به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی ربیع»؛ در سالهای اخیر بحث گذار به فولاد سبز و حرکت صنایع سنگین بهسوی تولید کمکربن به یکی از موضوعات محوری اقتصاد و محیطزیست ایران تبدیل شده است.
صنعت فولاد که از مهمترین پایههای تولید و اشتغال کشور به شمار میرود، به دلیل ماهیت انرژیبر و آلاینده خود در مرکز توجه سیاستگذاران و نهادهای نظارتی قرار گرفته است؛ در این بین، فولاد مبارکه اصفهان به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد تخت در منطقه و یکی از صنایع مادر کشور، نقشی تعیینکننده در تحقق یا عدم تحقق اهداف زیستمحیطی و انرژی کشور دارد.
حال پرسش اصلی این است که آیا فولاد مبارکه میتواند به لیدر فولاد سبز خاورمیانه تبدیل شود و مسیر گذار به سمت تولید پاک را با موفقیت طی کند؟
از سوی دیگر، مجلس شورای اسلامی و دولت طی سالهای اخیر مجموعهای از قوانین، الزامات و مشوقها را در جهت کاهش آلایندگی و بهینهسازی مصرف انرژی در صنایع تصویب و اجرا کردهاند.
حامد یزدیان، نماینده اصفهان و ورزنه و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، در تشریح این رویکردها تأکید میکند که سیاستهای کلان کشور در حوزه محیطزیست از مرحله توصیه فراتر رفته و اکنون شکل الزام قانونی به خود گرفته است و بر اساس قانون برنامه هفتم، قوانین بودجه سالهای اخیر و دستورالعملهای سازمان محیط زیست، صنایع بزرگ ناگزیرند به سمت مصرف بهینه انرژی، بازچرخانی آب، استفاده از آبهای غیرمتعارف، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش آلایندگی حرکت کنند و ابزارهایی همچون اوراق بهینهسازی انرژی، سازوکارهای نظارتی محیط زیست و مشوقهای مالی، بخشی از این بسته سیاستی است.
به موازات این الزامات، اصلاح ساختار قیمت انرژی نیز نقشی تعیینکننده در تغییر رفتار صنایع داشته است. به گفته یزدیان، واقعیسازی قیمت گاز و انرژی موجب شد، سهم انرژی در بهای تمامشده فولاد از حدود ۴–۵ درصد در سال گذشته به بیش از ۲۰ درصد برسد؛ جهشی که مدیران صنعتی را ناگزیر کرده است در کوتاهمدت به کاهش مصرف و در بلندمدت به سرمایهگذاری در فناوریهای نوین روی آورند و در حقیقت افزایش سهم انرژی در هزینههای تولید، عملاً گذار به سمت فولاد کمکربن را از یک انتخاب داوطلبانه به یک راهکار اقتصادی ضروری تبدیل کرده است.
در این میان، فولاد مبارکه با همکاری شرکتهای دانشبنیان، دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی، در حال اجرای پروژههایی برای کاهش مصرف انرژی و افزایش بهرهوری است و ورود به حوزه انرژیهای تجدیدپذیر، ساخت نیروگاههای سیکل ترکیبی، سرمایهگذاری در پروژههای خورشیدی، انتشار اوراق سبز و مشارکت فعال با بخش خصوصی از دیگر اقداماتی است که نشان میدهد این شرکت در تلاش برای قرار گرفتن در مسیر تولید سبز و پایدار است.
با وجود این پیشرفتها، گذار به فولاد سبز نیازمند زیرساختهای فناورانه، منابع مالی گسترده، سیاستگذاری مستمر و همکاری همهجانبه میان صنعت، دولت و نهادهای پژوهشی است.
هرچند به گفته نماینده اصفهان، پیشرفتها نسبی اما امیدوارکننده بوده، اما برای تبدیلشدن فولاد مبارکه به رهبر تولید فولاد کمکربن در خاورمیانه، لازم است، این «ریلگذاری قانونی» با ثبات اجرا شود و سرمایهگذاریهای فناورانه بهطور پیوسته ادامه یابد.
بنابراین میتوان گفت، اکنون در آستانه یک تحول صنعتی قرار داریم؛ تحولی که اگر درست هدایت شود، میتواند نام ایران را در نقشه جهانی فولاد سبز برجسته کند.
فولاد مبارکه نمونه موفق سیاستهای محیطزیستی در صنعت فولاد
حامد یزدیان، نماینده اصفهان و ورزنه در مجلس شورای اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با تشریح اقدامات قانونی مجلس در حمایت از کاهش آلایندگی صنایع اظهار کرد: مجموعهای از مشوقها و محدودیتها در سالهای اخیر در قوانین مختلف از جمله قانون برنامه هفتم و قوانین بودجه پیشبینی شده که صنایع را به سمت بهینهسازی مصرف انرژی، کاهش آلایندگی و حرکت بهسوی تولید پاک هدایت میکند.
یزدیان گفت: بخشی از این سیاستها شامل اوراق بهینهسازی انرژی، الزام به بازچرخانی آب، استفاده از آبهای نامتعارف و سایر سازوکارهای تشویقی و نظارتی است که سازمان محیط زیست نیز پایش آن را بر عهده دارد.
او تأکید کرد: وظیفه مجلس نظارت مستمر بر عملکرد دستگاهها و صنایع در اجرای این الزامات است.
وی درباره تأثیر اصلاح ساختار قیمت انرژی بهویژه در صنعت فولاد توضیح داد: واقعیسازی قیمت گاز و انرژی بموجب شد، سهم انرژی در قیمت تمامشده فولاد از حدود ۴ تا ۵ درصد در سال گذشته به بیش از ۲۰ درصد برسد که این تغییر صنایع را بهطور طبیعی به سمت مدیریت مصرف انرژی و کاهش آلایندگی سوق داد.
یزدیان با اشاره به نمونه فولاد مبارکه افزود: این شرکت برای کاهش مصرف انرژی به همکاری با شرکتهای دانشبنیان و مراکز تحقیقاتی روی آورده است که این روند، حرکت به سمت فولاد سبز را تسریع میکند.
وی همچنین از سرمایهگذاری صنایع در پروژههای انرژی خورشیدی و نیروگاههای سیکل ترکیبی به عنوان نتایج همین مشوقها یاد کرد و گفت: انتشار اوراق سبز و مشارکت بخش خصوصی نیز در این زمینه مؤثر بوده است.
نماینده اصفهان در جمعبندی ارزیابی خود از سیاستهای دولت و مصوبات مجلس در حوزه محیطزیست و انرژی اظهار کرد: پیشرفتها نسبی، اما موفقیتآمیز بوده و ریلگذاری قانونی انجامشده میتواند در بلندمدت به تحقق اهداف زیستمحیطی کشور کمک کند.
ریحانه راهپیما