به گزارش پایگاه خبری ربیع، امام علیه السلام در این گفتار نورانی خود، یکی از طرق معنوی مبارزه با فقر را نشان می‌دهد و می‌فرماید: «هر زمان فقیر شدید با خداوند از طریق صدقه دادن (در راه او) تجارت (پرسود) کنید»؛ (إذَا أَمْلَقْتُمْ فَتَاجِرُوا آللّهَ بِالصَّدَقَهِ). «أمْلَقْتُم» از ماده «مَلَق» (بر وزن علق) به معنای فقر است و هنگامی که به باب افعال می‌رود نیز فعل لازم است. اشاره به این‌که صدقه در هنگام نیازمندی، اثر معنوی مهمی در زدودن فقر دارد، همان‌گونه که انسان، فقیری را کمک می‌کند، عنایت الهی نیز به یاری او برمی‌خیزد. قرآن مجید می‌فرماید: «(مَنْ ذَا الَّذِی یقْرِضُ اللهَ قَرْضآ حَسَنآ فَیضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ کرِیمٌ)؛ کیست که به خدا وام نیکو دهد (و از اموالی که به او ارزانی داشته انفاق کند) تا خداوند آن را برای او چندین برابر کند؟ و برای او پاداش پرارزشی است!».
لطف و عنایت پروردگار عجیب است بخشنده همه نعمت‌ها اوست با این وجود گاه به بندگان می‌گوید: از شما وام می‌گیرم و گاه می‌گوید: با من تجارت پرسودی داشته باشید. میان انفاق در راه خدا به هنگام نیازمند بودن و برخورداری از نعمت پروردگار، رابطه آشکاری بر حسب ظاهر نمی‌بینیم؛ ولی به یقین این از الطاف خفیه الهیه است. قابل انکار نیست که شخص ایثارگر که آنچه را خود به آن نیاز دارد به دیگری می‌بخشد روح پاکی پیدا می‌کند که سرچشمه استجابت دعاست و دعاهای او برای گشایش روزی به هدف اجابت نزدیک می‌شود. در احادیث اسلامی، رابطه صدقه با درمان بیماری‌ها، رفع بلاها و خطرات وبه عنوان افزایش روزی با صراحت بیان شده است؛ از جمله در حکمت ۱۳۷ گذشت که امام ۷ می‌فرماید: «اسْتَنْزِلُوا الرِّزْقَ بِالصَّدَقَهِ؛ روزی را به‌وسیله صدقه بر خود فرود آورید».
در حدیثی از امام صادق علیه السلام می‌خوانیم «إِنَّ الصَّدَقَهَ تَقْضِی الدَّینَ وَ تَخْلُفُ بِالْبَرَکهِ؛ صدقه سبب ادای دین و برجای نهادن برکت می‌شود». این سخن را با سخنی از رسول خدا صلی الله علیه وآله پایان می‌دهیم که فرمود: «أَکثِرُوا مِنَ الصَّدَقَهِ تُرْزَقُوا؛ به نیازمندان زیاد صدقه دهید تا روزی شما وسیع شود». در این روایات، تن‌ها به رابطه صدقات با فزونی نعمت و دفع فقر اشاره شده، در حالی که صدقه برکات و آثار فراوان دیگری نیز دارد؛ صدقه رفع بلا می‌کند، موجب پرورش فضایل اخلاقی است، دشمنی‌های قشرهای مختلف جامعه را فرو می‌نشاند و وسیله نجات در یوم المعاد است. قرآن مجید می‌گوید: «(مَا عِنْدَکمْ ینفَدُ وَمَا عِنْدَ اللهِ بَاقٍ)؛ آنچه نزد شماست فانی می‌شود؛ امّا آنچه نزد خداست باقی است». در آیه دیگر می‌خوانیم: «(وَأَنفِقُوا فِی سَبِیلِ اللهِ وَلاَ تُلْقُوا بِأَیدِیکمْ إِلَی التَّهْلُکهِ وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللهَ یحِبُّ الْمُحْسِنِینَ)؛ و در راهِ خدا انفاق کنید! و (با ترک انفاق،) خود را به دست خود، به هلاکت نیفکنید! و نیکی کنید! که خداوند، نیکوکاران را دوست می‌دارد». نیز می‌فرماید: «(یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاکمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یأْتِی یوْمٌ لّاَ بَیعٌ فِیهِ وَلاَ خُلَّهٌ وَلاَ شَفَاعَهٌ وَالْکافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ)؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از آنچه به شما روزی داده‌ایم، انفاق کنید! پیش از آن‌که روزی فرا رسد که در آن، نه خرید و فروش است (تا بتوانید سعادت و نجات از کیفر را برای خود خریداری کنید)، و نه دوستی (و رفاقت‌های مادی سودی دارد)، و نه شفاعت؛ (زیرا شما شایسته شفاعت نخواهید بود). و کافران، خود ستمگرند؛ (هم به خودشان ستم می‌کنند، هم به دیگران)».
انفاق منحصر به انفاق مالی نیست، هرچند بیشتر آیات و روایات، ناظر به انفاق‌های مالی است. انفاق علم و دانش، انفاق قدرت و مقام و انفاق نصح وخیرخواهی و خلاصه هرچیزی که خداوند به انسان روزی داده باید از آن برای نجات دیگران استفاده کرد و تعبیر به (مِمَّا رَزَقْنَاکمْ) (از آنچه به شما روزی داده‌ایم) یا شبیه آن در آیات متعددی از قرآن مجید، ممکن است اشاره به همین باشد.
دکتر سعید یدالهی