به گزارش پایگاه خبری ربیع، ساده‌زیستی و صرفه‌جویی از ثمرات ارزشمند ماه مبارک رمضان است. در این ماه به دلیل روزه‌داری و امساک، بسیاری از ریخت‌وپاش‌های روزهای غیر رمضان دیده نمی‌شود، هرچند متولینی هستند که در این ماه نیز با سفره‌های رنگارنگ افطاری همان راه ماه‌های دیگر را می‌پیمایند و دست از خوی ناپسند تجمل‌گرایی و اسراف بر نمی‌دارند، بدتر از اینکه برخی با حساب بیت‌المال افطاری می‌دهند و ریخت‌وپاش می‌کنند که به‌هیچ‌وجه پسندیده نخواهد بود. هرچند افطاری دادن امری پسندیده و از مستحبات ارزشی است؛ اگر برای نیازمندان سفره‌ای پهن شود نه برای فخر و سیاسی‌کاری و جلب و جذب هوادار و… چیزی که هست اینکه بالا بردن توان اقتصادی و معیشتی مردم یکی از موضوعات مهم به شمار می‌‌آید. شک نباید کرد که اگر این مؤلفه با مشکل روبه‌رو شود تأثیر فروانی بر سایر جنبه‌های مادی و معنوی جامعه خواهد گذاشت. خداوند در آیات قرآن، یکی از خصوصیات جامعه اسلامی را بهره‌مندی از طیبات و برکات می‌داند. اصولا جامعه ایمانی، جامعه‌ای برخوردار از امنیت، آرامش، آسایش و رفاه است که خداوند به عنوان یک مثل و نمونه می‌فرماید: «و خدا شهری را مثل زده است که امن و امان بود و روز‌ی‌اش از هر سو فراوان می‌رسید، پس [ساکنانش] نعمت‌های خدا را ناسپاسی کردند و خدا هم به سزای آنچه انجام می‌دادند، طعم گرسنگی و هراس را به آنان چشانید». (نحل، آیه ۱۱۲). فرهنگ‌سازی و ایجاد تمدن نوین جز بر پایه ساخت‌های اقتصادی که توان اجرای آن‌ها را داشته باشد، امکان‌پذیر نخواهد بود. منظور از این بحث، رفاه کامل مادی جامعه نیست، بلکه ایجاد ثبات اقتصادی و جلوگیری از برهم ریختگی در این حوزه، کمک زیادی بر پیشبرد اهداف فرهنگی خواهد نمود. چنانچه مقام معظم رهبری بالا بردن توان اقتصادی را هم ردیف با جهاد می‌دانند: «امروز عرصه اقتصاد، به‌خاطر سیاست‌های خصمانه آمریکا، یک عرصه کارزار است، یک عرصه جنگ است، جنگی از نوع خاص. در این عرصه کارزار، هر کسی بتواند به نفع کشور تلاش کند، جهاد کرده است. امروز هر کسی بتواند به اقتصاد کشور کمک بکند، یک حرکت جهادی انجام داده است. این جهاد است؛ البته جهادی است که ابزار خودش را دارد، شیوه‌های مخصوص خود را دارد، باید این جهاد را همه با تدبیر مخصوص خود و سلاح مخصوص خود انجام بدهند». (بیانات مقام معظم رهبری، در تاریخ ۱/۱/ ۱۳۹۴) بنابراین امنیت اقتصادی بزرگ‌ترین مقوله دینداری و سعادت‌مندی افراد است و هیچ شخصی نباید از لحاظ اقتصادی در جامعه بار دوش دیگران قرار گیرد. مسلمان واقعی کسی است که با جدیت و تلاش رفاه خود، خانواده و جامعه خود را فراهم نماید، از نظر دین مقدس اسلام، وظایف عمده ملت در قبال اقتصادمند شدن جامعه از آن جمله است: کار و تلاش، اشتغال مناسب، افزایش بهره‌وری از کار، برنامه‌‌ریزی دقیق اقتصادی، آینده‌‌نگری عمیق، استفاده بزرگ از فرصت‌های کم و اعتماد به نفس و کاستن از توقعات بیش از حد.
وابستگی سیاسی و فرهنگی دولت‌های اسلامی به آمریکا و عدم توجه این کشورها به مردم و ملت خود باعث شده است که آمریکا نفوذ خود را در منطقه گسترش دهد و سران کشورهای مسلمان چاره‌ای جزء تبعیت از آمریکا و تحقیر ملت‌‌های خود نداشته باشند. هشدار امام(ره) این بود که: «من به سران کشورهاى خلیج فارس سفارش مىکنم که به خاطر یک عنصر ورشکسته سیاسى، نظامى، اقتصادى بیش از این خود و مردم کشورتان را تحقیر نکنید و با توسل به دامن آمریکا ضعف و ناتوانى خود را برملا نسازید و از گرگ‌ها و درندهها براى شبانى و حفظ منافع خود استمداد نطلبید، ابر قدرت‌ها آن لحظهاى که منافعشان اقتضا کند شما و قدیمی‌ترین وفاداران و دوستان خود را قربانى مى‌کنند و پیش آنان دوستى و دشمنى و نوکرى و صداقت ارزش و مفهومى ندارد. آنان منافع خود را ملاک قرار دادهاند و به صراحت و در همه جا از آن سخن مىگویند. چه خوب است که بعضی سرانِ سرسپرده کشورهاى اسلامى به اربابان و خدایان زر و زور و تزویر خود، این نکته را جدى گوشزد کنند که اینقدر از منافع خود در خلیج فارس سخن نگویید». (امام خمینی، ج۲۰، ص ۳۲۸و۳۲۹)
تجمل‌گرایى و تشریفات موجب نیازمندى و وابستگى است؛ زیرا زندگى تشریفاتى حد و مرزى ندارد تا با رسیدن به آن نیاز مرتفع شود و از جهت همین نیاز، وابستگى پیش مى‌‌آید. وابستگى به افراد یا منابعى که این نیازمندى را بتوانند برطرف کنند، موجب ذلت و خوارى براى انسان مى‌شود؛ زیرا تأمین‌کنندگان این گونه نیازها به شرط تأمین منافع خود و بهره‌ورى از شخص و کشور وابسته، اقدام به این کار مى‌کنند.
مقام معظم رهبری تجمل‌گرایی را نکوهش کرده، می‌‌فرمایند: «ضعف‌هاى ما، خطرهایى است که در سر راه ماست و در این مدت وجود داشته است و باید بعدها جلوى این‌ها را بگیریم. اولین ضعف ما گرایش به دنیاطلبى بود که گریبان بعضى از ماها را گرفت. بعضى از ما مسئولین دچار دنیاطلبى شدیم، دچار مادی‌گرایى شدیم؛ براى ما ثروت، تجمل، آرایش، تشریفات و اشرافی‌گرى یواش یواش از قبح افتاد. وقتى ما این جور شدیم، این سرریز میشود به مردم. میل به اشرافی‌گرى، میل به تجمل، میل به جمع ثروت و استفاده از ثروت به شکل نامشروع و نامطلوب، به‌طور طبیعى در خیلى از انسان‌ها هست. وقتى ما خودمان را رها کردیم، ول کردیم، دچار شدیم، این سرریز میشود به مردم؛ در مردم هم این مسئله پیدا میشود». (بیانات مقام معظم رهبری، در تاریخ ۱۵/ ۴/ ۱۳۸۹) حالا ماه مبارک رمضان است چه خوب است از این فرصت معنوی طلایی استفاده شود و برای دوری از تجمل و اسراف تمرین کنیم تا بتوانیم در روزهای بعد از این ماه نیز این راه را ادامه دهیم که البته در این اقدام مسئولان باید پیشقدم باشند و به‌قول قدیمی‌ها لعنت خدا بر شیطان کنند و تجملات و اسراف را از زندگی شخصی و کاری خود بزدایند؟ آیا میشود؟! زیرا وابسته شدن به زندگى و تشریفات آن براى همه به‌ویژه دولت‌مردان خطرناک است حتى اگر وابستگى به اشخاص زراندوز و زورمند هم پیش نیاید، نفسِ دل بستن به جلوه‌هاى رنگارنگ زندگى مادى و پیوسته دنبال تجملات بودن، انسان را از رسیدن به اهداف عالى باز مى‌دارد و باعث تحقیر شخصیت انسان و در نتیجه ذلت خواهد شد و اگر فرهنگ اسراف و تجمل‌پرستى بر جامعه حاکم شود انتظار شجاعت، استوارى مقاومت و دشمن‌ستیزى از چنین جامعه‌ای بیهوده خواهد بود. چنانچه تاریخ به‌خوبی به ما می‌گوید از مهم‌ترین دلایل افول تمدن اسلامی رواج تجمل‌گرایی و اسراف در بین امت اسلامی بوده است. خداوند متعال در قرآن کریم مى‌‌فرمایند: «اى پیامبر بگو امت را اگر شما پدران، فرزندان، برادران، زنان، خویشاوندان و اموالى که جمع آورده‌اید و تجارتى که از کسادى آن بیمناکید و منازلى را که به آن دل خوش داشته‌اید، بیش از خدا و رسولش و جهاد در راه او دوست مى‌دارید، پس منتظر باشید تا امر خدا برسد و دنیاطلبان بدکار از کار خویش پشیمان شوند و خداوند بدکاران را به راه بهشت و سعادت هدایت نخواهد کرد». (توبه، ۲۴)
مظفر حاجیان