به گزارش پایگاه خبری ربیع، کره جنوبی کشور جذابی برای ایرانی‌هاست. اگر فوتبال را کنار بگذاریم، کره‌ای‌ها در سال‌های اخیر مردمی دوست داشتنی برای ما بوده‌اند. سریال‌های کره‌ای جزو پر مخاطب‌ترین سریال‌های سال‌های اخیر تلویزیون ایران بوده است. اغراق نیست اگر بگوییم کمتر ایرانی وجود دارد که در خانه خود از یکی از محصولات کره‌ای استفاده نکرده باشد. کره با دو غول صنعتی خود یعنی سامسونگ و آل جی، توانسته بازار لوازم خانگی ایران را تمام و کمال در اختیار داشته باشد. البته قیمت مناسب و کیفیت مطلوب این محصولات در مقایسه با محصولات کشورهایی مانند چین، باعث شده کره‌ای‌ها حسابی جای خود را در دل ایرانی‌ها باز کنند. اما کره کشوری فراتر از سامسونگ و آل جی است. این کشور که روزگاری از نظر رشد اقتصادی هم‌رده کشورهایی همچون افغانستان و پاکستان بود، اکنون یکی از هشت کشور صنعتی دنیاست؛ به گونه‌ای که این کشور دومین رشد سریع اقتصادی دنیا در چهار دهه اخیر را داشته است. در کره جنوبی، از سال ۱۹۶۳ و فقط ظرف مدت ۴۰ سال، درآمد سرانه بر حسب قدرت خرید، چیزی نزدیک به ۱۴ برابر افزایش یافت. دست یافتن به نتیجه‌ای مشابه برای بریتانیا بیش از دو سده (بین اواخر سده هجدهم و زمان حاضر) و برای آمریکا در حدود یک و نیم سده (از سده ۱۸۶۰ تا کنون) زمان برد. این پیشرفت قابل توجه که کره جنوبی را در کمتر از نیم قرن تبدیل به کشوری پیشرفته و ثروتمند کرد، اغلب معجزه رودخانه هان نامیده می‌شود و در مجامع بین‌المللی، صفت «ببر آسیا» را برای این کشور به ارمغان آورده‌است. امروزه اقتصاد موفق کره جنوبی، الگویی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه است. کره جنوبی اکنون دارای اقتصاد توسعه‌یافته چندین هزار میلیارد دلاری است و یکی از اعضای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) است و توسط بانک جهانی جزو اقتصادهای دارای درآمد زیاد و از دیدگاه صندوق بین‌المللی پول و سیا به‌عنوان یکی از اقتصادهای پیشرفته طبقه‌بندی شده‌است. همچنین سئول، پایتخت این کشور، یکی از ده شهر برجسته اقتصادی و مالی جهان است. کره جنوبی علی‌رغم کمبود منابع طبیعی و دارا بودن کمترین مساحت در میان کشورهای گروه ۲۰، یکی از اقتصادهای نیرومند دنیا تلقی می‌شود. اقتصاد کره جنوبی، چهارمین اقتصاد بزرگ آسیا و سیزدهمین در دنیاست. همانند آلمان غربی و ژاپن، صنعتی‌سازی سریع از دهه ۱۹۶۰، کره جنوبی را به یکی از بزرگ‌ترین کشورهای صادرکننده در جهان تبدیل کرد. کره جنوبی اکنون با انبوهی از شرکت‌های بزرگ و شناخته شده، هفتمین صادر کننده بزرگ جهان است. اما این کشور چگونه به این حد از موفقیت دست یافته است؟ برای درک بهتر این ماجرا با مرتضی سلطان پور ابیانه، فوق لیسانس ادبیات کره از دانشگاه یانه سه کره جنوبی، کارشناس ارشد شبه‌جزیره کره که بیش از ۳ دهه دارای مطالعه وتجربه کاری با مردم این کشور است، به گفت و گو نشستیم و از تجربیات و مشاهدات او درباره کره جنوبی بهره بردیم. آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل این گفت و گوست.
مشارکت زنان در کار و اقتصاد کره جنوبی تا چه اندازه است؟
زنان در کره جنوبی در چهار دهه گذشته پا به پای مردان کار کرده‌اند. به دلیل بالا بودن هزینه‌های زندگی در این کشور تمام اعضای خانواده فارغ از زن و مرد بودن مجبور به کار کردن هستند. به همین دلیل هم مشارکت زنان در اقتصاد کره جنوبی بسیار بالاست. نکته جالب اینکه در بازارهای کره جنوبی به خصوص بازارهای بزرگ، تقریباً تمامی فروشنده‌ها زن هستند. به طور کلی در عرف جامعه کره جنوبی فروشنده بودن مردان چندان شغل آبرومندی نیست و مشتریان این بازارها هم عمدتاً زنان هستند و خریدها بیشتر بر عهده خانم‌هاست. البته در نسل جدید این شرایط در حال تغییر است اما هنوز هم بیشتر کارهای خدماتی بر عهده زنان است. البته مردان هم دوشادوش زنانشان در جامعه مشغول به کار هستند. نکته دیگر اینکه تعهد کاری در میان کره‌ای‌ها به حدی بالاست که در هنگام کار تنها بر روی کارشان تمرکز دارند و اساساً به چیزی به جز کار نمی‌اندیشند. یکی از دوستان کره‌ای من تعریف می‌کرد که تا دو نسل قبل مردم کره به حدی کار می‌کردند که یا از فرط کار جان می‌دادند و یا زیر فشار بیش از حد چاره‌ای جز خودکشی نداشتند.
شرایط محیط کار در کره جنوبی معمولاً به چه صورت است؟
در کره محیط کار به دو بخش دولتی و خصوصی تقسیم می‌شود. بخش دولتی کره بسیار کوچک است. اصولاً دولت در کره جنوبی کارمندان بسیار اندکی دارد و کارمندان دولتی بخش بسیار ناچیزی از اقتصاد و جمعیت کاری کره را تشکیل می‌دهند و تقریباً بالای ۹۰ درصد ادارات در کره جنوبی توسط بخش خصوصی اداره می‌شود. برای مثال حتی در وزارت‌خانه‌ها تعداد کارمندان به حدی کم است که خانم‌های منشی و یا کارمندان اداری وظیفه پذیرایی از مهمان‌ها را نیز بر عهده دارند. یعنی می‌توان گفت در ادارات دولتی این کشور آبدارخانه و مستخدم جایگاه تعریف شده‌ای ندارد.
اما بخش خصوصی کاملاً برعکس است. اقتصاد کره جنوبی کاملاً بر پایه بخش خصوصی اداره می‌شود و اکثریت جمعیت کاری این کشور در بخش خصوصی مشغول به کارند.
فضای ادارات و شرکت‌ها معمولاً به صورت باز و پارتیشنی است؛ یعنی کارمندان اتاق‌های مجزا ندارند و همگی در کنارهم در سالن‌های بزرگ مشغول به کار هستند و مدیر اصلی نیز معمولاً از بالا بر کل روند کاری نظارت دارد. بر اساس تجربه و مشاهدات شخصی بنده، در طول هشت ساعت زمان کاری کارمندان کره‌ای هیچ کار اضافه‌ای به جز کارهای شخصی خودشان انجام نمی‌دهند. تنها از ساعت ۱۲ تا یک که زمان استراحت و ناهار است، کارمندان مشغول ناهار خوردن و استراحت می‌شوند. به جز این زمان در مابقی ساعات کاری به جرات می‌توان گفت که کارمندان کره‌ای حتی سرشان را به این سو و آن سو نمی‌چرخانند و تنها بر کارشان تمرکز دارند. البته روزهای تعطیل هم به معنای واقعی تعطیل هستند یعنی دو روز شنبه و یکشنبه تمامی شرکت‌ها تعطیل است و همه کره‌ای‌ها سعی می‌کنند نهایت استفاده را از این تعطیلات ببرند.
– نوع پوشش کارمندان در کره جنوبی به چه صورت است؟
تمیزی و مرتب بودن به شدت در میان کارمندان کره جنوبی چه زن و چه مرد مهم است. همه کارمندان در کره جنوبی فارغ از زن یا مرد بودن باید آراسته باشند. مردان در شرکت‌ها همگی کت و شلوارمی‌پوشند و کراوات می‌زنند و زنان هم معمولاً کت و دامن می‌پوشند. لباس فرم خانم‌ها در کره معمولاً از رنگ‌های روشن انتخاب می‌شود تا تمیزی و آراستگی بیشتری داشته باشد.
در کل باید گفت لباس کارمندان در این کشور بسیار تمیز و فوق العاده مرتب است و شما به هیچ عنوان شلختگی و یا پوشش نامناسب و غیر عادی در میان کارمندان این کشور مشاهده نمی‌کنید. به ندرت ممکن است در ادارات و شرکت‌های کره کارمندانی را مشاهده کنید که با دمپایی و لباس‌های شلخته و چروک در حال رفت و آمد باشند.
– قوانین اخلاقی هنگام کار در این کشور به چه صورت است و آیا قوانین حمایتی خاصی برای حمایت از زنان در محیط کار وجود دارد؟
بر اساس تجربیات من در محیط‌های کاری کره جنوبی خبری از رفتارهای نامناسب، نگاه‌های جنسی و الفاظ رکیک و … نیست. اساساً شرایط کاری به حدی جدی است که کارمندان به خود اجازه عملی غیر از کار کردن را نمی‌دهند. در سال‌های اخیر قوانین بسیار سختگیرانه ای در این کشور برای حمایت از زنان به تصویب رسیده است. این قوانین به حدی جدی است که کوچک‌ترین مزاحمتی برای خانم‌ها چه در محیط کاری و چه در جامعه با برخورد شدید قانونی مواجه خواهد شد. برای مثال حتی دعوت کردن یک خانم به نوشیدن قهوه اگر آن خانم را دچار ناراحتی کند، می‌تواند منجر به شکایت آن خانم و برخورد سخت قانونی شود. البته این موضوع را عرض کنم که در کره جنوبی در گذشته فرزند دختر ارزش چندانی نداشت و خانواده‌ها به دلیل فقر و مشکلات اجتماعی علاقه‌مند به داشتن پسر بودند. اما این کشور در زمانی کمتر از نیم قرن اکنون به جایی رسیده که زنان رکن اصلی جامعه محسوب می‌شوند و قوانین حمایتی قدرتمندی از آنها در جامعه محافظت می‌کند.
اختلاف دستمزد میان زنان و مردان در این کشور چگونه است؟
در حال حاضر اختلاف زیادی میان زن و مرد از نظر حقوق و دستمزد وجود ندارد و میزان حقوق تنها بر اساس شایستگی افراد است. البته باید گفت مشارکت زنان در اقتصاد کره به حدی بالاست که زنان درآمدی بیش از مردان دارند.
چه درسی می‌توان از کره جنوبی گرفت؟
از کشور کره جنوبی به عنوان یک کشور آسیایی پیش رو می‌توان درس‌های زیادی گرفت. یکی از مهم‌ترین این درس‌ها این است که کارمندان در کره جنوبی به شدت وجدان کاری و احساس تعهد دارند و راز پیشرفت این کشور دقیقاً همین موضوع است. کارمندان کره‌ای چه زن و چه مرد برای آن اداره و شرکتی که کار می‌کنند، جانفشانی می‌کنند. دلیل رشد اقتصادی کره جنوبی نقش محوری خانواده و به خصوص خانم‌ها در اقتصاد این کشور است. کار برای خانم‌های کره‌ای عار نیست و زنان همه نوع شغلی را انجام می‌دهند و کسی بر اساس کارش از سوی جامعه قضاوت نمی‌شود و همه کسانی که زحمت می‌کشند، مورد احترام جامعه هستند. در بحران اقتصادی سال ۹۷ کره جنوبی زنان این کشور تمام طلاها و جواهرات خود را به دولت اهدا کردند تا بدهی‌های این کشور به بانک جهانی و صندوق بین المللی پول پرداخت شود که این اتفاقی بی نظیر در میان کشورهای جهان است و به همین دلیل هم هست که امروز کره جنوبی یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای نوظهور دنیاست.