به گزارش پایگاه خبری ربیع، سال های متمادی است که نامگذاری های سال با محوریت اقتصاد تعیین می شود؟ معنای این تصمیم و تاکید پشت سر هم این است که اقتصاد مردم نیازمند توجه ویژه است! اقتصاد ما همچنان مریض است و باید درمان شود؟ یا اقتصاد هنوز در ریلی که باید حرکت نمی کند! حرکت اقتصاد در ریلی است که مردم را آزار می دهد؟ معیشت مردم تحت تاثیر اقتصاد ناسالم ضربه و آسیب دیده و اگر به دادش نرسند نگران کننده است؟ افزایش قیمت ها در سال مهار تورم نشان استمرار این مریضی است؟ هونز کارگزاران اقتصادی نتوانسته اند بخوبی اقتصاد را وارد ریل سلامت کنند؟ وقتی اقتصاد ناسالم باشد رانت ها هنوز کارآیی دارد؟ تبعیض ها سرجای خود هستند؟ عامه مردم در زحمت خواهند بود؟ اگر قرار باشد اقتصاد سالم شود باید نگاههای اقتصادی از تنگ نظری ها و انحراف به سمت مرفهین و پولداران اصلاح شودو ضمن حمایت از تولید برای بزرگانان سالم ایجاد فرصت فعالیت نمود و مراقب بازرگانان مدعی تولید بود زیرا اینها بازار را برای منافع خود جهت می دهند و با کار بازرگانی در لباس تولید خسارت سنگین به مردم می زنند و موجب بسیاری از گرانی ها خواهند بود! باید با معیار اقتصادی امیر مومنان کار کرد. امام علی علیه السلام در نامه ۵۳ نهج البلاغه در این رابطه فرموده اند: «ثم استوص بالتجار و ذوی الصناعات و أوص بهم خیرا» امام می فرمایند: «سپس سفارش به نیکی در حق بازرگانان و صعنتگران را پذیرا باش ودرحق آنان به کارگزارانت به نیکی سفارش کن»
توصیه به نیکی به بازرگانان و صنعتگران که البته منظور بازرگانان و صنعتگرانی است که فرصت طلبی نمی کنند و رعایت حقوق مردم را توجه دارند و به سود معقول و منطقی راضی هستند و دست به احتکار و گرانفروشی و کم فروشی نمی زنند؟ این گروه مستحق نیکی و تقدیرند. به تعبیر امام اینان سه دسته‌اند: «المقیم منهم والمضطرب بماله والمترفق ببدنه» امام می فرمایند: «چه آنان که در یکجا مقیم هستند و چه آنان که با سرمایه خودبه این سو و آن سو می روندوچه آنان که بادسترنج خود چیزی فراهم می آورند» از این رو در حاکمیت دین همه بدنه دولت موظف به رعایت حقوق فعالان اقتصادی هستند چرا که با حمایت از فعالان اقتصادی بازار کسب و کار به آرامش می رسد و نیکی و حمایت دولت از آنها سبب پیشگیری از تخلف، گرانفروشی و کم فروشی خواهد شد و چرخ اقتصاد روان حرکت خواهد کردد. که در ادامه فرمایش امام به برکات توجه به این قشر اشاره شده است:
«فإنهم موادالمنافع و أسباب المرافق و جلابها من المباعد و المطارح فی برک و بحرک و سهلک و جبلک و حیث لا یلتئم الناس لمواضعها ولایجترئون علیها» امام می فرمایند: «زیرا آنان مایه منافع اند و اسباب آسایش جامعه را فراهم می سازند و سودهارا از سرزمین های دوردست درخشکی و دریا، زمین هموار و ناهموار، از مناطقی که مردم در آنجا گرد نیایند و جرأت رفتن به آنجا را ندارند، به سوی مملکت تو می آورند» بی شک رونق اقتصادی و رفاه در هر جامعه‌ای زیربنای اقتصاد پویاست و جامعه را در مقابل بحران های اقتصادی مقاوم می سازد. نیز امام علیه السلام فرموده اند:
«فإنهم سلم لاتخاف بائقته و صلح لاتحشی غائلته» امام فرمودند: «این گروه (فعالان اقتصادی) مردمی آرامند که از فتنه گری شان بیم نیست و اهل آشتی اند که ترسی از آسیب رسانی‌شان نیست» امام به حاکمان سیاسی تذکر می دهند جامعه فعالان اقتصادی به عنوان یک قشر مهم دارای خصوصیات روانی مثبتی مانند آرامش و دوری از فتنه و صلح طلبی هستند که می توان از آن در جهت ایجاد رونق اقتصادی استفاده کرد ضمن این که در شرایط سخت اقتصادی نیز اینان می توانند به دولت کمک کنند. چنانچه امام علی علیه السلام در هنگام توصیه به رعایت حال مالیات دهندگان در هنگام روی دادن حوادثی که باعث از دست رفتن سرمایه‌شان می شود می فرمایند: «لا یثقلن علیک شیء خففت به المؤونهعنهم فإنه ذخر یعودون به علیک فی عمارهبلاک و تزیین ولایتک مع استجلابک حسن ثنائهم ….. فربما حدث من الأمور ما إذا عولت فیه علیهم من بعد احتملوه طیبه أنفسهم به» امام میفرمایند در صورت رعایت حال آنان در هنگام سختی آنان با طیب نفس به تو کمک خواهند کرد. از اینرو فعالان اقتصادی که خود اکثریت مالیات دهندگان را تشکیل می دهند می توانند نقشی اساسی در اقتصاد مقاومتی بازی کنند.
و اما روی دیگر سکه را هم متذکر می شوند «واعلم مع ذلک أن فی کثیر منهم ضیقا فاحشا و شحا قبیحا واحتکارا للمنافع و تحکما فی البایعات» امام به چهار نکته اساسی که نشان از نقش منفی گروه فعالان اقتصادی است نیز هشدار می دهند که عبارتند از: تنگ نظری، بخل، احتکار و منفعت طلبی شخصی در قیمت گذاری، این چهار نکته منفی در وجود فعالان اقتصادی است که ممکن است بروز کند و به تعبیر امام موجب زیان مردم شده و مایه ننگ والیان گردد. لذا دولت وظیفه دارد با نظارت و برنامه ریزی از بروز چنین بلیه هایی که موجب فساد اقتصادی می شود جلوگیری نماید. حالا بپرسیم در این دو نگاهی که امام علیه السلام دارند ما کجای آن هستیم؟ نقش مثبت و منفی را با هم می بینیم یا بازار راه خود را می رود و ما راه دیگر؟ اگر نگاه درست باشد نباید شاهد گرانفروشی های آنچنانی باشیم؟ نباید کالایی غیر قانونی گران شود و دولت با آن مخالفت کند اما عمل انجام شده را بازگشتی نباشد؟ نباید آندسته از گروه های اقتصادی که تحت نظر دولت هستند راهی غیر از آنچه باید را طی کنند؟ مثلا دولت بگوید فلان کالا گران نمیشود فردای آن روز شاهد گرانی باشیم یا عرصه‌های دیگر که البته کم نیستند که به نوعی از فرمان و نگاه دولت سرباز می زنند و راه خود را می روند؟ چرا برخی کالاها مثل لبنیات و… می تواند سالی چند بار افزایش قیمت داشته باشد؟ و هکذا….
مظفر حاجیان