مظفر حاجیان

به گزارش پایگاه خبری ربیع، ولادت با سعادت حضرت علی ابن ابیطالب، امام عادل و ستیز کننده با مفاسد و روز پدر را تبریک عرض می‌کنیم. به مناسبت این میلاد فرخنده اشاره‌ای هر چند کوتاه به روش برخورد آن امام همام با مفاسد خواهیم داشت چرا که دولت سیزدهم از اول وعده برخورد با هرگونه فساد را داده است و اقداماتی نیز داشته است اما انتظار بیشتری می‌رفت؟ مگر اینکه آثار این برخورد هنوز نمایان نشده باشد؟ شاید به مناسبت این ولادت مولای مومنان را الگو عملی ساخته کار مبارزه با فساد را شفاف وارد و اطلاع رسانی کنند! فساد؛ یک پدیده ناهنجار اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است که می‌توان آن را بهره گیری نادرست از اختیارات در راستای منافع شخصی تعریف نمود. رواج فساد اداری و اقتصادی در یک جامعه باعث بی اعتمادی به نظام سیاسی، پایمال شدن حقوق افراد جامعه، افزایش فقر، کاهش سرمایه گذاری، بهره مندی نابرابر از فرصت‌ها (مثل انتصابات فامیلی)، تضعیف فرهنگ کار و نوآوری، ایجاد و افزایش بی عدالتی می‌گردد. در سایه فساد اقتصادی، فرایند پیشرفت و توسعه زیان می‌بیند و بسیاری از متغیرهای اقتصادی همچون تورم، بیکاری، رکود وغیره، از این پدیده تأثیر می‌پذیرند. بی تردید یکی از وظایف مهم نظام اسلامی، نظارت بر اعمال کارگزاران است. درشان نظام اسلامی نیست که خدای نکرده برخی از کارگزاران طوری زندگی و رفتار کنند که با تضییع حقوق مردم، موجبات فراهم شدن ثروتهای بادآورده گردند.

اینکه یکروز فساد ملی ۱۰۰ هزار میلیاردی، سلطان … و … افشا می‌شود و عوامل آن به محاکمه کشیده می‌شوند نگرانی اجتماعی زیادی را در بر دارد هرچند اقتدار حکومت است که مفسدان را شناسایی و برخورد می‌کند. حضرت علی (ع) نسبت به رفتار و اعمال کارگزاران نظام اسلامی حساسیت ویژه‌ای داشتند و به طور کامل بر آنها نظارت داشتند تا آنها از صراط مستقیم گمراه نگردند. چنانچه فرمودند: به من خبر دادند که خانه‌ای با هشتاد دینار خریده‌ای، و سندی برای آن نوشته‌ای و گواهانی آن را امضا کرده‌اند. (شریح گفت: آری‌ای امیر مؤمنان، امام علیه السّلام نگاه خشم آلودی به او کرد و فرمود): ای شریح به زودی کسی به سراغت می‌آید که به نوشته‌ات نگاه نمی‌کند و از گواهانت نمی‌پرسد، تا تو را از آن خانه بیرون کرده و تنها به قبر بسپارد. ای شریح اندیشه کن که آن خانه را با مال دیگران یا با پول حرام نخریده باشی که آنگاه خانه دنیا و آخرت را از دست داده‌ای. همچنین حضرت به اشعث بن قیس، فرماندار آذربایجان، در مورد استفاده ناروا از بیت‌المال هشدار داده و بیت‌المال را مال خدا می‌داند و می‌فرماید: همانا پست فرمانداری برای تو وسیله آب و نان نبوده، بلکه امانتی در گردن توست… در دست تو اموالی از ثروت‌های خدای بزرگ و عزیز است و تو خزانه‌دار آنی. حضرت در نامه به زیاد بن ابیه، جانشین فرماندار بصره، راجع به خیانت به بیت المال هشدار می‌دهد و می‌فرماید: همانا من، به راستی به خدا سوگند می‌خورم، اگر به من گزارش کنند که در اموال عمومی خیانت کردی، کم یا زیاد، چنان بر تو سخت گیرم که کم بهره شده و در هزینه عیال، در مانده و خوار و سرگردان شوی.

شکی نیست که امیر مومنان علیه السلام برای مبارزه با فساد تمایزی بین نزدیکان و دیگران نمی‌گذاشت. ایشان اصول اسلامی را یکسان و بدون گذشت بر تمام افراد جامعه اجرا می‌نمود. حضرت رفتار با برادرش را که خواهان سهم بیشتری از بیت المال شده بود این گونه توضیح می‌دهد: به خدا سوگند برادرم عقیل را دیدم که به شدت تهیدست شده بود و از من درخواست داشت یک من از گندم‌های بیت المال را به او ببخشم…. چون به گفته‌های او گوش دادم، پنداشت که دین خود را به او واگذار می‌کنم و از راه عادلانه خود دست برمی دارم. روزی آهنی را گداخته به جسمش نزدیک کردم…، چون بیمار از درد فریاد زد… به او گفتم… از حرارت آهنی می‌نالی که انسانی به بازیچه آن را گرم ساخته است؟ اما مرا به آتش دوزخی می‌خوانی که خدای جبارش با خشم خود آن را گداخته است. در جای دیگر خطاب به مالک می گویند: ای مالک!‌ همانا زمامداران را خواص و نزدیکانی است که خودخواه و چپاولگرند و در معاملات انصاف ندارند. ریشه ستمکاریشان را با بریدن اسباب آن بخشکان و به هیچکدام از ایشان زمین واگذار مکن و بگونه ای با ایشان رفتار کن که قراردادی به سودشان منعقد نگردد که به مردم زیان رساند. رشوه و رشوه خواری یکی از رایج‌ترین انواع فساد مالی و اقتصادی است که باعث وارد نمودن زیان‌های شدید بر اقتصاد ملی می‌گردد. در حدیث معروفی که از رسول خدا نقل شده می‌خوانیم که خداوند گیرنده و دهنده رشوه و آن کس را که واسطه میان آن دو است از رحمت خود دور می‌گرداند. امام علی (ع) در این باره می‌فرماید: همانا ملتهای پیش از شما به هلاکت رسیدند به آن جهت که حق مردم را نپرداختند، پس دنیا را با رشوه دادن بدست آوردند و مردم را به راه باطل بردند و آنان اطاعت کردند. امروز بخشی از نگرانی‌های مردم در همین موارد است، مردم از رانت و رشوه و گرانی و مفاسد اقتصادی، از زیاده خواهی های برخی نزدیکان مسئولان و دست اندر کاران امور، از کاخ نشینان و اشرافیگرایان و بی عدالتی‌ها و برخی تبعیض‌ها به شدت در رنجند. مردم می‌خواهند مسئولان دلسوزانه خدمت کنند و همانند مردم زندگی کنند و معنی نداری و بی پولی را درک کنند و به فکر رفع مشکلات باشند و شب از روز نشناسند. مردم خواهان برخورد سریع، عادلانه و عاقلانه با مفسدان علی الخصوص مفسدان عرصه اقتصاد و رانتخواران و زراندوزان بانی گرانی‌های بی مورد هستند و انتظار دارند بدون فوت وقت همه مفسدان را به سزای اعمال برسانند همچنین مسئولان دیگر آزمون و خطا نکنند بلکه با استفاده از تجربیات بیش از چهار دهه گذشته و کشورهای موفق راه درست را انتخاب کنند و از هزینه تراشی ملی دوری گزینند.

مظفر حاجیان