به گزارش پایگاه خبری ربیع، امام علی علیه السلام فرمودند: «اِسْتَصْبِحُوا مِنْ شُعْلَهِ وَاعِظٍ مُتَّعِظِ وَ اقْبَلُوا نَصِیحَه ناصِحٍ مُتَّعِظٍ؛ از فروغ واعظ و پند دهنده ای که خود، پندپذیر است، روشنایی برگیرید و نصیحت نصیحتگر موعظه پذیر را پذیرا باشید!»
رئیس جمهور در جلسه هیأت دولت: باور داریم که نقد می تواند دولت را از آسیب مصون سازد.
در دورانی که بسیاری از مدیران از نقد گریزانند و اگر رسانه‌ای وارد نقد شد را به انزوا می کشانند رئیس دولت نگاهی فراگیر دارد و نقد را مصونیت ساز معرفی می کند، اگر این نگاه که برخواسته از تفکر دینی و سیره اولیاء الهی است فراگیر شود شک نباید کرد که مصونیت ساز خواهد بود مشروط براینکه مرز نقد و تخریب رعایت شود و نقد مشفقانه و شفاف و بدون اغراض سیاسی بلکه با نیت اصلاح باشد. انتظار می رود مدیرام امروز چه منصوب شدگان این دولت چه باقیمانده های دولت قبل که کم هم نیستند و گفته می شود نزدیک به ۳۰۰۰ نفرند! نیز با همین نگاه همراه شوند آینده‌ای به مراتب بهتر و روشن تر گذشته در پیش روی ملت خواهد بود. تردیدی نیست که اگر باب نقد و انتقاد بسته شود بسیاری از انسانها مخصوصا کسانی که مسئولیت ادره بخشی از جامعه را به نوعی عهده دار هستند یا به بیراهه های غیر قابل بر گشت می روند یا به سرعت سقوط می کنند و جامعه را نیز از جایگاهی که دارند ساقط می نمایند بنابراین نقد یک نیاز دائمی است که می تواند به اصلاح بینجامد و مردمی را به حق و حقوقشان برساند. منتهی نقد و انتقاد آدابی دارد که باید شخص و اشخاص نقد کننده رعایت کنند. هرچند امروز در جامعه ما بیش از هرکشوری باب نقد و انتقاد باز است و هر کس براحتی هر چه خواست می گوید و می نویسد و برخی فریاد وا آزادی هم سر می دهند؟ اولین چیزی که باید در نقد مورد توجه باشد این است که انتقاد با عمل نیک همراه باشد:
کسی که دیگران را پند می دهد، اما خودش اهل عمل به گفته هایش نیست، سخنش اثری در شخص مقابل ندارد. نیز باید انتقاد، سالم و اصلاحگرانه باشد نه از روی غرض و حسد و کینه!«النَّصِیحَهُ مِنَ الْحَاسِدِ مُحالٌ؛ نصیحت و خیرخواهی از حسود، محال است.» از این رو، بسیاری از نقدهای وی انتقام است. نباید فکر شود هدف از انتقاد، برشمردن عیبها و کاستی‌هاست، بلکه پیدا کردن راههای درمان برای دردهای موجود و رهایی از بحران و آشفتگی و نابسامانی نیز هست. در انتقاد سالم، عالَم محضر خداست و انسانها همه آفریده های او. کاستی‌ها و ضعفها، با توجه به این بینش، به گونه‌ای مطرح می شوند که ناسازگار با آن حضور نباشد. انتقام گرفتن خویی است حیوانی، در برابر انتقاد سالم. امام صادق علیه السلام می فرماید: «إِیَّاکُمْ وَ الْمِراءَ وَ الْخُصُومَهَ فَإِنَّهُما یُمْرِضانِ الْقُلُوبَ عَلَی الْإِخْوانِ وَ یَنْبُتُ عَلَیْهِمَا النِّفاقَ؛ از بگو مگوهای بی حاصل و دشمنیها بپرهیزید! زیرا این دو مایه بیماری دلها و زمینه ساز نفاق در میان موءمنان است.» پرخاشگری و پریدن به یکدیگر و به کار گرفتن عبارتها و تعبیرهای نیشدار و کینه توزانه، بذر بدبینی و بدخواهی را در جامعه می افشاند و نتیجه ای جز تشنج و سلب آرامش و آسایش به دنبال ندارد. بی شک کسی که به بهانه انتقاد می خواهد انتقام شخصی و یا گروهی خود را از دیگران بگیرد، دارای روحیه خود کم بینی و حقارت نفس گردیده است که شفای خاطر خود را در تخریب دیگران می بیند. از این رو، هیچ گاه نمی تواند گام اصلاحی بردارد و سخن مصلحانه و خیرخواهانه بر زبان و قلم خودجاری سازد. ناقد مبتلای به این درد، نمی تواند نسخه شفابخش بپیچد و باید به او گفت: یک قدم بر خویشتن نِه و آن دگر در کوی دوست. باید برای نقد زمان و مکان رعایت شود. نقّادی و سره از ناسره شناسی، فنّ و هنری است که در هر زمان و مکان شیوه و روش ویژه‌ای می طلبد. چه بسا در برهه ای از زمان، سخنی را به عنوان انتقاد بتوان گفت که همان سخن در شرایط دیگر روا نباشد. نقد باید صمیمی و خصوصی باشد. امام علی علیه السلام می فرماید: «اَلنُّصْحُ بَیْنَ الْمَلَأِ تَقْرِیعٌ؛ نصیحت و خیرخواهی آشکارا و علنی نوعی سرکوب به شمار می رود.» اتلبته چون دسترسی به مسئولان کاری بس مشکل است و مسائل کشوری متعلق به همگان است نقد از طریق رسانه‌ها که ابزار ارتباط مردم و مسئولان است قابل قبول و توجیه پذیر است. اگر انسان بتواند عیب و کاستی کسی را به گونه‌ای مطرح کند که جایگاه اجتماعی و حیثیت حقوقی و حقیقی او خدشه دار نشود، باید چنین کند و هرگز افشاگری و در بوق و کرنا دمیدن، پسندیده نیست. گرهی که به آرامی و نرمی و با دست گشوده می شود، چرا با سر و صدا و با دندان بگشائیم! خیر خواهانه بودن انتقاد اصل مهم در نقادی است. در این گونه انتقادها، پیوند مردم با یکدیگر بر اساس خیرخواهی و وحدت تقویت می شود و نیروها و استعدادها در جهت شکوفایی و بالندگی به کار می افتد. بر انتقاد کننده است که آگاهی و شناخت کافی از موضوع داشته باشد. «عَالِمٌ بِمَا یَأْمُرُ وَ عَالِمٌ بِمَا یَنْهی عَادِلٌ فیما یَأْمُرُ وَ عَادِلٌ فیما یَنْهَی؛ به آنچه فرمان می دهد و از آنچه باز می دارد، آگاهی داشته باشد و در هر دو مورد، عدل و داد را نگه دارد.» و بلاخره کسی که می خواهد از ارزش‌های اسلامی دفاع کند و جلو ضدارزشها را در جامعه بگیرد، شایسته است پیش از آن، خود را با سلاح آگاهی همه سویه آماده سازد و وظیفه خود را به درستی بشناسد، آن گاه در پی انجام وظیفه برآید. هر موضوعی را که می خواهد به نقد بکشد و امر و نهی نسبت به آن داشته باشد، باید تمام زوایای آن را مورد جستجو قرار دهد و تمام احتمالها را پیش روی نهد؛ آن گاه با تجزیه و تحلیل منطقی و روش و شیوه‌ای خردپسند و همسو با شریعت اسلامی، نکته های مورد نظر خود را بیان کند. ناقد مبتلا به درد نادانی نمی تواند نسخه شفابخش بپیچد. مسئولان باید زمینه های نقد سالم را فراهم آورند و از نقد نهراسند بلکه برای هموار ساختن راه اصلاح از نقد استقبال کنند و با روی گشاده منتقدان را بپذیرند و اهل نقد و انتقاد نیز باید به دور از هر گونه غرضی به نقد سازنده بپردازند این چیزی است که امروز نیازمند تمرین بیشتر است تا جامعه به حد مطلوب کمال دست یابد.