به گزارش پایگاه خبری ربیع، به نقل از تبیان، از گناهان کبیره و بلکه از مهلکات عظیمه، یأس و ناامیدی از رحمت خداوند است. امام صادق (علیه السلام) می‌فرمایند: «إِنَّ مِنْ أَکْبَرِ الْکَبَائِرِ عِنْدَ اللَّهِ الْیَأْسَ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ وَ الْقُنُوطَ مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ وَ الْأَمْنَ مِنْ مَکْرِ اللَّه»[۱]«به درستی از بزرگ‌ترین گناهان کبیره، نزد خداوند یأس و ناامیدی از رحمت خداوند است». حتی نا امیدی از رحمت حق گناهش از قتل بیشتر است.
انسان طبع عجیبی دارد با اینکه خداوند فرموده است «لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّه»[۳]«از رحمت من ناامید نشوید» ولی وقتی خداوند رحمتی را از او بگیرد ناامید می شود «وَ لَئِنْ أَذَقْنَا الْإِنْسانَ مِنَّا رَحْمَهً ثُمَّ نَزَعْناها مِنْهُ إِنَّهُ لَیَؤُسٌ کَفُورٌ»[۴]«و اگر از سوى خود رحمتى [چون سلامتى، ثروت، اولاد و امنیت] به انسان بچشانیم، سپس آن را [به علتى حکیمانه] از او سلب کنیم [نسبت به آینده زندگى] بسیار نومید شونده و [نسبت به نعمت هایى که دارا بود] بسیار کفران کننده است».
همچنین با کمترین مشکل سخت و ناگوار، خود را می بازد و ناامید می‌گردد «وَ إِذا أَنْعَمْنا عَلَى الْإِنْسانِ أَعْرَضَ وَ نَأى بِجانِبِهِ وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ کانَ یَؤُساً»[۵]«هنگامى که به انسان نعمت مىبخشیم، (از حق) روى مىگرداند و متکبرانه دور مىشود و هنگامى که آسیبى به او برسد [به سبب بىایمانى و غفلت از قدرت و رحمت ما] بسیار نومید و مأیوس شود».
انسان خطاکار نباید از رحمت بیکران خداوند ناامید شود؛ چرا که پروردگار، خودش دستور به توبه داده است و فرموده توبه کنید؛ زیرا من می آمرزم
شیطان در این مواقع از فرصت به دست آمده استفاده می کند و راه خود را باز می کند و شروع به وسوسه کردن می نماید خصوصاً وقتی انسان گناهی انجام داده باشد او را به طور جد از رحمت و توبه ناامید می‌گرداند.
او با وسوسه های خود به انسان القاء می کند که تو با این همه گناه و فساد و شر و بدبختی که داری دیگر راهی برای درست شدن تو نیست و این بسیار خطرناک است؛ زیرا انسانی که نا امید از آمرزش و رحمت حق شد به هر جنایتی دست خواهد زد چون با خود فکر می کند که او جهنمی است پس برایش فرقی ندارد که گناهی دیگری هم انجام دهد. به همین علت شیطان به شدت دنبال این است که انسان‌ها را ناامید گرداند تا بتواند آن‌ها را از توبه باز دارد و به گناهان دیگر دعوت نماید.
بنابراین باید انسان‌ها راه‌هایی را بروند که از ناامیدی در امان باشند. برخی از این راه‌ها عبارت‌اند از:
راه درمان:
الف ـ عبادت
راه علاج و درمان «یأس و ناامیدی» این است که دین به متن زندگی افراد راه پیدا کند. قرآن در سورۀ معارج بعد از اینکه می فرماید کسی که با رسیدن مشکلی به او، جزع می‌کند و بردباری را از دست می دهد و اگر خیر به او برسد انحصار طلب است راه علاجش را می‌فرماید: «إِلاَّ الْمُصَلِّین»[۶]«مگر نمازگزاران» یعنی اگر می‌خواهید از درد هلوع و جزوع و منوع نجات بیابید نماز بخوانید؛ زیرا در نماز، انسان با خدای خود گفتگو دارد و تمام امور و شئون خود را از او می داند و این آوردن دین به متن زندگی است.
ب ـ توبه و امید به شفاعت
انسان خطاکار نباید از رحمت بیکران خداوند ناامید شود؛ چرا که پروردگار، خودش دستور به توبه داده است و فرموده توبه کنید؛ زیرا من می آمرزم «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَهً نَصُوحاً عَسى رَبُّکُمْ أَنْ یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ یُدْخِلَکُمْ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهار»[۸]«اى مؤمنان! به پیشگاه خدا توبه کنید، توبهاى که شما را [از بازگشت به گناه] بازدارد. امید است پروردگارتان گناهانتان را از شما محو کند و شما را به بهشتهایى که از زیر [درختان] آن نهرها جارى است درآورد».
شیطان با وسوسه های خود به انسان القاء می کند که تو با این همه گناه و فساد و شر و بدبختی که داری دیگر راهی برای درست شدن تو نیست و این بسیار خطرناک است؛ زیرا انسانی که نا امید از آمرزش و رحمت حق شد به هر جنایتی دست خواهد زد چون با خود فکر می کند که او جهنمی است پس برایش فرقی ندارد که گناهی دیگری هم انجام دهد
بنابراین برای انسان ناامیدی معنی ندارد در حالی که خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید انسان‌های خطاکار را می آمرزم و شما را کمک می کنم «إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیم»و بالاتر از آن در روایت دارد کسی که از گناه توبه کند مانند کسی است که گناه نکرده است «التَّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ کَمَنْ لَا ذَنْبَ لَهُ».
علاوه بر آن ما در دین اسلام مسئله شفاعت داریم و این مایۀ امیدواری همۀ مؤمنین است؛ چرا که خداوند به پیامبرش می فرماید: «وَ لَسَوْفَ یُعْطیکَ رَبُّکَ فَتَرْضى»«و به زودى پروردگارت بخششى به تو خواهد کرد تا خشنود شوى».
مفسرین می نویسند این آیه امید بخش‌ترین آیات قرآن مجید و دلیل بر پذیرش شفاعت آن حضرت است.
حتی بعضی از مفسرین ذیل این آیۀ شریفه حدیثی را نقل کرده اند که بسیار امیدبخش است و هیچ جایی برای ناامیدی باقی نمی‌گذارد؛ می نویسند در روایت دارد که تا دو تا از شیعیان در صحرای محشر باقی مانده، من (پیامبر«صلی الله علیه و آله و سلم»)راضی نمی شوم.
بنابراین با این همه وعدۀ آمرزش و با این آیات و روایات در شفاعت، هیچ انسانی نباید دچار یأس و ناامیدی شود و باید با استعانت از حق تعالی اگر خطائی کرده جبران کند و زندگی جدیدی را بر اساس تعالیم اسلام شروع کند و در مشکلات و کمبودها به خداوند روی آورد و از او استعانت بطلبد و امیدوار به رحمت و فیض خداوند باشد تا در این مرحله نیز بینی شیطان را به خاک بمالد.