به گزارش پایگاه خبری ربیع، همه حرکت های مردمی که منجر به انقلاب می شود تئوریسین هایی دارد که در هدایت حرکت انقلابی مردم موثرند و مردم را در جهت مبارزه بسیج می کنند. انقلاب اسلامی نیز تئوریسین هایی داشته که شهید بهشتی یکی از آنهاست. او متفکری است که از رهبران انقلاب اسلامی محسوب می گردد هرچند این شهید عزیز در سال های اوج بروز احساسات انقلابی و پویایی نظام جمهوری اسلامی به شهادت رسید، اما در همان مدت کوتاه چند ساله بیش از آنکه یک دیپلمات و رجال سیاسی تلقی شود، متفکری است که اندیشه های تابناکش می تواند افق دید گسترده ای را ایجاد کند. همچنانکه از سالها قبل از پیروزی انقلاب تاثیر شگرفی در بیداری مردم و بویژه اقشار تحصیلکرده داشتند. بی جهت نیست که امام خمینی (ره) پس از شهادت شهید بهشتی فرمودند: «بهشتی یک ملت بود» این کلام زیبای حضرت امام (ره) به‌تنهائی‌خود بازگوکننده چگونگی شخصیت وجودی شهید بزرگواری است که از او همواره به‌عنوان یکی از ارکان اصلی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نام برده می شود.
از دیدگاه امام خمینی رحمه ا…، مظلوم زیستن شهید بهشتی، بیش از شهادت ایشان متأثر کننده بود. این مظلومیت به سبب تهمت های ناروایی بود که دشمنان به او می زدند. امام بر این عقیده بود که دشمنان شهید بهشتی در تلاش بودند او را انسانی ستم کار و دیکتاتورمآب معرفی کنند؛ در حالی که چنین نبود. ایشان در جایی فرموده است: «شهید بهشتی مظلوم زیست و مظلوم مرد و خار در چشم دشمنان اسلام بود».
در همان دوران کوتاه پس از انقلاب تهمت های سنگین و بزرگی را دشمنان به این شهید بزرگوار زدند تا مردم را از او دور کنند اما نتوانستند و دشمن به بن بست رسیده دست به ترورناجوانمردانه او و تعداد ۷۲ تن از یارانش زد؟ اگر بخواهیم نگاهی به دیدگاههای شهید بپردازیم باید بگوئیم ایشان معتقد بودند آنچه در اسلام اصالت دارد روحانیت نیست بلکه «عالم عامل متعهد مسئول» است. وی یکی از ویژگی‌های «عالم متعهد مسئول» را این می‌داند که ریاست طلب نیست. وقتی می‌خواهد ریاست را بپذیرد مثل یک بار سنگین شاق می‌پذیرد نه مثل معشوقی که سالها به آن عشق می‌ورزد و حالا به وصال آن رسیده است و خود اینچنین بودند. در عین حال معتقد به پویایی و انقلابی بودن اجتهاد بودند. در نگاه شهید بهشتی مردم اصل هستند و بزرگ‌ترین ویژگی انقلاب ایران، مردمی بودن انقلاب است. او می گوید: تمام کوشش و توان و نیروی انقلاب از آنجا مایه می گرفت که توده های میلیونی مردم، نیروی انقلاب بودند. ما فکر [می کنیم] که خصلت مردمی بودن انقلاب و متکی بودن انقلاب به توده مردم را باید حفظ کنیم و حفظ این خصلت را بر هر مصلحت دیگر و هر کار خوب دیگر مقدم بداریم. ما [می گوییم] راهی را [باید] برویم که مدیریت ملت و اداره مملکت، روز به روز بر خواست ملت و حمایت ملت بیشتر تکیه کند. در اندیشه شهید بهشتی مردم در تمام امور سیاسی – اجتماعی سهیم هستند و اساساً تعیین حاکمیت قدرت سیاسی از سوی مردم بیانگر حق مشارکت آنان در جامعه است. وی انقلاب اسلامی ایران را بارزترین نظام سیاسی دنیا میدانست که حق مشارکت و انتخاب مردم را به رسمیت شناخته است.
از جمله ویژگی های بارز ابعاد نبوغ شهید بهشتی کار تشکیلاتی و سازماندهی سیاسی بود. تاسیس حزب برای سازماندهی نیروهای معتقد به خط امام شاید از جمله اقدامات اساسی برای جلوگیری از انحراف نهضت و مدیریت دوران گذار انقلاب و جمهوری اسلامی بود تشکیل جامعه روحانیت مبارز نخستین گام برای سازماندهی و ایجاد تشکیلات برای هدایت انقلاب بود که در همین راستا حزب جمهوری اسلامی را تاسیس کردند که مشآ خدمات غیر قابل تصور برای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی به شمار می آید. در آن زمان نگاه شهید بهشتی نخبه پروری و تربیت مدیران در تراز جمهوری اسلامی بود که چند دهه همان پرورش یافتگان توانستند بخش قابل توجهی از مدیریت کشور را عهده دار شوند.
از نظر شهید بهشتی ما از نظر روابط اقتصادی باید در درجه اول، نیازمندی‌هایمان را [از] کشورهایی تأمین کنیم که در روش آنها سلطه جویی و سلطه گری وجود ندارد. در حال حاضر امریکا و عده‌ای از کشورهای اروپای غربی به پیروی از امریکا ما را محاصره اقتصادی کرده‌اند. حال برای اینکه ما دچار این وضع نباشیم، باید با کشورهایی روابط اقتصادی داشته باشیم که تحت تأثیر ابرقدرت‌های شرق و غرب نباشند. سیاست خارجی ما باید بر پایه نفی وابستگی به ابرقدرت ها و متحدان آنها باشد. هرچه ما با [آنها] کمتر معامله داشته باشیم، وابستگی ما نیز به آنها کمتر خواهد بود. البته اساس این است که ما اصولاً [با] این همه ذخایر و منابع خدادادی، با این جمعیت با استعداد که خداوند در این سرزمین آفریده و با این همه تحصیلکرده های فارغ التحصیل در رشته های گوناگون علمی، مهندسی و غیرمهندسی، باید هرچه سریع‌تر، به سمت خودکفایی برویم. بنابراین، یکی از اصول سیاست خارجی ما این است که با تلاش پیگیر و با به کار گرفتن همه نیروها و استعدادهای طبیعی و انسانی و خدادادی داخلی، جمهوری اسلامی ایران را از هرگونه وابستگی اقتصادی به خارج بی نیاز کنیم.
مظفر حاجیان