به گزارش پایگاه خبری ربیع، خداوند در آیات قرآن، یکی از خصوصیات جامعه اسلامی را بهره‌مندی از طیّبات و برکات می‌داند. اصولاً جامعه ایمانی، جامعه‌ای برخوردار از امنیّت، آرامش، آسایش و رفاه است که خداوند به عنوان یک مثل و نمونه می‌فرماید: «و خدا شهری را مثل زده است که امن و امان بود و روز‌ی‌اش از هر سو فراوان می‌رسید، پس [ساکنانش] نعمت‌های خدا را ناسپاسی کردند و خدا هم به سزای آنچه انجام می‌دادند، طعم گرسنگی و هراس را به آنان چشانید». (نحل، آیه ۱۱۲). فرهنگ سازی و ایجاد تمدّن نوین جز بر پایه ساخت های اقتصادی که توان اجرای آن‌ها را داشته باشد امکان‌پذیر نخواهد بود. منظور از این بحث، رفاه کامل مادّی جامعه نیست، بلکه ایجاد ثبات اقتصادی و جلوگیری از برهم ریختگی در این حوزه، کمک زیادی بر پیشبرد اهداف فرهنگی خواهد نمود. چنانچه مقام معظم رهبری بالا بردن توان اقتصادی را هم ردیف با جهاد می دانند :«امروز عرصه اقتصاد، به‌خاطر سیاست‌های خصمانه آمریکا، یک عرصه کارزار است، یک عرصه جنگ است، جنگی از نوع خاص. در این عرصه کارزار، هر کسی بتواند به نفع کشور تلاش کند، جهاد کرده است. امروز هر کسی بتواند به اقتصاد کشور کمک بکند، یک حرکت جهادی انجام داده است. این جهاد است؛ البته جهادی است که ابزار خودش را دارد، شیوه‌های مخصوص خود را دارد، باید این جهاد را همه با تدبیر مخصوص خود و سلاح مخصوص خود انجام بدهند». (بیانات مقام معظّم رهبری، در تاریخ ۱/۱/ ۱۳۹۴) بنابراین امنیّت اقتصادی بزرگترین مقوله ی دینداری و سعادت مندی افراد می‌باشد و هیچ شخصی نباید از لحاظ اقتصادی در جامعه بار را به دوش دیگران قرار دهد. مسلمان واقعی کسی است که با جدّیت و تلاش رفاه خود، خانواده و جامعه خود را فراهم نماید، از نظر دین مقدّس اسلام، وظایف عمده ی ملّت در قبال اقتصادمند شدن جامعه از آن جمله است: کار و تلاش، اشتغال مناسب، افزایش بهره وری از کار، برنامه ریزی دقیق اقتصادی، آینده نگری عمیق، استفاده بزرگ از فرصت‌های کم و اعتماد به نفس و کاستن از توقّعات بیش از حدّ.
تجمّل گرایى و تشریفات موجب نیازمندى و وابستگى است؛ زیرا زندگى تشریفاتى حدّ و مرزى ندارد تا با رسیدن به آن نیاز مرتفع شود و از جهت همین نیاز، وابستگى پیش مى آید. وابستگى به افراد یا منابعى که این نیازمندى را بتوانند برطرف کنند، موجب ذلّت و خوارى براى انسان مى شود؛ زیرا تأمین کنندگان این گونه نیازها به شرط تأمین منافع خود و بهره برى از شخص و کشور وابسته، اقدام به این کار مى کنند.
مقام معظّم رهبری تجمّل گرایی را نکوهش کرده می فرمایند:« ضعف‌هاى ما، خطرهایى است که در سر راه ماست و در این مدّت وجود داشته است و باید بعدها جلوى این‌ها را بگیریم. اولین ضعف ما گرایش به دنیاطلبى بود که گریبان بعضى از ماها را گرفت. بعضى از ما مسئولین دچار دنیاطلبى شدیم، دچار مادی گرایى شدیم؛ براى ما ثروت، تجمّل، آرایش، تشریفات و اشرافی گرى یواش یواش از قبح افتاد. وقتى ما این جور شدیم، این سرریز می شود به مردم. میل به اشرافی گرى، میل به تجمّل، میل به جمع ثروت و استفاده‌ى از ثروت به شکل نامشروع و نامطلوب، به طور طبیعى در خیلى از انسان ها هست. وقتى ما خودمان را رها کردیم، ول کردیم، دچار شدیم، این سرریز می شود به مردم؛ در مردم هم این مسئله پیدا می شود».(بیانات مقام معظّم رهبری، در تاریخ ۱۵/ ۴/ ۱۳۸۹) خوبست برای دوری از تجمل و اسراف تمرین کنیم تا بتوانیم سرمایه های ملی را بخوبی پاسداری کنیم. البته در این اقدام مسئولان باید پیشقدم باشند و بقول قدیمی ها لعنت خدا بر شیطان کنند و تجملات و اسراف را از زندگی شخصی و کاری خود بزدایند؟ آیا می شود؟! چراکه وابسته شدن به زندگى و تشریفات آن براى همه به ویژه دولت‌مردان خطرناک است حتّى اگر وابستگى به اشخاص زر اندوز و زورمند هم پیش نیاید، نفسِ دل بستن به جلوه‌هاى رنگارنگ زندگى مادّى و پیوسته دنبال تجمّلات بودن انسان را از رسیدن به اهداف عالى باز مى‌دارد و باعث تحقیر شخصیّت انسان و در نتیجه ذلّت خواهد شد و اگر فرهنگ اسراف و تجمّل پرستى بر جامعه حاکم گردد انتظار شجاعت، استوارى مقاومت و دشمن ستیزى از چنین جامعه ای بیهوده خواهد بود. چنانچه تاریخ بخوبی به ما می گوید از مهم ترین دلایل افول تمدّن اسلامی رواج تجمّل گرایی و اسراف در بین امّت اسلامی بوده است. خداوند متعال در قرآن کریم مى فرمایند: «اى پیامبر بگو امّت را اگر شما پدران، فرزندان، برادران، زنان، خویشاوندان و اموالى که جمع آورده اید و تجارتى که از کسادى آن بیمناکید و منازلى را که به آن دل خوش داشته‌اید، بیش از خدا و رسولش و جهاد در راه او دوست مى دارید، پس منتظر باشید تا امر خدا برسد و دنیا طلبان بدکار از کار خویش پشیمان شوند و خداوند بدکاران را به راه بهشت و سعادت هدایت نخواهد کرد».(توبه، ۲۴)
مظفر حاجیان