پایگاه خبری ربیع/
یکی از مواردی که در اندیشه و تفکر اسلامی بر آن تاکید شده است « مهارت تصمیم‌گیری» است این مهارت به افراد کمک می‌کند تا به نحو موثرتری در مورد مسائل تصمیم‌گیری کند.
اگر افراد بتوانند فعالانه در مورد اعمالشان تصمیم گیری کنند، جوانب مختلف هر انتخاب را بررسی و پیامدهایش را ارزیابی کنند، مسلما در سطوح بالاتر بهداشت روانی قرار خواهند گرفت. ویژگی‌های تصمیم‌گیری موثر، تعیین اهداف واقع بینانه، دارا بودن اطلاعات کافی، برنامه‌ریزی و ارزیابی دقیق موقعیت‌ها، استفاده از تجارب گذشته، آینده‌نگری و عاقبت اندیشی، مشورت کردن با اهل فن و کارشناسان و توکل داشتن و کمک گرفتن از خداوند است. چنانچه خداوندمتعال در سوره آل عمران آیه ۱۵۹ می‌فرمایند: «وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى الله» و در کارها، با آنان مشورت کن! اما هنگامی که تصمیم گرفتی، ( قاطع باشد! و ) بر خدا توکل کن. این دستور الهی برای مسئولانی که تصمیم گیرنده برای جامعه هستند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مخصوصا مشورت گرفتن از اهل فن حتی کسانی که نظر مخالف با رای و نظر آنها دارند و در جریان سیاسی آنها نیستند. مهارت تصمیم‌گیری در نگاه علی علیه السلام مورد توجه بوده و در سخنان ارزشمند ایشان نیز همواره به این موضوع اشاره شده است: از امام علی (ع) می‌خوانیم: هنگامی که جوانب امور روشن شد با سرعت و قاطعیت تصمیم بگیرید و اقدام کنید.دقیقا این کلام همان کلام قرآن مجید است اما امام این فرمایش را نیز دارند که: از انجام کاری که مجبور به انکار یا پوزش آن می‌شوید پرهیز کنید.تصمیم مسئولان نباید آنقدر ناپخته و دور از واقعیت ها باشد که مجبور به عذر و پوزش گردند و از تصمیم خود برگردند! این شیوه تصمیم گیری از اعتماد مردم به مسئولان می کاهد و تصمیمات بعدی را در اقدام و اجرا تضعیف می کند؟ جایگاه تصمیم‌گیری در هر سازمانی را باید در رأس آن مجموعه جستجو کرد، به‌گونه‌ای که نقش کلیدی مدیران را می‌توان اتخاذ تصمیم درست، به‌موقع و قاطع از بین تصمیمات و گزینه‌های مختلفی دانست که در اختیار آنها قرار دارد. زمانی که تصمیمات اتخاذشده این ویژگی‌ها را نداشته باشد، نه‌تنها اجرای تصمیم را مختل می‌کند، بلکه اعتماد مجریان را نیز از بین می‌برد. متاسفانه اخیرا تصمیماتی از این گونه بوده اند که باعث سرگردانی مردم شده است اینکه یکروز می گویند کنکور در زمان خود برگزار می گردد و روز دیگر حرف دیگر نتیجه ضعف در تصمیم گیری و کمبود اطلاعات براثر عدم مشورت با اهل فن است یا بی توجهی به نظریات کارشناسی! برگزاری کنکور که مدام با تأخیر مواجه می‌شد و حتی چند روز مانده به برگزاری کنکور نیز مشخص نشده بود که کنکور برگزار می‌شود یا خیر؟! این موضوع، روح و روان کنکوری‌ها را به‌شدت تحت تأثیر قرار داد و خانواده ها را دچار دلهره و اضطراب و سرگردانی زیادی نمود. تصمیم دولت به واگذاری سهام پالایشی‌ها در صندوق ETF دوم چند روز قبل از عرضه، توسط دو تن از وزرای مرتبط تکذیب و بعد از حدود ۴۸ ساعت دوباره تأیید شد که این نوع تصمیم‌گیری اعتماد عمومی به بازار سرمایه را از بین برد و هنوز هم تبعات آن در بازار سرمایه قابل مشاهده است.یا تصمیم به فروش ۲۲۰ میلیون بشکه نفت به شکل سلف موازی و بعد تصمیم به فروش ۲ میلیون بشکه نفت به شکل سلف نفتی دوساله کمتر از چند ساعت قبل از واگذاری لغو گردید و هیچ پاسخ قانع‌کننده‌ای نسبت به دلیل اتخاذ تصمیم و یا لغو آن ارائه نشد. نیز تصمیم‌گیری در خصوص نحوه بازگشایی و فعالیت مدارس، ۴۸ ساعت مانده به شروع سال تحصیلی، تغییر می‌کند و اعلام می‌شود که همه مدارس و کلاسها باید به شکل حضوری برگزار شود! و در همان روزهای اول گفته می شود اجبار در حضور در کلاسها نیست؟ این وضعیت تردیدهای زیادی را نسبت به حضور دانش‌آموزان در مدارس ایجاد کرده است! تصمیم دولت در مورد قرنطینه شهرها، نحوه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در برگزاری مراسم‌های عزاداری، بسته شدن مراکز دینی و … نمونه‌هایی از دیگر تصمیماتی هستند که از ویژگی‌های تصمیم درست، روشن و همراه با مشورت نیست! هر تصمیمی باید درست، به‌هنگام و قاطع باشد تا جریان امور مختل نگردد.بی تردید زمانیکه تصمیم درست، به هنگام و قاطع نباشد اعتبار تصمیم‌گیران نزد مجریان کاهش یافته و تصور امکان لغو تصمیم در آنان شکل می‌گیرد بدینجهت اقدام درستی برای اجرا نخواهد کرد از طرفی احتمال شکل‌گیری حرکت‌های اعتراضی برای تغییر تصمیم نیز افزایش می‌یابد و تصمیم را با مانع مواجه خواهد نمود! همچنین پشتوانه کارشناسی طرح‌ها زیر سؤال می‌رود و مخاطبین یا مجریان سؤال می‌کنند که چرا برای تصمیم‌گیری در این سطح کلان، کار کارشناسی کافی انجام نمی‌شود؟! بدترین نتیجه عدم تصمیم درست و بهنگام اینست که فرصتی برای دشمن فراهم می‌کند که نفوذ نرم خود را تعمیق بخشیده و جای عناصر دلسوز را در افکار عمومی بگیرد؛ بنابراین انتظار این است که همه دستگاه‌های اجرایی، به‌ویژه مهم‌ترین دستگاه اجرایی کشور یعنی دولت به‌گونه‌ای تصمیم بگیرند که پایه‌های اعتماد مردم به نظام بیش‌ازپیش تقویت شود و مردم با اعتماد کامل تصمیمات را اجرایی کنند نه اینکه در پی هر تصمیم در انتظار تغییر و تصمیم دیگر باشند! آنچه روزهای گذشته در بورس اتفاق افتاد بخش عمده اش را باید در همین نکته دانست که تصمیمات از پشتوانه درست و عمیق کارشناسی برخوردار نبوده است و الا اینهمه ریزش و خروج از بورس اتفاق نمی افتاد!
مظفر حاجیان