به گزارش پایگاه خبری ربیع، درحالی که خانواده مناسب ترین جایگاه برای تامین امنیت و آرامش روانی است، اما در دو دهه اخیر با رشد روز افزون شبکه های مجازی درجوامع مختلف باعث شده که نظام خانواده با مشکلاتی روبرو شود و کم کم ارتباط صمیمانه بین افراد تحت تاثیر این شبکه ها کمرنگ تر شود.
درسالیاان اخیر بسیاری از کارشناسان و تحلیگران مسائل خانواده بر این عقیده اند که مسبب اصلی در بروز مشکلات خانوادگی و نارضایتی از زندگی مشترک، در بین زوجین فضای مجازی است که تحت تاثیر تولیدات رسانه‌ای به وجود آمده و باعث شده تا سطح توقع و رضایت از زندگی‌های مشترک به خصوص در میان نسل جوان بالاتر رود.
آمارها نشان می دهد که به دلیل استفاده بیش ازحد از شبکه های اجتماعی در محیط خانواده و در پی آن کاهش سطح ارتباطات عاطفی مدت زمان گفت وگو در خانواده از ۱۵ دقیقه در روز هم کمتر شده است به گونه ای که تحلیل ها نشان می دهد اینترنت عامل افزایش شکاف بین نسل ها ست ؛ شکاف میان نسل دوم و سوم علاقه مند به اینترنت به خوبی آشکار شده، به گونه ای که هیچ یک زبان دیگری را نمی فهمند.
متاسفانه شیوع و گسترش فضای مجازی علاوه برایجاد فضای سرد دربین اعضای خانواده باعث شده که والدین و فرزندان کمتر در فضاهای مشترک عاطفی و تفریحی درکنار هم باشند واین شبکه ها بر ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی افراد تاثیرگذارشده اند. همچنین این کاهش اشتراکات عاطفی و فکری باعث افزایش سوء تفاهم درروابط زوجین شده و افزایش طلاق ها در بین خانواده‌ها را سبب شده است.
آسیب های فضای مجازی بر خانواده
درهمین یپوند، کارشناس ارشد جامعه شناسی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی درگفتگو باربیع با اشاره درباره مضرات استفاده از شبکه های اجتماعی و تاثیر آن در روابط خانواده گفت: کاهش معاشرتها یکی از مضرات ارتباطات فضای مجازی است ارتباط در فضای مجازی، به دلیل نوشتاری بودن مانع از گفتگوهای رودررو میشود و در نتیجه انزوا طلبی را در پی دارد.
وحید احسانی،اعتیاد را ازدیگرآسیب های فضای مجازی به اینترنت عنوان کرد و افزود:اعتیاد اینترنتی نوعی اختلال روان شناختی _ اجتماعی محسوب میشود که به نوعی وابستگی رفتاری به اینترنت را شامل می باشد.اعتیاد به اینترنت زمینه ساز آسیب های جدی تحصیلی، رفتاری، اخلاقی برای کاربران است.
وی با اشاره به اینکه فشارهای عصبی و مشکلات روحی، تیک‌های عصبی، چاقی و چشم‌درد از عوامل تاثیر شبکه های اجتماعی بر زندگی انسان هاست افزود:آسیب‌های اجتماعی و فـرهنگی از دیگر مضرات این شبکه هاست ؛گـاهی افراد چنان در فضای مجازی غرق‌می‌شوند که حـتی زمـان صـرف غذا را فراموش می‌کنند. بسیاری از آنـان از بی‌خوابی رنج میبرند، خسته‌اند و روابط‌شان با اطرافیان به حداقل رسیده است.
آسیب‌های فضای مجازی در کمین کودکان
احسانی، با اشاره به اینکه ایـنترنت و تکنولوژی باعث شده در خانواده‌ها بین والدین و فرزندان جدایی فکری، عاطفی و فیزیکی رخ دهد و پیشرفت این فناوری، تاثیرات محسوس و نامحسوس زیادی را بر زندگی خانوادگی گذاشته است تصریح کرد:انحرافات جنسی در کودکان و انتشار تصاویر پورنوگرافی از طریق اینترنت از موضوعات حاد فضای مجازی و دغدغه ای جهانی است. چراکه با توسعه بیشتر اینترنت کودکان بیشتری به طور ناخواسته در معرض محتواهای خطرناک جنسی قرار می گیرند.
کارشناس ارشد جامعه شناسی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با اشار ه به اینکه اینترنت و فضای مجازی باعث شده است که دوستان و آشنایان روابط دوستانه و فامیلی خود را فدای آن کنند بیان داشت:افرادی که زمان زیادی در فضای مجازی به سر میبرند ارزش های اجتماعی را کنار می گذارند و به فعالیت های فردی روی می آورند.
وی با تاکید به اینکه اگر فضای مجازی به خوبی مدیریت نشود آسیب‌هایی را در نهاد خانواده خواهیم داشت که از جمله این آسیب‌ها می‌توان به خیانت‌های خانوادگی به ویژه در بین زوجین تازه ازدواج کرده اشاره کرد افزود: علت برخی از خودکشی‌ها به دلیل خیانت‌های خانوادگی است و این موضوع نشان می‌دهد که نهاد خانواده برای مردم بسیار مهم و مقدس است، چرا که وقتی با خدشه دار شدن آن مواجه می‌شوند به دلایلی چون نداشتن مهارت حل مساله و یا تاب‌آوری اجتماعی پایین اقدام به خودکشی می‌کنند.
این جامعه شناس ادامه داد: با توجه به شرایط کنونی و به واسطه نفوذ شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی و نبود سواد رسانه‌ای متاسفانه شاهد برخی خیانت‌های خانوادگی هستیم، به همین دلیل افراد خیلی ساده و آسان در دام فضای مجازی گرفتار می‌شوند و این مسئله به قشر خاصی از جامعه مربوط نیست بلکه همه اقشار جامعه را در برمی‌گیرد حتی زنان و مردان متاهل به دلیل عدم استفاده درست از این فضا دچار آسیب می‌شوند.
احسانی گفت: این آسیب پیامدهای ناگواری همچون خودکشی، طلاق عاطفی و حتی طلاق و جدایی را در پی دارد و حتی می‌تواند آسیب‌های منفی دیگری را بر فرزندان که عضوی از خانواده هستند وارد کند.
در بررسی آسیب‌های اجتماعی عقب هستیم
این جامعه شناس تصریح کرد: خیانت در بین متاهلان به عنوان یک برچسب منفی تلقی میشود و اعتماد زوجین نسبت به یکدیگر به شدت کاهش می‌یابد و اعتماد از دست رفته را به راحتی نمی‌توان به دست آورد و جایگزین کرد.
وی گفت: تغییرات اجتماعی، مدرنیته، شهری شدن، فضای مجازی و… تغییراتی در نهاد خانواده ایجاد کرده است و ما در بحث بررسی آسیب‌های اجتماعی همیشه چندگام عقب هستیم تا زمانی که بخواهیم عوامل آسیبی را تحقیق و بررسی کنیم و راهکاری ارائه دهیم می‌بینیم که شکل آسیب به طور کلی تغییر کرده و نوع جدیدی از آسیب خلق شده است.
وی افزود: در شرایطی که در آن به سر می‌بریم جامعه در حال پیشرفت‌های فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است که نگرش و بینش نسل کنونی را نسبت به نسل‌های گذشته با تغییرات زیادی همراه کرده است، پس باید آموزش‌های مناسب از دوران مدرسه به نوجوانان و جوانان داده شود تا بتوانیم تعهد به خانواده را در جامعه گسترش داده و پیامدهای مثبت آن را در جامعه ببینیم. برای این کار یکسری محافظت کننده های اجتماعی، درمانی و حمایتی لازم است.
نجمه کریمیان