در شماره گذشته با بخشی از سنگابهای شهر اصفهان آشنا شدیم. گفته شد که این سنگابها با آب خنکی که داشتند، نماز گزاران را سیراب میکردند. این سنگابها با نقوش زیبای حجاری شده در اندازههای مختلف متناسب با مساحت هر مسجد ساخته میشد.
سنگاب مدرسه ترکها
مدرسه نامبرده در محله درب کوشک است و سنگابی دارد که به خط نستعلیق برجسته اشعار زیر بر آن نوشته شده است.
صفی قلی که بودبنده شهنشه دین چو خضر آمده سیراب چشمه رحمت
زمانه گفت به تاریخ سنگ خیراتش بنوش آب وبه کام یزید کن لعنت
سنگاب مسجد جارچی
این مسجد در بازار بزرگ واقع شده است . روبه روی در ورودی آن سنگاب کوچکی نهاده شده که در چهار لوحه کوچک دور آن این عبارات خوانده میشود . (وقف حضرت عباس علیه السلام نمودند ۱۲۶۷-حمل و نقل کننده به لعنت خدا گرفتار شود).
سنگاب های مسجد خان
بنای این مسجد در محله دارالبطیخ احمد آباد کنونی قراردارد .
کتیبه سنگاب واقع در داخل مسجد به خط نستعلیق برجسته از این قرار است. (وقف شرعی نمود عالیشاه استاد جواد حجار اصفهانی این سنگاب را بر حضرت عباس (ع) و شرط شرعی نمود که از مسجد خان واقعه در محله دارالبطیخ بیرون نبرند تخلف کننده به لعنت خدا گرفتار شود تحریراً فی شهر رمضان المبارک کتبه حسین الحسینی۱۳۰۵).
در یکی از زوایای دالان مسجد سنگاب مستطیلی شکلی نهاده شده که کتبیه زیر به خط نستعلیق برجسته بر آن حجاری شده است:
نمود وقف حسین شه شهدا قدیر این قدح آب از برای ثواب
کسی که نوش کند زین قد دم آبی هزار لعن کند بر یزید زشت مآب
لب قدح به همین حرف متصل گویاست که بر یزید جفاکار هست لعن ثواب
و… و در دو لوحه کوچک طرفین سنگاب عبارت زیر منقور است: (کتیبه محمدباقر الحسینی غفرله)
سنگاب مسجد حاجی سید جواد
این مسجد در محله چهارسو واقع شده وسنگاب کوچک آن به سال ۱۳۳۲ هجری قمری در مسجد نهاده شده است .
سنگاب مسجد آقا میرزا محمد باقر چهار سوقی
این مسجد در محله چهار سو شیرازی ها قرار دارد و کتیبه ای به خط نستعلیق برجسته برآن حک شده است
(وقف جناب ابا عبدا. . الحسین (ع) نمود حاجی فتح ا… خلف مرحوم آقا عبدالرضا لر شیروانی که درمسجد چهارسوق شیرازی ها باشد، فی شهر محرم ۱۲۹۱)
سنگاب های مسجد مصری
مسجد مصری در شمال ناحیه جوباره و نزدیک قبرستان شور درکوچه مصری واقع گردیده ودو سنگاب دارد.
سنگاب های سی وسه پل
در دو سوی ضلع شرقی سی وسه پل دو سنگاب جای دارد که گرچه ظاهری همچون سقاخانه دارند ولی از ویژگیهای سقاخانه برخوردار نیستند. سنگاب شمال شرقی در دل رواق چهارم روی پل جای گرفته و بر دو پله سنگی سوار است. خود سنگاب به گونه مستطیلی است که چهار پخ درچهار گوشه خود دارد. بر بدنه و لبه سنگاب دو نوشته به خط نستعلیق کنده کاری شده است .
سنگاب کلیسای وانک
در عهد صفویه ارامنه به تقلید از مسلمانان در بعضی کلیساهای خود سنگابهایی نهاده که اطراف آن شمع روشن میکردند و گویا این کار ادامه دارد. از جمله سنگابهای نفیس کلیسا، سنگاب تاریخی کلیسای وانک است. این سنگاب که هم اینک در میان موزه کلیسای وانک جا دارد دارای نقش کنگ ایستاده وخوابیده ، برجسته و گود در دل هم است.
سنگاب مسجد شارع در صحن مسجد دردشت
سه سنگاب ساده در حیاط مسجد دردشت موجودند. کوچکترین آن ها بر سنگ پایه ای در میان آب حوض قرار گرفته و دوتای دیگر در دو نبش حوض قرار دارند که در سنگاب بزرگتر درختچه هایی از سرو کاشته اند و به جای گلدان به کار می رود.
در شماره گذشته با بخشی از سنگابهای شهر اصفهان آشنا شدیم. گفته شد که این سنگابها با آب خنکی که داشتند، نماز گزاران را سیراب میکردند. این سنگابها با نقوش زیبای حجاری شده در اندازههای مختلف متناسب با مساحت هر مسجد ساخته میشد.
سنگاب مدرسه ترکها
مدرسه نامبرده در محله درب کوشک است و سنگابی دارد که به خط نستعلیق برجسته اشعار زیر بر آن نوشته شده است.
صفی قلی که بودبنده شهنشه دین چو خضر آمده سیراب چشمه رحمت
زمانه گفت به تاریخ سنگ خیراتش بنوش آب وبه کام یزید کن لعنت
سنگاب مسجد جارچی
این مسجد در بازار بزرگ واقع شده است . روبه روی در ورودی آن سنگاب کوچکی نهاده شده که در چهار لوحه کوچک دور آن این عبارات خوانده میشود . (وقف حضرت عباس علیه السلام نمودند ۱۲۶۷-حمل و نقل کننده به لعنت خدا گرفتار شود).
سنگاب های مسجد خان
بنای این مسجد در محله دارالبطیخ احمد آباد کنونی قراردارد .
کتیبه سنگاب واقع در داخل مسجد به خط نستعلیق برجسته از این قرار است. (وقف شرعی نمود عالیشاه استاد جواد حجار اصفهانی این سنگاب را بر حضرت عباس (ع) و شرط شرعی نمود که از مسجد خان واقعه در محله دارالبطیخ بیرون نبرند تخلف کننده به لعنت خدا گرفتار شود تحریراً فی شهر رمضان المبارک کتبه حسین الحسینی۱۳۰۵).
در یکی از زوایای دالان مسجد سنگاب مستطیلی شکلی نهاده شده که کتبیه زیر به خط نستعلیق برجسته بر آن حجاری شده است:
نمود وقف حسین شه شهدا قدیر این قدح آب از برای ثواب
کسی که نوش کند زین قد دم آبی هزار لعن کند بر یزید زشت مآب
لب قدح به همین حرف متصل گویاست که بر یزید جفاکار هست لعن ثواب
و… و در دو لوحه کوچک طرفین سنگاب عبارت زیر منقور است: (کتیبه محمدباقر الحسینی غفرله)
سنگاب مسجد حاجی سید جواد
این مسجد در محله چهارسو واقع شده وسنگاب کوچک آن به سال ۱۳۳۲ هجری قمری در مسجد نهاده شده است .
سنگاب مسجد آقا میرزا محمد باقر چهار سوقی
این مسجد در محله چهار سو شیرازی ها قرار دارد و کتیبه ای به خط نستعلیق برجسته برآن حک شده است
(وقف جناب ابا عبدا. . الحسین (ع) نمود حاجی فتح ا… خلف مرحوم آقا عبدالرضا لر شیروانی که درمسجد چهارسوق شیرازی ها باشد، فی شهر محرم ۱۲۹۱)
سنگاب های مسجد مصری
مسجد مصری در شمال ناحیه جوباره و نزدیک قبرستان شور درکوچه مصری واقع گردیده ودو سنگاب دارد.
سنگاب های سی وسه پل
در دو سوی ضلع شرقی سی وسه پل دو سنگاب جای دارد که گرچه ظاهری همچون سقاخانه دارند ولی از ویژگیهای سقاخانه برخوردار نیستند. سنگاب شمال شرقی در دل رواق چهارم روی پل جای گرفته و بر دو پله سنگی سوار است. خود سنگاب به گونه مستطیلی است که چهار پخ درچهار گوشه خود دارد. بر بدنه و لبه سنگاب دو نوشته به خط نستعلیق کنده کاری شده است .
سنگاب کلیسای وانک
در عهد صفویه ارامنه به تقلید از مسلمانان در بعضی کلیساهای خود سنگابهایی نهاده که اطراف آن شمع روشن میکردند و گویا این کار ادامه دارد. از جمله سنگابهای نفیس کلیسا، سنگاب تاریخی کلیسای وانک است. این سنگاب که هم اینک در میان موزه کلیسای وانک جا دارد دارای نقش کنگ ایستاده وخوابیده ، برجسته و گود در دل هم است.
سنگاب مسجد شارع در صحن مسجد دردشت
سه سنگاب ساده در حیاط مسجد دردشت موجودند. کوچکترین آن ها بر سنگ پایه ای در میان آب حوض قرار گرفته و دوتای دیگر در دو نبش حوض قرار دارند که در سنگاب بزرگتر درختچه هایی از سرو کاشته اند و به جای گلدان به کار می رود.