به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی ربیع»معیشت مردم در هر جامعهای مهمترین شاخص اعتماد عمومی و پایه ثبات سیاسی است. در ایران امروز که تورم مزمن، نوسان نرخ ارز و طلا، گرانی مسکن و کاهش قدرت خرید، زندگی روزانه اقشار مختلف را تحت فشار قرار داده است، هر نوع بیتفاوتی، وعدهپردازی غیرواقعی یا حتی ادبیات طنز و شوخی درباره مشکلات اقتصادی بهسرعت به یک مطالبه ملی و دغدغه و نگرانی اجتماعی تبدیل میشود.
از منظر اقتصادی، معیشت مفهومی چندبعدی است؛ نه فقط دستمزد و قیمت کالا، بلکه احساس امنیت اقتصادی، پیشبینیپذیری بازار، و امکان برنامهریزی برای آینده. وقتی سیاستهای ارزی، تجاری یا یارانهای بدون شفافیت اعلام یا بارها تغییر میکند، شوخی یا کوچکنمایی مشکلات بهمعنای انکار واقعیت است. این انکار، دو پیامد خطرناک دارد: اول افزایش نااطمینانی؛ خانوارها در برابر هر خبر یا شایعه واکنش هیجانی نشان میدهند و بازار به سرعت دچار نوسان میشود. دوم فرسایش سرمایه اجتماعی؛ مردم احساس میکنند درد آنها دیده نمیشود و تصمیمگیران درکی از سختیهای روزمره ندارند.
کارشناسان اقتصادی تأکید میکنند که حتی اگر سیاستهای اصلاحی دردناک باشد (مثل حذف یارانه یا آزادسازی قیمتها)، شفافیت، زمانبندی مشخص و صداقت در بیان واقعیتها میتواند تبعات اجتماعی را کاهش دهد. شوخی یا وعدههای غیرقابل تحقق، دقیقاً نقطه مقابل این رویکرد است.
برای شهروندی که هر روز با قبض برق و گاز گرانتر، اجارهخانه نجومی و قیمت مواد غذایی متغیر روبهروست، شنیدن جملاتی مانند گرانی که چیزی نیست یا مردم به زندگی لوکس عادت کردهاند نوعی تحقیر تجربه زیسته است. این ادبیات نهتنها خشم پنهان را تقویت میکند، بلکه حس ما و آنها را میان مردم و مسئولان تعمیق میبخشد. تاریخ معاصر ایران و جهان نشان داده که بیتفاوتی به معیشت زنگ خطر بیاعتمادی سیاسی و اجتماعی است. بنابراین گفتار مسئولانه بسیار با اهمیت خواهد بود، هر مقام یا رسانهای که به موضوع اقتصاد میپردازد، باید از زبان دقیق، همدلانه و مبتنی بر آمار استفاده کند.
حتی شوخیهای ظاهراً بیضرر میتواند مخرب باشد.از طرفی باید سیاستگذاری شفاف باشد اعلام برنامههای اقتصادی همراه با جدول زمانبندی و پاسخگویی به نتایج، تنها راه جلب اعتماد عمومی است.مشارکت مردمی یک راهکار تاثیر گذار است، تشکیل شوراهای مشورتی با حضور کارشناسان مستقل و نمایندگان اصناف میتواند از تصمیمات یکطرفه و پرهزینه جلوگیری کند.
معیشت مردم موضوع شوخی نیست؛ خط قرمزی است که عبور از آن، به معنای سوزاندن سرمایه اجتماعی و تضعیف مشروعیت سیاستهای کلان است. در شرایطی که بخش بزرگی از جامعه درگیر تأمین نیازهای اولیه است، صداقت و همدلی از سوی مسئولان، مهمتر از هر بسته حمایتی یا وعده اقتصادی عمل میکند. جامعهای که احساس کند صدایش شنیده میشود، حتی در سختترین دورههای اقتصادی، تابآوری بیشتری نشان خواهد داد.این مهم باید بیش از پیش مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
مظفر حاجیان