به گزارش پایگاه خبری ربیع، جذابیت فضای مجازی بر هیچکس پوشیده نیست؛ همین موضوع سبب شده است که کودکان هم از این فضا استفاده کنند و تحت تأثیر قرار گیرند. فضای مجازی هم مانند هر فناوری دیگری به فرهنگسازی و نظارت نیاز دارد تا جامعه از تبعات منفی آن آگاه شود و در امان بماند.
دکتر نسرین انصاری، متخصص بالینی کودک و نوجوان در این باره به کیمیای وطن گفت: با پیشرفت تکنولوژی و توسعه جهانی اینترنت، سن استفاده از فضای مجازی بسیار کاهش یافته وکودکان زمان زیادی را در شبکههای مجازی و بازیهای آنلاین میگذرانند که این موضوع بیشتر اوقات بدون نظارت و کنترل والدین است. اینترنت فرصتهای بسیار زیادی برای آموزش کودکان فراهم میکند و البته محتوای نامناسب نیز به وفور در آن وجود دارد و آزار جنسی و خشونت را ایجاد میکند. به هرحال این تکنولوژی با سرعت هرچه تمامتر در حال پیشرفت است و در کنار ارائه خدمات بینظیر، خطراتی را نیز به دنبال دارد.
وی ادامه داد: فضای مجازی باعث شده است که نقش خانواده در تربیت کودک کمرنگ شود؛ اما اگر از سبکهای تربیتی صحیح استفاده شود، در این فضا شرایط مناسبی نیز وجود دارد. این فناوری مانند تیغ دولبه است که فرصتهای بیشماری را فراهم میکند و تهدید هم تلقی میشود. متأسفانه کودکان هم از این آسیبها در امان نیستند.
انصاری افزود: قرارگرفتن در معرض منابع نامناسب و تبلیغات در رابطه با مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر جزو مهمترین خطرات کاهش استعداد نهفته کودکان است. هنگامی که کودکان در فضای واقعی باشند علاقهمندی، توانمندی و نیازهایشان مشخص و استعدادهایشان شکوفا میشود. عدهای از کاربران چترومها، افرادی که با هویت دروغین خود رامعرفی میکنند و شخصیتهای جذابی برای دیگران دارند، متأسفانه در این فضا از کودکان سوءاستفاده میکنند.
وی تأکید کرد: کمتحرکی کودک طی حضور در فضای مجازی نیز عوارض بیشماری به همراه دارد که چاقی فقط یکی از این موارد است. تحرک برای رشد کودک لازم است و با توجه به سنش باید وجود داشته باشد و چنانچه بازیهایی که نیازمند فعالیت حرکتی است انجام ندهد، میتواند زمینهساز بروز اختلالات دیگر باشد.
دکتر انصاری نظارت والدین را در این باره ضروری دانست و افزود: آثار مثبت این فضا برکسی پوشیده نیست اما آثار منفی هم دارد و مداخلات روانشناسی در این زمینه مؤثر است. مدیریت درست میتواند استفاده مفید را به همراه داشته باشد؛ اگر والدین فضای کنترلنشدهای را ایجاد کنند، تهدید در کمین کودکان است. تنها با خود مراقبتی میتوان این تهدیدها را به فرصت بدل کرد. خطراتی که در این فضا وجود دارد به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت، وضعیت اجتماعی و اقتصادی، رابطه با همسالان، نقش مدرسه و محتوای تولید شده در سایتها و بازیها بستگی دارد. در این جریان، مهمترین مسئله رابطه کودک با والدین است که نقش فعال و محدودکننده دارند. نظارت باید فعال و مداوم باشد تا فرصتهای مفید برای کودک محیا شود، زمان مشخص برای کودک تعیین گردد و منابع برای نتیجهگیری بهتر عنوان شود.
وی یادآورشد: فضای مجازی میتواند در خلاقیت کودک تأثیرگذار باشد. گاهی بازیها به رشد خلاقیت کودک کمک میکند و در بعضی مواقع خلاقیت را کاهش میدهد. پژوهشها نشان میدهد که استفاده کودکان از فضای مجازی مهارتهای دیجیتالی را افزایش میدهند. برخی بازیها فواید درمانی دارند که روانشناسان از آنها به عنوان ابزاری برای درمان اختلالات و رشد توانمندیها استفاده میکنند. بازیهای تقویت تمرکز، کاهش افسردگی و تقویت مغز نیز برای درمان کاربرد دارد.
این متخصص بالینی کودک و نوجوان گفت: ما نمیتوانیم تکنولوژی را از خانوادهها بگیریم؛ چون بخش جداییناپذیر دنیای ماست. والدین باید الگوی مناسبی برای فرزندان باشند و تنهایی سبب میشود افراد به سمت این فضا بروند؛ بنابراین باید در دنیای واقعی شرایطی را فراهم کنیم که فرزندان احساس تنهایی نکنند. فضای خانواده توأم با آرامش باشد تا روابط سالمی داشته باشیم. تعامل، گفتوگو و برقراری روابط سازنده با فرزند هسته اصلی ارتباط است.