به گزارش پایگاه خبری ربیع، سخنان رهبر معظم در افطاری روز چهارشنبه مهم بود، خط مشی دولتمردان را برای آینده توافق هستهای تبیین کردند و شروط لازم و اساسی برای ادامه برجام را نیز مطرح نمودند تا اگر قرار بر ادامه توافق با اروپا باشد، تضمینهای لازم از سوی آنها لحاظ شود.
سیاست آمریکا از همان زمانی که مذاکرات هستهای آغاز شد و به توافق رسید، روشن بود، دستکش مخملی بر دستان چدنی رفتاری است که آمریکاییها و در کل، غرب و اروپا در قبال دیگر کشورهای دنیا اتخاذ میکنند سیاستی است که در جریان مذاکرات هستهای نیز دیده شد.
اکنون این دولتمردان هستند که باید در آزمون بزرگ عزت ایران و ایرانی خوش بدرخشند و اجازه ندهند که بار دیگر از یک سوراخ دو بار گزیده شویم.
پر واضح است که توافق هستهای با وجود آمریکا و حتی اروپا نتوانست حقوق ایران را تأمین کند، آنچه که از برجام انتظار میرفت، لغو تحریمهای اقتصادی علیه ایران بود و اساساً مذاکرات به همین منظور آغاز شد و به توافق رسید.
حال که عمر ۵ سال دولت تدبیر وامید برای دستیابی به توافق هستهای صرف شد و هیچ دستاوردی را در پی نداشت، آیا صلاح است که ۳ سال باقی مانده از عمر دولت صرف مذاکره و گفت وگو با اروپا بر سر زنده نگه داشتن برجام شود؟
اروپاییها اگر یک سیاست مستقلانه داشتند، همان زمان که آمریکا از برجام بیرون رفت و اقدام به بازگرداندن همه تحریمهای اقتصادی علیه ایران کرد، از خود واکنش منطقی نشان میدادند و راه خود را از آمریکا جدا کرده و به برجام پایبند میماندند، میتوانستیم به ادامه توافق با اروپا امیدوار باشیم، اما سه کشور عضو گروه ۱+۵ (انگلیس، فرانسه و آلمان) از زمانی که آمریکا به نقض برجام پرداخت، تاکنون موضع روشنی نداشتند، آمریکا پیش از آن که ترامپ رسماً خروج ایالات متحده را از توافق هستهای با ایران اعلام کند، از آن خارج شده بود، اما اروپا با سیاست دوگانه و وابسته خود هیچگاه نخواست مقابل آمریکا بایستد.
آمریکا ۱۸ اردیبهشت از برجام خارج شد و در این مدت ۱۸ روزه، اروپاییها همچنان در حال مذاکره با ایران بر سر برجام هستند و رایزنی میکنند. توافقی که همه چارچوبهای آن روشن است، آیا نیاز به مذاکره مجدد دارد؟ اگر اروپا قصد ادامه توافق هستهای با ایران بدون آمریکا را دارد، همه مسائل در برجام دیده شده و کافی است به آنها عمل کند، نمیتوان از بی توجهی اروپا به تعهدات خود در برجام به سادگی گذشت، اروپا گرچه در زبان خواهان اجرای برجام بوده است، اما در عمل چنین اتفاقی نیفتاده چرا که از زمان اجرای برجام تاکنون که بیش از ۲ سال از آن میگذرد، نمیتوان نمونه درخور توجهی یافت که اروپا اقدام به اجرای تعهدات خود در برجام کرده باشد.
صادرات گسترده و بی رویه محصولات اروپایی به ایران که تنها جنبه مصرفی داشته و باعث خروج ارز از کشور میشود، نمیتوان همکاری اقتصادی، صنعتی و سرمایه گذاری دانست. اتفاقاً درصد زیادی از شرایط نامناسب اقتصادی کنونی را میتوان همین تجارت اقتصادی یکطرفه دانست که باعث ضربه به پیکر تولید کننده داخلی شده است.
اما اکنون چه باید کرد؟ آیا باز هم میتوان اعتماد را خرج اروپا نمود؟ قطعاً و یقیناً دولت محترم نیز پس از اقدام آمریکا علیه توافق هستهای، چنین دیدگاهی ندارد و قرار نیست از یک سوراخ دوبار گزیده شود، البته این گزیدگی فراگیر است و صدماتش به همه کشور وارد میشود.
برای این که بتوان تضمین لازم، واقعی و عملی از اروپا گرفت باید به گذشته بازگشت، جمهوری اسلامی ایران تاکنون از شرایط توافق هستهای بهرهای نبرده است و پس از خروج آمریکا از برجام حق قانونی ایران است که به فعالیتهای صلح آمیز هستهای خود بار دیگر رونق دهد.
کاری که در زمان توافق هستهای و مذاکرات باید انجام میشد میتواند اکنون اجرایی شود.
همان زمان هم بسیاری از منتقدین، تحلیلگران و کارشناسان پیشنهاد میدادند، معاملهای که بر سر موضوع هستهای ایران انجام شده باید گام به گام و پایاپای باشد به این معنا که هر اقدامی که طرف مقابل برای لغو تحریمهای اقتصادی انجام میدهد به ازای آن ایران نیز یک مرحله از تعهدات توافق هستهای را اجرا کند، اگر اروپا اکنون اصرار به باقی ماندن برجام دارد، این باقی ماندن نمیتواند یکطرفه از سوی ایران باشد، به همین خاطر آغاز فعالیتهای هستهای ایران یکی از گزینههایی است که میتواند به الزام و تضمینی که اروپاییها باید بدهند کمک کند.
برنامه میتواند این باشد که فعالیتهای هستهای آغاز میشود، اروپا براساس توافق هستهای مرحله به مرحله به تعهدات خود عمل میکند و تضمینهای لازم را هم لحاظ میکند، ایران نیز به فراخور حال اجرای تعهدات از سوی اروپا، فعالیتهای هستهای صلح آمیز خود را در چارچوب برجام اجرا میکند، در غیر این صورت اروپا همچنان خواهان گفت وگو و مذاکره خواهد بود و این ایران است که فرصت را از دست خواهد داد، نباید زمان را به دست اروپاییها سپرد، مدیریت زمان باید در دست جمهوری اسلامی ایران باشد، ما از مذاکرات درون سازمانی اروپا و آمریکا بی خبر هستیم به همین خاطر نمیتوان درباره واکنشهای آنها پیش بینی دقیق داشت.
سرمقاله سیاست روز/
زمان را در برجام فراموش نکنیم
« زمان را در برجام فراموش نکنیم » عنوان سرمقاله سردبیر روزنامه سیاست روز، محمد صفری است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید: