به گزارش پایگاه خبری ربیع، کیقباد بذرافشان متولد ۱۳۳۸ اصفهان، دارای فوق دیپلم نساجی و درجه دکتری (درجه یک هنری) است. ایشان بیش از ۴۰ سال است که در زمینه هنر مشبک و ساخت و ساز صنایع دستی فعالیت می کند و در دانشگاه هنر مشغول تدریس می باشند. استاد بذرافشان چهره ماندگار سال۹۵ شناخته شده و  تمبر اختصاصی وی نیز چاپ گردیده است. ایشان در چندین نمایشگاه خارجی و اکثر نمایشگاههای داخلی شرکت نموده و بیش از ۱۰۰ لوح تقدیر دریافت نموده است. استاد بذرافشان علاوه بر تدریس در دانشگاه هنر اصفهان، کار شناسایی مشبک را از طرف سازمان صنایع دستی به عهده دارند.

در مورد پیشینه خانوادگی خودتان توضیح بفرمایید و اینکه آیا این هنر در خانواده شما موروثی بوده یا به سبب علاقه شخصی به این هنر پرداخته اید؟

هنر مشبک در خانواده ما موروثی نبوده است. من به واسطه علاقه شخصی که به هنر داشتم رشته فلز را انتخاب کردم چون ماندگارتر از متریال های دیگر است و بیش از ۴۰ سال است که در این زمینه فعالیت می کنم.

چگونه و از چه سنی وارد این هنر شدید؟ اساتید شما چه کسانی بودند؟

از سال اول هنرستان وارد این هنر شدم. با توجه به محیط هنری اصفهان طی بازدیدهایی که از اماکن تاریخی داشتیم به هنرهای مختلف توجه داشتم و علاقه مند به رشته فلز و مشبک شدم. در آن زمان افراد کمی در این زمینه فعالیت می کردند. در ابتدا کار مشبک بیشتر روی علامت و طوق انجام می شد. اما زمانی که من شروع کردم این هنر را برای محصولات دیگر انجام دادم و محصولاتی مانند جلد قرآن، گیره های چایخوری، ظروف، منقل، تابلو را تولید کردم. در قبل بیشتر روی فولاد کار می شد اما من روی فلزهای مختلف نیز کار کردم. خوشبختانه یا متاسفانه استادی نداشتم با دیدن علامتها در هیات ها به  این هنر علاقمند شدم.

استاد در مورد تاریخچه هنر مشبک فلز در ایران و اصفهان توضیح دهید؟

تاریخچه هنر مشبک از زمان سلجوقیه بوده و زمان صفویه پیشرفت خوبی داشته که آثار بسیار زیادی از زمان صفویه به یادگار مانده است مثل درب مسجد نقش جهان، طوق و علامت و …

فعالیتهای خود را در زمینه هنر مشبک فلز(آموزش و کار و …) توضیح دهید؟

من بیش از ۵۰ شاگرد در کارگاه آموزش داده ام که فعالیت می کنند و خیلی هم موفق هستند و حدود دو سال است که در دانشگاه هنر رشته مشبک را تدریس می کنم و آثار زیادی در این هنر خلق کرده ام. درب های بزرگ برای اماکن مقدس، دو جلد قرآن نفیس برای کتابخانه ملی تهران، پارتیشن برای موزه قرآن، درب زورخانه فرهنگسرای ابن سینا، تابلو و چند درب برای اماکن مقدس که هنوز جایی نصب نشده و بسیاری از آثار دیگر.

مراحل کار مشبک فلز را به طور مختصر توضیح دهید؟

مراحل کار به این صورت هست که ابتدا طرح را آماده می کنیم و بعد روی فلز مورد نظر قلم می زنیم سپس قسمتهایی از طرح که باید مشبک شود را به وسیله دریل سوراخ کرده و با اره مویی آن را برش می دهیم فلز می تواند مس، برنج، آهن یا نقره باشد.

نمایشگاههایی که شرکت کرده اید؟ (داخلی و خارجی)

نمایشگاههای مختلفی در داخل کشور قبلا شرکت کرده ام. نمایشگاههایی که به مناسبت روز صنایع دستی در تهران برگزار می شد شرکت کرده ام. اما فعلا نه توانایی دارم و نه حوصله. در خارج از کشور در کشورهای بلاروس، فیلیپین و قزاقستان نمایشگاه داشته ام.

آیا این هنر در شهرهای دیگر هم وجود دارد؟

در تهران و اراک و بیشتر استانها در این هنر فعالیت دارند.

اساتیدی که در این هنر در اصفهان فعالیت می کنند؟

استاد وهاب که ایشان کار مشبک برای علامتها در گذشته انجام می دادند. در حال حاضر اساتیدی مانند آقایان ملک زاده، برادران کیانی، سقایی، نفری در این زمینه فعالیت می کنند.

آیا کشوری در دنیا رقیب این هنر وجود دارد؟

کشور ترکیه. چون مانع از ورود مشبک به کشورش می شود نمایشگاههای مختلفی در این کشور برگزار می شود و هنرهای دیگر را می پذیرند اما هنر مشبک را نمی پذیرند. البته کیفیت هنر آنها به کیفیت هنر ایران بخصوص اصفهان نیست. تجاری که از ما خرید می کنند اجازه ورود محصولات مشبک را به کشور ترکیه ندارند و این حمایتی است که ترکیه از هنرش می کند و خیلی مهم است.

اولین و آخرین اثری که خلق کردید را به یاد دارید؟

اولین اثرم علامت و طوق بود و آخرین اثرم مجموعه کار فردوسی که شامل (شاهنامه فردوسی، تابلو فردوسی، هفت خان رستم) به صورت تلفیقی از چند هنر در این زمینه استفاده می کنم و رو به اتمام است.

آیا اثر شاخص و منحصر به فردی دارید؟

من سعی می کنم که همه شاخص باشند کارهای شاخص و منحصر به فرد من جلدهای قرآنی بوده که به سفارش کتابخانه ملی تهران انجام داده ام، درب نقره در ابعاد ۵×۳ متر، درب برنجی به  ابعاد ۸۰/۳×۸۰/۲، مجموعه فردوسی و درب فولادی که در حال طلاکوبی است.

آیا در آثارتان سبک خاصی دارید؟

در آثارم از نقوش اسلیمی و خطایی و کارهای هندسی استفاده می کنم اما سبک خاصی ندارم. کارهایم بیشتر تلفیقی و تشکیل شده از چند هنر می باشد. اما نوع ترکیب بندی و ساخت و ساز مشخص کننده کار من از سایر هنرمندان است.

آیا از راه هنر توانسته اید کسب درآمد کنید؟

در ابتدا باید خدا را شکر کرد. به هر حال تاکنون گذران زندگی نموده ایم ولی انتظاری که باید باشد عملی نشده است ولی باز هم خدا راشکر موفق بوده ام.

مشکلات موجود در این هنر و راهکارهای مقابله با آن چیست؟

ما انتظاری از کسی نداریم که بخواهیم مشکلاتی را بیان کنیم اما راهکارهایی دارم.کار هنر و صنایع دستی تنها صنعتی است که ارزش افزوده اش نسبت به صنایع دیگر خیلی بالاست. همانگونه که یک هنرمند قلمزن با هنرش گلدانی با ارزش ۴۰هزارتومان را  به ۴۰ میلیون تومان تبدیل و یا یک هنرمند نقاش تنها با هزینه پنج هزار تومان تابلویی چند برابر مواد اولیه اش خلق می کند. انتظار می رود که دولتمردان و مسوولین از این فرصت استفاده کنند و به واسطه هنر درآمد بالایی برای کشور ایجاد کنند. من معقتدم یک هنرمند با یک چاه نفت می تواند برابری کند. از تعداد افرادی که آموزش می دهد و از درآمدی که از راه هنرش می تواند کسب می کند ولی متاسفانه استفاده نمی شود. حتی برای معرفی فرهنگ هر کشوری از هنر می توان استفاده کرد. آثاری که در اصفهان وجود دارد و گردشگران می بینند تبلیغ دین و فرهنگ ماست که جزء از طریق هنر به هیچ طریقی نمی توانیم آنها را نشان دهیم و  فرهنگمان را به دنیا معرفی کنیم.

توصیه شما به علاقمندان و هنرجویان این هنر چیست؟

من امیدوارم که همه افراد یک کار هنری انجام دهند که هنر تسکین دهنده و آرامش بخش است. در موقع ناتوانی هم می توان کار هنری را انجام داد و خیلی لذتبخش است و اکثر هنرمندان در کمال تنگدستی هنوز کار انجام می دهند صرفاً به خاطر علاقه است وگرنه به خاطر پول نمی توان کار هنری انجام داد.

چرا تلاش و پشتکاری که در شما و نسل شما وجود داشت در جوانان امروز دیده نمی شود؟

بله متاسفانه چنین است. من سه فرزند دارم تنها یکی از فرزندانم علاقمند به هنر است تحصیلات دانشگاهی هم در زمینه هنر دارد و فعالیت می کند ولی به نسل جوان هم می توان حق داد زمانیکه می بیند پدرش که هنرمند است از لحاظ مالی در تنگنا است بنابراین تصمیم می گیرد در این راه قدم نگذارد. من فکر نکنم هنرمند گناهکار باشد. افراد مسوول در این زمینه باید از هنر استفاده کنند و تشویق کنند و هنر را به جایگاه واقعیش برسانند تا هنرمندان در قبال زحمتی که می کشند جوابی مناسب دریافت کنند.

فروش محصولات تولید شده شما به چه صورت است؟ آیا مشکلاتی در این زمینه وجود دارد؟

با افرادی که در اصفهان و شهرهای دیگر گالری دارند، در ارتباط هستیم که محصولات ما را خریداری می کنند.

واسطه ها که برای نمایشگاه های بیرون از کشور خریداری می کنند و دوستان و آشنایان که سفارش می دهند.

اگر با کشورهایی که توانمندی مالی برای خرید کالاهای هنری دارند ارتباط بیشتری داشته باشیم فروش محصولات مشکلی ندارد. زیرا برگزاری نمایشگاه در بیرون از کشور هزینه بر است و بسیاری از هنرمندان توانایی ندارند. زیرا سفر به خارج از کشور و گرفتن غرفه بسیار هزینه بر است تا بتوانند آثار هنری خود را مستقیم به دست مصرف کننده برسانند.

استاد شما به صورت خانوادگی فعالیت می کنید؟

بله با همسرم خانم اعظم فرقانی و دخترم کار هنری را از ابتدا تا انتها خودمان انجام می دهیم. همسرم بیش از ۲۰ سال در رشته مشبک فلز در کنار من فعالیت می کند. دخترم هم فارغ التحصیل دانشگاه هنر اصفهان رشته نگارگری است و چندین رشته هنری مانند قلمزنی، مشبک و کار زیورآلات، طراحی و نقاشی و تدریس در هنرستان را نیز به عهده دارد.  کار طراحی، قلمزنی و برش و ساخت محصولات را خودمان انجام می دهیم. من از هنرمندان دیگر نیز در آثارم استفاده می کنم کارهای تلفیقی انجام می دهم و به این کار افتخار می کنم کاری را که شروع می کنم بقیه هنرمندان از رشته های هنری دیگر هم ذینفع باشند.

انتهای پیام/