به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی ربیع»؛ دلایل این شکاف عمیق، متعدد است: فقدان فناوریهای پیشرفته استخراج اسانس، نبود استانداردهای بینالمللی، ضعف در برندسازی و بازاریابی جهانی، و محصور ماندن در بازارهای منطقهای. همچنین، بیشتر تولید ایران به صورت گل خشک یا عطرهای سنتی به فروش میرسد که ارزش افزوده پایینی دارد.
این پارادوکس تلخ، حکایتی آشنا از منابع خام و بازارهای فراموششده است. برای تغییر این روند، نیازمند سرمایهگذاری در زنجیره ارزش کامل، از کشت و برداشت استاندارد تا استخراج اسانس باکیفیت و بازاریابی بینالمللی هستیم. تنها در این صورت است که عطر گلهای ایرانی میتواند در عطریات جهانی جاری شود.
در این راستا ایرج رستگار، دبیر همایش و رئیس موزه گل محمدی، در همایشی هشدار داد دبیر همایش «ایران، سرزمین گل محمدی» هشدار داد که عربستان سعودی گل محمدی را با عنوان «رز طائف» در یونسکو ثبت کرده و ترکیه در حال ثبت عصاره آن به نام «رز اسپارتا» در اتحادیه اروپا است؛ در حالی که ایران، خاستگاه اصلی این گیاه با ۳۰ هزار هکتار سطح کشت و رتبه نخست جهانی، از ثبت جهانی این محصول غفلت کرده است.
رستگار استان فارس را قدیمیترین خاستگاه، کرمان و اصفهان را مراکز اصلی تولید، و آذربایجان، خراسان و جنوب (مانند قم و سیستان و بلوچستان) را نواحی پراکنش دانست و افزود: «گل محمدی با ۷۵ ژنوتیپ متنوع، سازگار با کمآبی است و در ارتفاعات ۱۲۰۰ تا ۲۲۰۰ متری دیمکشت میشود؛ ترکیه و بلغارستان با سطح کشت ۶ برابر کمتر، از غفلت ما بهره میبرند.»
وی بر ضرورت تلاشهای فوری تأکید کرد: «ثبت ملی فوری توسط وزارت میراث فرهنگی، تهیه پرونده جهانی یونسکو با تمرکز بر سنتهای اجتماعی-فرهنگی (مانند گیاهدرمانی کهن، ریشهشناسی و معماری ایرانی)، و همکاری نهادهای دولتی و فرهنگی الزامی است. صیانت از گل محمدی، وظیفه ملی است و اگر امروز اقدام نکنیم، یکی از کهنترین میراثهای طبیعی و فرهنگی ایران را از دست میدهیم. همایش با محورهایی مانند «ایران، کانون تنوع ژنتیکی گل محمدی» و «گل و گلاب در شعر فارسی»، گام نخست برای آگاهیبخشی است و پیشنهاد میشود ستاد ملی ثبت تشکیل شود.»