به گزارش پایگاه خبری ربیع، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان از آغاز به کار سامانه اینترنتی این شورا با عنوان “مردم ناظر” برای دریافت گزارش و اسناد تخلفات انتخاباتی به نشانی mardomnazer.shora-gc.ir خبر داد.

مردم کشور ایران صاحبان انقلاب هستند، بنابر  این طبق قانون اساسی، اجرا و نظارت بر انتخابات در بدنه جامعه به عنوان شبکه نظارت و شبکه اجرائی از طریق قوه مجریه و شورای نگهبان خود انتخابات را برگزار و نظارت می کنند. زیرا ملت، دارای حق و نیروی عظیمی است که در هر عرصه‌ای می‌تواند اثر گذار باشد. و در همین راستا، شورای نگهبان در صدد است تا آحاد ملت به عنوان حامیان و پشتیبانان و چشم و گوش عوامل نظارتی مشارکت داشته باشند  به همین منظور شورای نگهبان برای دریافت گزارش‌های مختلف درباره تخلفات انتخاباتی تصمیم گرفت که ارتباطات مردمی را تسهیل و با ایجاد امکانات جدید ارتباطی در خدمت مردم باشد.

بر این اساس، سامانه مردم ناظر را ایجاد کرده است تا مردم بتوانند مستقیم و بی واسطه گزارش هایشان را از تخلفات انتخاباتی که مشاهده می‌کنند، از این طریق ارسال کنند. به گفته عباسعلی کدخدایی قائم مقام دبیر شورای نگهبان هدف از ایجاد سامانه مردم ناظر، توسعه نظارت مردمی شورای نگهبان و استفاده از ظرفیت‌های مردمی در زمینه‌های مختلف تخلفات انتخاباتی است.

برای آشنایی بیشتر با این سامانه و اهداف رونمایی آن با دکتر مرتضی طبیبی، رئیس دفتر بازرسی و نظارت بر انتخابات استان اصفهان به گفتگو نشسته ایم. با ما همراه باشید.

**سامانه مردم ناظر با چه اهدافی شروع به کار کرده است؟

مدت ها است که خلاء وجود چنین سامانه ای در مجموعه شورای نگهبان احساس می شد سامانه ای که با این هدف و منظور ایجاد شده باشد تا مردم بتوانند گزارشات خود را در خصوص مسائل انتخاباتی بی واسطه، مستقیم، آنلاین و با سرعت به شورای نگهبان واصل نمایند، لذا اولین بار در این دوره از انتخابات شورای نگهبان اقدام به ایجاد سامانه مردم ناظر کرد.

** مردم چه مواردی را می توانند در سامانه مردم ناظر گزارش کنند؟

این سامانه برای نظارت مردمی بر اجرای صحیح تر انتخابات و تبلیغات انتخاباتی معرفی شده است؛ بنابراین مردم می توانند مسائل مربوط به انتخابات به ویژه تخلفات و جرائم انتخاباتی، سوء استفاده ها، رشوه دادن ها، بهره برداری از اموال عمومی و دولتی، هدیه دادن ها و موارد مشابه را که توسط کاندیداها، طرفداران آن ها و یا احیانا توسط واسطه ها انجام می گیرد با استفاده از این سامانه به تفکیک و به طور دقیق و مستند تصاویر و فیلم تخلفات و متن ها و نوشته های راجع به تخلفات را از طریق این سامانه به شورای نگهبان منعکس کنند و همچنین تخلفات احتمالی که مجموعه مجریان انتخابات و یا ناظرین در هر رده ای که باشند مرتکب شوند و مردم عزیز از آن مطلع گردند، می توانند بلافاصله از طریق سامانه مردم ناظر موضوع را منتقل کنند تا سریعاً رسیدگی شود.

** گزارشات مردمی در این موضوع چه اهمیتی دارند؟

ماهیت انتخابات در قانون اساسی ما یک ماهیت مردمی است یعنی مردم مجری انتخابات، ناظر انتخابات و رای دهندگان در انتخابات هستند.

هیئت اجرایی که متشکل از هشت نفر از اقشار مختلف مردم است، مجری انتخابات است و مجموعه شبکه اجرائی و شبکه ناظرین نیز که از اقشار مختلف هستند از مردم می باشند.

با ایجاد این سامانه شورای نگهبان قصد دارد که آحاد همین مردم چشم و گوش شورای نگهبان در سراسر کشور بر نحوه اعمال صحیح قوانین باشند و احیانا هر جا و توسط هر کسی تخلفی انجام شد، این مردم موضوع را از طریق سامانه مردم ناظر به شورای نگهبان منعکس کنند.

**تخلفات انتخاباتی شامل چه مواردی است؟

تبلیغات و شیوه های تبلیغاتی در صورتی مجاز و قانونی است که براساس مواد ۵۶ تا ۶۶ قانون انتخاباتی مجلس شورای اسلامی صورت پذیرد و در محدوده ۸ روزه که هشت روز قبل از اخذ رای تا ۲۴ ساعت قبل از اخذ رای ادامه دارد که قبل و بعدش غیر قانونی است حالا از هر طریقی که انجام شود به خصوص شبکه های مجازی و رسانه ها که گزاراشات مردمی شامل این موارد می شود که می توانند در سامانه گزارش کنند.

همچنین همزمان می توانند به ستاد پیشگیری قوه قضاییه هم تخلفات را اعلام کنند تا دستگاه قضایی هم وارد شود.

در مورد پلاکارت ها، پوسترها ، دیوارنویسی ها طبق ماده ۵۷ باید صورت گیرد بنابراین از بلندگوهای سیار خارج از محیط سخنرانی جایز به استفاده نیستند.

یا مثلا طبق قانون انتخابات شخصیت ها و مقامات حکومتی تنها در صورتی می توانند نامزد یا نامزدهایی را تایید کنند که عنوان و مسئولیتشان ذکر نشود، به عنوان مثال فلان مدیر کل، استاندار، بخشدار، فرماندار، عضو هیئت نظارت؛ با عنوانش نمی تواند طرفداری از کسی نماید و فقط با شخصیت حقیقی خود می توانند حامی و مبلغ نامزدی از نامزدهای انتخاباتی باشند و اگر با عنوان و مقام خود اعلام حمایت کنند این خود یکی از تخلفاتی است که توسط مجریان و مقامات اجرایی و صاحب منصبان ممکن است صورت بگیرد و گزاراشات سریع و به موقع مردمی می تواند موجب اطلاع شورای نگهبان و برخورد مناسب با این دسته از اشخاص شود.

نصب و الصاق عکس و پوستر فقط محدود به زندگی نامه، جزوه و بروشور و کارت ۱۵ در ۱۰ سانتی متر، نصب پارچه و بنر در محل ستادهای اصلی نامزدها به تفکیک خواهران و برادران مجاز است و تخلف از این مورد هم مجازات قانونی دارد.

 ارتکاب تخلف انتخاباتی برای نامزدها از طریق صدا و سیما و میز خطابه نماز جمعه و یا وسیله دیگری که جنبه رسمی و دولتی دارد مشکل دارد، همچنین کارمندان دولت هم در ساعات اداری نمی توانند تبلیغ له و علیه نامزدی داشته باشند.

از وسایل و امکانات وزارت خانه ها، ادارات، شرکت های دولتی، موسسات وابسته به دولت، شهرداری ها، شرکت ها و سازمان های وابسته به آنها که از بودجه عمومی دولت به هر میزان، استفاده می کنند، حق ندارند از این امکانات در راستای تبلیغات له یا علیه نامزدی استفاده کنند و مرتکب مجرم محسوب می شود.

نشریات و مطبوعاتی که متعلق به سازمانها، وزارت خانه ها، ادارات و نهادهای دولتی است و یا به نحوی از بودجه عمومی استفاده می کنند حق تبلیغ برای نامزدهای انتخاباتی را ولو به صورت درج آگهی ندارند.

در ماده ۶۰ قانون آمده است که اعضای هیئت نظارت شورای نگهبان، رئیس جمهور، وزیر کشور، معاونان و مشاوران، رئیس و اعضای ستاد انتخاباتی کشور، رئیس و اعضای ستاد انتخابات استان، استاندارن، فرمانداران، معاونان و مشاوران آنها، اعضای ستاد اجرایی انتخابات، بازرسان و سایر دست اندرکاران امور اجرایی و نظارتی انتخابات نمی توانند به نفع یا ضرر نامزدها و جریانات سیاسی در انتخابات اعلام نظر کنند و باید بی طرف و مستقل باشند.

تشکیل ستاد انتخابات بدون اعلام نشانی و نام مسئول آن به فرمانداری ممنوع است بنابراین اگر چنین ستادهایی شکل گرفت غیر قانونی است و با آن برخورد می شود.

داوطلبان نمایندگی و طرفداران آن ها حق ندارند علیه دیگر داوطلبان تبلیغ کنند، فقط می توانند شایستگی های خود یا داوطلب مورد نظر را مطرح کنند. هتک حرمت نامزذهای انتخاباتی برای عموم ممنوع است، پس اگر هر کدام از نامزدها و طرفداران، احزاب و… نامزد یا نامزدهایی را تخریب کند مرتکب جرم انتخاباتی شده است.

در تبلیغات انتخاباتی نوشتن و اظهارات خلاف واقع ممنوع است، انتشار اعلام نظر مقامات و اشخاص خاص، فریب یا اغوای مردم از طریق سوء استفاده از اعلام نظر یا عکس شخصیت ها و مقامات دولتی ممنوع است. تبلیغ علیه نامزدها و هرگونه هتک حرمت آن ها ممنوع است. تخریب و پاره کردن عکس های کاندیداها رقیب هم تخلف انتخاباتی محسوب می شود و مردم می توانند با گرفتن عکس و فیلم از این وقایع از طریق سامانه مردم ناظر، به شورای نگهبان گزارش دهند.

به هم زدن اجتماعات و سخنرانی های قانونی، تعرض به ستاد انتخاباتی نامزدها جرم است. استفاده از هرگونه آثار تبلیغاتی از سوی نامزدها و طرفداران آنها با ابعاد بیشتر از ۵۰ * ۷۰ سانتی متر ممنوع است.

استفاده از کاروان های تبلیغاتی، استفاده از بلندگو در خارج از محیط سخنرانی ممنوع است که انجام هر یک از موارد از طریق فضای مجازی هم ممنوع است.

بالاخره انجام این وظیفه مهم مردم در گزارش تخلفات انتخاباتی به شورای نگهبان موجب سلامت بیشتر انتخابات و جلوگیری از ارتکاب جرائم و  آرامش جامعه و افزایش امید مردم به انتخابات سالم خواهد بود.

**آیا نظارت شورای نگهبان در انتخابات کافی نیست که نیاز به گزارشات مردمی وجود دارد؟

باید توجه کرد که گزارشات مردمی در عرض نظارت شورای نگهبان نیست بلکه در طول آن است؛ در جهت استفاده از پتانسیل و اطلاعات مردمی به تعبیر امام اطلاعات بیست میلیونی است و در راستای انجام دقیق تر نظارت شورای نگهبان است. بنابراین گزارشات مردمی مکمل و مساعد نظارت شورای نگهبان است.

** آیا مردم نتیجه گزارشات خود را می توانند مشاهده کنند؟

چون که این سامانه اولین بار است در این انتخابات شروع به کار کرده است بنابر این پاسخ منفی است و این سامانه در مرحله نخست صرفا دریافت کننده گزارش‌های مردمی و تخلفات انتخابات است که در شورای نگهبان بررسی و تجزیه و تحلیل می‌شود و گزارش اقدامات نیز در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد.

بله باید سعی شود این سامانه برای انتخابات سال ۱۴۰۰ توسعه یابد و معایب آن مرتفع گردد به نحوی که مردم بتوانند در پیگیری گزارش هایشان، نتایج اقدامات و تصمیمات شورای نگهبان را  در حدود مقررات قانونی و به تجویز قانون، دریافت کنند.

**صحت و سقم گزارشات مردمی چگونه مشخص می شود؟

شورای نگهبان مجموعه عواملی در کشور دارد، همچنین نهادهای امنیتی، اطلاعاتی، انتظامی و قضایی، بازرسی کل کشور هم جزء دست یاران مجموعه شورای نگهبان هستند و این گونه نیست که به صرف یک گزارش ترتیب اثر داده شود چرا که ممکن است گزارشات غرض آلود و جانب دارانه و ناحق باشد و باید رسیدگی شود. همچنین گزارشات دروغ نیز امکان پیگیری دارد.

**سخن پایانی

در خاتمه باید به عرض برسد که ارتباط دوسویه مردم و شورای نگهبان هم می تواند تضمینی برای سلامت بیشتر انتخابات باشد. توصیه می کنیم همه مردم به این سامانه وارد شوند و روند کار را مشاهده کنند و اگر تخلفی مشاهده کردند گزارش کنند تا انتخاباتی سالم تر و بهتر از دوره قبل داشته باشیم.

مصاحبه و تنظیم: پروانه شریفی