به گزارش پایگاه خبری ربیع، امسال هم روی مسئلهٔ تولید تکیه میکنم و توقّع دارم، انتظار دارم که انشاءالله یک جهشی در کار تولید اتّفاق بیفتد امسال، و بِجد اعتقاد دارم که این جهش بدون مشارکت مردم و بدون حضور مردم اتّفاق نخواهد افتاد. اگر ما بخواهیم جهش تولید داشته باشیم، بایستی اقتصاد را مردمی کنیم، باید پای مردم را به عرصهٔ تولید به نحو محسوسی باز کنیم، موانع حضور مردم را برطرف کنیم. در بخش مردمی ظرفیّتهای بزرگی وجود دارد که من انشاءالله توضیح خواهم داد در این باره و این ظرفیّتها بایستی فعّال بشود، باید از آنها به نفع کشور و به نفع مردم استفاده بشود. لذا من به این مناسبت شعار امسال را این قرار دادم: «جهش تولید با مشارکت مردم» بخشی از پیام نوروزی امسال امام خامنهای
تردیدی وجود ندارد که اقتصاد و مسائل اقتصادی، نقش مهمی در توسعه و تحکیم مناسبات سیاسی و روابط کشورها دارند. در این زمینه، حتی گفته میشود که آنچه امروز سیاست کشورها را رهبری میکند، اقتصاد است. براین اساس، تقویت توان اقتصادی، لازمهٔ تعاملات اقتصادی و سیاسی با کشورهای دیگر است. در این میان، کشوری میتواند در این تعاملات موفق باشد و برای خود مزیت ایجاد کند که توان صادراتی داشته باشد که این نیز منوط به شکوفایی پتانسیلهای تولیدی و در یک کلام، جهش تولید در داخل آن کشور است. همانگونه که اشاره شد، توجه به این امر، بویژه در شرایطی که کشورمان با تضییقات و فشارهای بینالمللی مواجه است، بسیار حیاتی به نظر میرسد. با این توصیف کشوری که بخواهد در دنیا ایفای نقش کند باید از اقتصاد پویا و بالنده و کارآمد برخوردار باشد. اکنون با نامگذاری سال ۱۴۰۳ به جهش تولید با مشارکت مردم، این سؤال مطرح است که جهش تولید چه کاربردی دارد؟ به عبارت دیگر، با جهش تولید، چه مسائل و مشکلاتی حل خواهد شد. برای پاسخ به این سؤال میشود به حیطههای مختلفی اشاره کرد که با جهش تولید میتوان در تقویت یا حل آنها مؤثر بود. یکی از مهمترین این حوزهها حل مشکل اشتغال است که با جهش تولید بخشی از آن حل خواهد شد. زیرا با جهش تولید و تقویت عرضهٔ کالاهای داخلی به بازار، به طور طبیعی به نیروی کار بیشتری نیاز بوده، افراد بیشتری مشغول کار شده و از مشکل بیکاری نجات مییابند. درواقع، به جای توسعهٔ واردات، باید با در پیش گرفتن استراتژی جایگزینی واردات و در گام بعدی، توسعه صادرات، حمایت از جهش تولید و جلوگیری از واردات بیرویه به کشور، تلاش شود تا ارزشافزوده و ارزی که از کشور خارج میشود، در داخل باقی بماند تا با استفاده از آن بتوان به توسعه زیرساختهای اقتصاد کشور، ایجاد اشتغال و… پرداخت. این موضوع برای ایران، باتوجه به داشتن ظرفیتهای لازم در داخل جهت جهش تولید و تقویت کالاهای ایرانی از یک سو و آمار سرسامآور بیکاری از سوی دیگر، همچنین مبارزه با غول تورم و مهار آن، اهمیت مضاعف دارد. در این راستا، مقام معظم رهبری فرمودهاند: «اگر ما توانستیم تولید داخلی را رونق بدهیم، اشتغال به وجود میآید و مشکل بیکاری -که یکی از مصیبتهای امروز کشور ما بیکاری جوانان است و نرخ بیکاری، بالا است- برطرف خواهد شد یا کاهش پیدا خواهد کرد.» (۱/۱/۱۳۹۶) نکته دیگر کاهش آسیبهای اجتماعی است. باتوجه به اینکه بیکاری در کنار اعتیاد، طلاق و فقر در ردیف مهمترین آسیبهای اجتماعی در کشور قرار دارد، جهش تولید، مستقیم و غیرمستقیم در کاهش این آسیبها نقش دارد. در این باره، مقام معظم رهبری میفرمایند: «یکی از فواید تولید، از بین رفتن یا کم شدن مشکلات و ناهنجاریهای اجتماعی است؛ بیکاری موجب فساد است، موجب تأخیر ازدواج است، موجب اعتیاد است؛ اگر بیکاری وجود نداشته باشد، اینها هم از بین میرود. تولید میتواند علاج اینها هم محسوب بشود.» (همان) وجه دیگر جهش تولید کاهش نرخ تورم است. چنانچه تولید در داخل کشور رونق گیرد و با جهش مواجه شود، به نحوی که نیازهای بازار داخلی و پاسخگویی به تقاضاهای بازار با کالاهای ایرانی صورت گیرد رقابتی مثبت بین تولید کنندگان داخلی ایجاد میشود که هم به کیفیت تولیداتشان توجه ویژه داشته باشند و هم متوجه کاهش قیمت تمام شده باشند که بتوانند تولید خود را ارزانتر عرضه کنند لذا میتوان امیدوار بود که نرخ تورم در کشور کاهش یابد.
شکوفایی امکانات و منابع تولید از نتایج مهم جهش تولید برشمرده میشود. جهش تولید، بنا به وجود امکانات و منابع تولید در کشور و نقشی که در شکوفایی این امکانات و منابع دارد، اهمیت کاربردی دارد. چرا که باعث شکوفایی و پویایی منابع و عوامل تولید در کشور میشود. در این زمینه، مقام معظم رهبری، با اشاره به نقشی که توجه به تولید داخلی میتواند در شکوفایی منابع تولید در کشور داشته باشد، میفرمایند: «وقتیکه بازار تولید گرم باشد و رونق داشته باشد، استعداد جوانها شکوفا میشود و ابتکارهایی را به میدان میآورند… ظرفیّتهای معدنی کشور -که امروز متأسّفانه خیلی در این زمینه عقب هستیم- به کار میافتد و میتوانیم از منابع خدادادی که خدای متعال به این ملّت بخشیده است، استفاده کنیم.» نیز جهش تولید در تأمین نیازهای بازار داخلی تأثیر بسزایی دارد. به طور طبیعی، بازار مصرف گستردهی هشتاد میلیونی ایران بستر و ظرفیت مناسبی است تا با اتکای به آن و اولویت قائل شدن به تکمیل و پاسخ به نیازهای آن، با عرضهی کالاهای ایرانی، بخش عمدهای از مسائل مربوط به جهش تولید ایرانی حل و رفع شود. به عبارت دیگر، بازار داخلی کشور ظرفیت بالقوهی مناسبی برای جهش تولید داخلی است. مسلم است که این بازار تنها در صورتی میتواند حامی کالای ایرانی باشد که اولاً؛ کالاهای ایرانی در اولویت عرضه به آن قرار داشته باشند و ثانیاً؛ این کالاها معتبر بوده و پاسخگوی نیازهای روزافزون مصرفکنندگان داخلی باشند.
در واقع، بازار گسترده داخلی ظرفیت مناسبی است که سبب میشود کالاهای داخلی روی دست تولید کننده نماند؛ یعنی با وجود پتانسیلهای بازار داخلی، به شرطی که کالاهای با کیفیت تولید شود، تولیدکننده نمیتواند بابت عرضهی کالاهایش به بازار دغدغه و نگرانی داشته باشد. حال با وجود اینگونه ظرفیتی، باید تولید در داخل کشور جهش یابد تا نیازهای این بازار، بیش از آنکه از خارج تأمین شود، توسط تولیدکنندگان داخلی پاسخ داده شود. همچنین جهش تولید باعث محدودسازی بازارهای موازی تولید میگردد. سفتهبازی، بازار ارز، بازار طلا و در کل، هر نوع فعالیت سوداگرانهای به نوعی در زمرهی بازارهای موازی تولید قرار میگیرد. نسبت میان جهش تولید با این نوع بازارها، نسبت معکوس است؛ بدین معنا که به میزانی که این نوع بازارها رونق داشته باشد، تولید در محاق قرار میگیرد و برعکس، به میزانی که تولید رونق داشته و سود ده باشد، از جاذبهی این بازاها کاسته خواهد شد. بنابراین، جهش تولید شیوهای برای کاهش جاذبه بازارهای موازی تولید و به کار انداختن سرمایهها و ظرفیتهای کشور در مسیری است که به تقویت اقتصاد کشور منجر میشود از طرفی جهش تولید تولید میتواند بازارهای خارجی و کشورهای همسایه را نیز جلب و جذب کند و به مردم کشورهای دور و نزدیک نیز سرویس دهی نماید که این در توان کارآفرینان و دانشمندان جوان کشور میباشد. لازم به یادآوری است که سال ۱۳۹۹ نیز به جهش تولید نامگذاری شده بود لیکن نامگذاری امسال کمال یافته نامگذاری سال ۱۳۹۹ میباشد که برای دستیابی به جهش تولید باید مردم را مشارکت داد که اگر این اتفاق بیفتد جهش مورد انتظار اتفاق خواهد افتاد.
مظفر حاجیان