به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی ربیع»؛تصمیم تازه فنلاند برای توقف فروش کالاهای ساخت رژیم صهیونیستی را شاید بتوان یکی از مهمترین واکنشهای رسمی اروپا نسبت به رفتارهای ضدانسانی اسرائیل در سالهای اخیر دانست. هرچند این کشور کوچک شمال اروپا معمولاً در سایه سیاستهای کلان اتحادیه اروپا حرکت میکند، اما این تصمیم نشان داد که صدای افکار عمومی و فشار اخلاقی جامعه جهانی، حتی بر دولتهای بهظاهر محافظهکار نیز اثر گذاشته است.
۱. اقتصاد در برابر اخلاق: یک اولویتگذاری کمسابقه
فنلاند کشوری است که معمولاً تصمیمات اقتصادی خود را با وسواس و بر اساس سود و زیان تجاری اتخاذ میکند. توقف فروش محصولات یک طرف تجاری، با هر میزان محدود، در نگاه اقتصادی خالص معنی ندارد. اما وقتی این تصمیم در واکنش به رفتارهای جنگی، نقض گسترده حقوق بشر و بیاعتنایی علنی اسرائیل به قوانین بینالمللی اتخاذ میشود، پیام آن کاملاً روشن است:
اخلاق بر اقتصاد ترجیح داده شده است.
تجربه گذشته نشان میدهد که کشورهای اروپایی بهندرت با معیار اخلاقی چنین تصمیماتی میگیرند؛ مگر آنکه فشار افکار عمومی و جامعه مدنی به نقطه جوش رسیده باشد. بنابراین این اقدام را باید یک موفقیت برای جنبشهای ضدجنگ، فعالان حقوق بشر و شبکههای مردمی اروپا دانست.
۲. پیام به تلآویو: هزینه رفتارهای غیرقانونی در حال افزایش است
توقف فروش محصولات در یک کشور شاید بهتنهایی ضربه اقتصادی بزرگی به تلآویو وارد نکند؛ اما اهمیت این تصمیم در موجآفرینی سیاسی آن است.فنلاند اولین نخواهد بود.وقتی کشوری با ساختار دموکراتیک، شفاف و قانونمحور مانند فنلاند این تصمیم را میگیرد، به دیگر دولتها این پیام را منتقل میکند که ادامه روابط اقتصادی عادی با اسرائیل—در شرایطی که این رژیم مرتکب نقض حقوق بشر است—تا چه اندازه هزینهدار شده است.
کافی است یک یا دو کشور دیگر اروپایی قدم مشابهی بردارند تا بازار و اعتبار جهانی تلآویو دچار لطمهای جدی شود.
اسرائیل سالها با اتکا به روابط تجاری و فناوری، خود را در اقتصاد اروپا تثبیت کرده بود؛ اما اکنون این سرمایه نرم، به دلیل سیاستهای تهاجمی و جنگی دستکم بخشی از قدرت خود را از دست داده است.
۳. فشار افکار عمومی: مردم اروپا دیگر تحمل روایتهای یکطرفه را ندارند
جنگهای اخیر و انتشار گسترده تصاویر قربانیان غیرنظامی فلسطینی، جامعه اروپا را در نقطهای قرار داده که دیگر پذیرای روایت امنیتی و سنتی اسرائیل نیست.تظاهرات گسترده در لندن، پاریس، برلین و استکهلم نشان داد افکار عمومی با دولتها فاصله گرفته است.فنلاند با این اقدام، در واقع اعتراف کرد که نمیتواند در برابر این فشار اجتماعی بیتفاوت بماند.
این تصمیم یک هشدار نیز برای سایر حکومتهای اروپایی است:
بیتفاوتی نسبت به جنایات جنگی، برای دولتها هزینه اجتماعی دارد.
۴. شکست راهبرد اسرائیل در «عادیسازی» چهره اقتصادی
چند سال اخیر، تلآویو تلاش کرد تا با گسترش شرکتهای فناوری، استارتاپها و صادرات تکنولوژی، چهرهای پیشرفته و صلحمحور از خود ارائه دهد.اما تصمیم فنلاند نشان داد که این راهبرد، دستکم در اروپا، به بنبست خورده است.وقتی یک دولت اروپایی محصولات یک کشور را به دلیل «سوءرفتار نظامی و انسانی» کنار میگذارد، در حقیقت روی مشروعیت آن رژیم علامت سؤال میگذارد.
۵. آیا فنلاند آغازگر یک تغییر واقعی در اروپا خواهد بود؟
پاسخ به این سؤال هنوز قطعی نیست، اما نشانهها امیدوارکننده است.
با این حال چند عامل میتواند این روند را تسریع کند:
فشار گروههای مدنی و دانشگاهی،تغییر فضای رسانهای علیه خشونت ،تداوم رفتارهای نقض قوانین بینالمللی توسط اسرائیل،افزایش نارضایتی مردمی از استاندارد دوگانه دولتها در قبال حقوق بشر،اگر حتی یک کشور دیگر اروپا چنین اقدامی را تکرار کند، میتوان از آغاز یک «فاز جدید فشار اقتصادی» علیه تلآویو سخن گفت.تصمیم فنلاند صرفاً یک ممنوعیت تجاری ساده نیست؛این اقدام در واقع بیانیهای سیاسی و اخلاقی است که میگوید:رفتارهای رژیم صهیونیستی در منطقه فراتر از حد تحمل جامعه جهانی رفته است،افکار عمومی اروپا از سکوت دولتها خسته شدهاند،اقتصاد نمیتواند پوششی برای نادیدهگرفتن جنایت باشد.اگر این پیام در اروپا طنین بیندازد، اسرائیل با یکی از جدیترین چالشهای تاریخی خود در عرصه بینالملل مواجه خواهد شد.
مظفر حاجیان