به گزارش پایگاه خبری ربیع، از مواردی که نیازمند توجه ویژه مردم و مسئولان است که بخشی از سخنرانی رهبر فرزانه انقلاب اسلامی را در اولین روز از فروردین به خود اختصاص داد عیوبی است که وارد فرهنگ و سبک زندگی مردم شده و خسارتهای سنگینی را بر اقتصاد ملی کشور وارد نموده است. عبارت از اسراف، تجمل گرایی افراطی، عدم تعصب به تولیدات داخلی، و عدم گذشت و اغماض است؟! قطعا موارد تذکر داده شده باید با فرهنگ سازی اصلاح گردد که در این اصلاح مدیران باید پیشقدم باشند هم در زندگی خصوصی و هم در اموری که مسئولیت دارند؟ فرهنگ قرآنی و سبک زندگی دینی بر پرهیز از اصراف در استفاده از نعمت های الهی دارد چنانچه می فرماید: “کلوا واشربوا و لاتسرفوا” بخورید و بیاشامید و زیاده روی در خوردن و آشامیدن نکنید. این توصیه بر خوردن و آشامیدن است حال اگر ما هم در خوردن و آشامیدن زیاده روی کنیم و به تعبیر عامیانه تا حلقوم تناول داشته باشیم در واقع اسراف کرده ایم که نه فقط خسران اقتصادی کرده ایم بلکه خسران سلامتی بر خود وارد ساخته ایم بنابراین اسراف در همه چیز مذموم و ناپسند است تا جایی که می فرماید: ” ان الله لایحب المسرفین” خدا اسراف کاران را دوست ندارد. اشتباه در اینست که نه فقط در پرکردن شکم زیاده روی می شود بلکه در پخت و پز هم زیاده روی می شود و بخش زیادی از مواد غذایی بلا استفاده دور ریز می شود براساس آمار سالانه بین ۲۵ تا ۳۵ میلیون تن مواد خوراکی دور ریز می گردد که می تواند سفره ۱۵ میلیون نفر را که در فقر مطلق به سر می برند رنگین کند و آنها را از کمبود غذایی و فقر نجات دهد و دغدغه این جمعیت بزرگ را در سیر کردن خود و فرزندانشان برطرف کند راستی آیا این درست است که عده ای بریز و به پاش کنند و مواد خوراکی را نابود کرده به سطل های زباله بریزند و عده ای حسرت یک وعده غذای گرم و یا سیر خوردن داشته باشند؟
این نه با فرهنگ غنی اسلام سازگار است نه با فرعنگ ایران و ایرانی! چرا باید نعمت باشد اما به دست نیازمندش نرسد و کفران نعمت صورت گیرد؟ دور ریز و ریختن غذا و مواد خوراکی در سطل زباله کفران نعمت نیست؟ اما بحث تجمل گرایی که بیشتر مسئولان گرفتار آن شده اند و البته مردم نیز در این رابطه گوی سبقت را از همدیگر می ربایند؟! به این روایت توجه کنیم که علی (علیه السلام) فرموده اند:
وَبَنَی رَجُلٌ مِنْ عُمَّالِهِ بِنَاءً فَخْماً، وقال علیه السلام: أَطْلَعَتِ الْوَرِقُ رُؤوسَهَا! إِنَّ الْبِنَاءَ یصِفُ لَکَ الْغِنَی. (حکمت ۳۵۵ نهج البلاغه)
یکی از کارگزاران بنای پرشکوهی برآورده بود. او را فرمود: درهمهای نهفته سر برآوردند و این بنا حکایت از توانگریت دارد.
ساخت و سازهای تجملاتی، ویلاهای آنچنانی با دیوارهای سر به فلک کشیده و نگهبان و استخر و … و تغییر کاربری های با مجوز و بدون مجوز و با زرق و برق های جذاب و چشمگیر، عده ای را سر مست و بی خبر از حال مردم نموده است و عده ای را دلگیر که فاصله طبقاتی تا کجا؟! چگونه است که عده ای باغ و ویلاهای چند ده و چند صد هکتاری دارند و عده ای حتی یک آجر نادرند! مگر نه اینست مولای متقیان فرمودند هر کجا کاخی ساخته شد عده ای کوخ نشین شدند؟ این کاخ و ویلاها از آن چه کسانی است؟ قطع و یقین جز ارباب قدرت و ثروت نمی توانند اینچنین کارهایی بکنند؟ از طرفی مردم حتی با کمبود مالی که دارند اما از تجمل پرهیز ندارند؟ خیلی از اوقات وارد تهیه کالاهایی کهع می شوند که جز تجمل گرایی چیز دیگری نمی شود به آن گفت؟ چرا؟ چون می بینند برخی بزرگترهای اجتماعی تجمل گرا شده اند و فخر می فروشند. مکرر در نهج البلاغه دیده ایم که امیرمومنان علی علیه السلام درباره وضع خانه های مختلف سخن گفته و انگشت روی جزئیات گذاشته است و رهبری و هدایت خود را از این طریق کامل کرده است. در داستان خانه شریح قاضی که ظاهرآ خانه مجللی بود و نمی بایست یک قاضی کشور اسلامی چنان خانه ای برای خود تهیه کند، امام علیه السلام با لحنی ملامت آمیز مطالب مهمی را به او تذکر داد وسندی برای آن خانه درست کرد، سندی عجیب و بی سابقه، نه مانند اسناد معمولی خانه ها؛ سندی بسیار آموزنده و عبرت انگیز که ناپایداری و بی اعتباری دنیا را برملا می سازد و نشان می دهد که آنها که در بند خانه های مجلل و بسیار مستحکم هستند تا چه حد گرفتار غفلت و غرورند و از واقعیات مربوط به دنیا بی خبر. به تعبیر امام علیه السلام اگر «شریح»، این سند اخلاقی را پیش از این مشاهده می کرد از خرید آن خانه منصرف می شد. نکته سوم عدم رغبت در خرید و استفاده از تولیدات ملی است و نداشتن تعصب ملی؟ تردیدی نیست که در عرصهٔ رقابت تولیدات داخلی و کالاهای خارجی، اولویت دادن به مصرف تولیدات ایرانی و پرهیز از مصرف کالاهای خارجی کمک شایانی به اقتصاد ملی می‌کند. تولیدکنندگان داخلی نیز با افزایش کیفیت محصولات و کالاهایشان و تعیین قیمتی مناسب، می‌باید نظرات مردم را به مصرف کالای ایرانی جلب نمایند. تولیدکنندگان بایستی کیفیت کالاهای خود را نسبت به تولیدات خارجی بالا ببرند و امنیت خاطر مصرف کالای ایرانی را افزایش دهند.
نقش فرهنگ‌سازی و افزایش آگاهی بین مردم جامعه را به مصرف بهینه و سنجیده نزدیک می‌سازد. با توجه به اینکه مصرف سنجیده و بهینه در آموزه‌های دینی نیز مورد تأکید واقع شده و الگو و شیوهٔ زندگی رهبران دینی ساده‌زیستی بوده است، اهمیت پرهیز از اسراف و اتلاف و افراط در مصرف و در پیش گرفتن صرفه‌جویی و قناعت مشخص می‌گردد. صرفه‌جویی شامل بخش دولتی، بخش خصوصی و مردم می‌شود و تمام افراد و ارگان‌ها و سازمان‌های جامعه می‌باید الگوی مصرف بهینه، پرهیز از تجمل گرایی، پرهیز از مصرف کالاهای خارجی جز در ضرورت را در پیش گیرند. البته مردم باید نسبت به یکدیگر مهربان و با گذشت و اغماض برخورد کنند. اینکه هر که به فکر خود باشد و نسبت به دیگران گذشت نداشته باشد از اخلاق دینی و اسلامی به دور است! چهار رکنی که رهبری فرزانه انقلاب در سخنرانی تبیینی خود فرمودند باید به جد مورد توجه قرار گیرد و برای تحفقق این امر رسانه ها بویژه رسانه ملی نقش تعیین کننده ای خواهند داشت.
مظفر حاجیان