرها، بدون مدیریت یکپارچه شهری امکان‌پذیر نیست و در این میان اعتبار هر شهر به پاسخگویی مدیران شهری به نیازهای شهروندان بستگی دارد و مدیران موفق نیز سیاست‌ها، برنامه‌ها و طرح‌های توسعه شهری را به رفع مطالبات شهروندان گره می‌زنند تا شهری آباد، زیبا و توسعه‌یافته داشته باشیم.
یکی دیگر از ظرفیت‌های ارتباطی و پاسخگوئی مدیران در حوزه مسائل شهری، ملاقاتهای شهرداران و معاونین و مدیران در شهرداری به طور مستقیم و متداوم و گسترده است تا فرصتی را برای شهروندان در جهت انتقال مطالبات به صورت رو در رو فراهم کنند. فرصتی که اگر مغتنم شمرده شود علاوه بر تکریم ارباب رجوع، در ارائه میز خدمت نیز می‌تواند موفقیت‌های بیشماری را برای مدیران شهری فراهم کند.
در ماههای اخیر در قالب برنامه‌های مختلف در مساجد و محلات و به ویژه در حاشیه نماز جمعه، شاهد برپایی میز خدمت به طور مستقیم از طرف شهرداری قم بوده ایم که با هجم گسترده از مراجعات و حضور مردم در کنار مدیران و بیان مطالبات و خواسته‌ها روبرو شد و بسیاری از شهروندان حرفهای خود را با اعتماد به میزهای خدمت در حوزه مدیریت شهری بیان کردند.
همچنین بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌ها در ایجاد ارتباط تنگاتنگ با شهروندان نیز از دیگر نقاط امید برای افزایش هم‌افزایی و همراهی مردم است، رسانه‌ها جریان ساز و فرهنگ ساز هستند و می توانند فرهنگ پاسخگوئی و مطالبه گری را به بهترین نحو ترویج دهند و سازوکارهای مناسب برای تداوم این ارتباط را تعریف کنند.
شهرها برای توسعه، نیاز به شاخص‌هایی دارند و نمی‌توان در تعیین و تعریف این شاخص‌ها، جایی برای مطالبه‌گری و پاسخگوئی در قبال وظایف در نظر نگرفت، اما انتظار پیشرفت و تعالی در توسعه متوازن شهری داشت.