به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی ربیع»؛اتحاد ملی به معنای همگرایی اقوام، طبقات اجتماعی، گروههای سیاسی و نخبگان یک کشور حول محور منافع و اهداف مشترک است. این مفهوم فراتر از همبستگی عاطفی بوده و به ایجاد یک اراده جمعی برای پیشبرد توسعه، امنیت و هویت ملی منجر میشود. در جهان امروز که رقابتهای ژئوپلیتیک، فشارهای اقتصادی و جنگهای نرم قدرتهای خارجی هر روز پیچیدهتر میشود، اتحاد ملی نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت راهبردی است که ملت ایران با بصیرت مثال زدنی خود این مهم را دریافته و دست و دل متحد شده و حول محور ولایت اهداف بزرگ خود را به پیش می برد و از کیان و عزت ملی خود یکپارچه و متحد پاسداری می کند. این اتحاد و همبستگی از اهمیت زیادی برخوردار است که به برخی اشاره می کنیم:
اولحفظ موجودیت و امنیت کشور: تجربه تاریخی کشورهایی که دچار تفرقه داخلی شدهاند (مانند فروپاشی یوگسلاوی، بحران سوریه و لیبی) نشان میدهد که اختلافات داخلی، بستر اصلی نفوذ بیگانگان و تجزیه ساختارهای سیاسی است و اتحاد منشآ قدرت و اقتدار ملی خواهد بود.
دومتقویت هویت جمعی: اتحاد ملی باعث میشود اختلافات قومی، مذهبی، طبقاتی و سیاسی در سایه «ما»ی بزرگ ملی کمرنگ شود و هویت مشترک تقویت گردد هر چند همه اقوام و مذاهب از جایگاه ویژهای برخوردار خواهند بود و همدیگر را محترم و بزرگ می شمارند.سومافزایش قدرت چانهزنی بینالمللی: کشوری که پشتوانه اجتماعی متحدی دارد، در مذاکرات سیاسی و اقتصادی با قدرتهای جهانی دست برتر خواهد داشت و به پشتوانه حمایت ملی می تواند از حق ملت بخوبی دفاع کند و حقوق ملت را از چنگال جهانخواران نجات دهد.
اما پیامدهای اتحاد ملی در حوزههای کلیدی چیست؟
در حوزه سیاست باعث ثبات ساختار حکمرانیخواهد شد اتحاد مردم حول محور ولایت و اصول قانون اساسی و منافع ملی، دولت را در برابر بحرانهای داخلی (اعتراضات خشونتآمیز، آشوبهای هدایتشده) ایمن میکند و چشم فتنه های داخلی و خارجی را کور خواهد کرد. همچنین می تواند به کاهش نفوذ خارجی بینجامد قدرتهای بیگانه غالباً از شکافهای اجتماعی و جناحی برای اعمال نفوذ استفاده میکنند. انسجام ملی، این ابزار را بیاثر میسازد کما اینکه ما این موضوع را در برهه های مختلف بخوبی لمس کرده ایم. نکته دیگر موجبکارآمدی تصمیمگیری خواهد شد در شرایط بحرانی مانند تحریم یا جنگ، همگرایی ملی موجب سرعت و قاطعیت در تصمیمگیریهای کلان و تاثیر گذار و نجات بخش میشود. اتحاد و همبستگی در حوزه اقتصاد تیز آثاری دارد که از آنجمله اند:
مقاومت در برابر تحریمها: تجربه ایران در دوره تحریمهای شدید نشان داده که هرگاه مردم حول اهداف مشترک متحد باشند، ظرفیت تولید داخلی و صرفهجویی جمعی میتواند اثر تحریم را کاهش دهد. جذب سرمایه و توسعه پایدار: سرمایهگذاران داخلی و خارجی در کشورهایی که ثبات سیاسی و اجتماعی دارند، با اطمینان بیشتری سرمایهگذاری میکنند.
توزیع عادلانه منابع: اتحاد ملی دولت را وادار به تدوین سیاستهای منصفانهتر میکند و تا حدی از شکلگیری اقتصاد رانتی جلوگیری مینماید. در حوزهفرهنگ و اجتماع نیز آثار ملموس و ارزشمندی خواهد داشت:تقویت سرمایه اجتماعی: اعتماد عمومی، همدلی و مشارکت داوطلبانه شهروندان در پروژههای ملی افزایش مییابد.
پاسخ به جنگ نرم: رسانههای معاند با ایجاد یأس و بدبینی تلاش میکنند جامعه را دچار واگرایی کنند. اتحاد ملی سپر مؤثر در برابر این جنگ روانی است.
پویایی نخبگان و جوانان: انسجام اجتماعی بستر خلاقیت، کارآفرینی و مهاجرت معکوس نخبگان را فراهم میکند.و در حوزه مهم امنیت و دفاع ارمغانی ارزشمند شامل حال کشور و ملت می کند.
افزایش بازدارندگی: دشمنان به کشوری که مردم آن در کنار نیروهای مسلح ایستادهاند، جرات حمله نظامی یا سایبری نمیکنند.کاهش هزینههای امنیتی را به ارمغان می آورد.اعتماد عمومی سبب میشود دولت به جای هزینههای سنگین امنیتی، بودجه را صرف توسعه و رفاه کند.
البته باید مراقبت شود که با وجود اهمیت اتحاد ملی، موانعی مانند فساد اقتصادی، بیعدالتی اجتماعی، تبعیض قومی یا مذهبی، ناهماهنگی میان وعدههای مسئولان و عملکرد واقعی میتواند شکافهای اجتماعی را تعمیق کند. رسانههای خارجی نیز با بهرهگیری از این شکافها، پروژه «ناامیدسازی» و «دوگانهسازی» را پیگیری میکنند اینجا هوشمندی مسئولان را می طلبد.
برای تقویت اتحاد ملی چه کنیم؛
برقراری عدالت اقتصادی و اجتماعی: کاهش فاصله طبقاتی و مبارزه عملی با فساد راهکاری چاره ساز و تقویت کننده و امیدساز است.همچنین تقویت سواد رسانهای لازمه تقویت اتحاد ملی است آموزش عمومی برای مقابله با شایعات و جنگ روانی ضرورتی انکار ناپذیر است که البته در اینجا با ضعف و از طرفی با یک ولنگاری روبرو هستیم که باید مورد توجه قرار گیرد تقویت رسانه های مستقل کشور یک ضرورت است که به نوعی توجه لازم به آن نمیشود.
الگوسازی از موفقیتهای مشترک یک راهکار اتحاد ساز است. برجسته کردن دستاوردهای ملی در عرصه علمی، ورزشی و فرهنگی که همه اقشار را به افتخار جمعی پیوند دهد تاثیر شگرفی در همبستگی ملی دارد.
از طرفی پاسخگویی شفاف مسئولان بسیار با اهمیت است. اعتماد عمومی زمانی شکل میگیرد که دولت در قبال تصمیمات خود پاسخگو باشد و از پاسخگویی و شفافیت طفره نرود.
اتحاد ملی یک پروژه مقطعی نیست، بلکه فرآیندی دائمی است که از خانه و مدرسه آغاز میشود و در سطح سیاست، اقتصاد و فرهنگ تداوم مییابد. کشوری که بتواند اختلافات طبیعی داخلی را به رقابت سازنده و نه تخریبگر تبدیل کند، در برابر شدیدترین فشارهای خارجی و داخلی مقاوم خواهد بود.
برای ایرانِ امروز، که همزمان با تحریمهای اقتصادی، تهدیدات امنیتی و جنگ نرم رسانهای مواجه است، اتحاد ملی مهمترین سرمایه راهبردی محسوب میشود؛ سرمایهای که اگر تقویت شود، حتی سختترین بحرانها را به فرصت تبدیل خواهد کرد کما اینکه در خرداد ماه این مهم تجلی یافت و اتحاد ملی چشم فتنه دشمن را کور و آنها را مایوس کرد.
مظفر حاجیان