به گزارش پایگاه خبری ربیع، آموزه‌های مکتب اسلام در راستای بارور سازی و شکوفایی اقتصادی به کاربرد فکر و اندیشه و استفاده مناسب از امکانات طبیعی و بهره گیری صحیح از نعمتهای در دسترس و نیز به کارگیری نیروهای انسانی شایسته، توجه و تأکید فراوانی داشته است. بر توزیع عادلانه سرمایه در بین همه مردم فرمان داده است و در این زمینه از تسلط و تصرف تعداد معدودی از افراد بر سرمایه‌های کلان جامعه منع نموده است. استقلال اقتصادی و محتاج نبودن به بیگانگان و استفاده حداکثری از فرصت و زمان در دسترس جهت رشد و توسعه اقتصادی از دیگر محورهای اقتصادی مورد تأکید مکتب انسان ساز اسلام می‌باشد.
از عوامل کلیدی و کانونی در هرم ساختاری اقتصاد مقاومتی؛ اقتصاد مردم نهاد می‌باشد که بر پایه اقتصاد خانواده استوار است. امروزه ورود کالاهای تجملاتی غربی که خود تولیدکنندگان غربی بازار فروش چندانی در کشور خود ندارند در خانواده‌های ایرانی نفوذ کرده و با تأسف سبک زندگی آنان را تغییر داده است. تغییر شیوه زندگی تا به حدی گسترده است که رواج الگوهای غلط غربی در خانواده‌ها و فاصله گرفتن از فرهنگ اسلامی خویش شده است.
پیامدها و تبعات برخی از مصداق‌های تجمل گرایی و اسراف، فقط متوجه شخص اسراف کننده و تجمل گرا می‌شود که از آنها به اسراف فردی تعبیر می‌شود، ولی آثار و تبعات پاره‌ای از مصادیق آن دامن گیر دیگران نیز می‌شود که از آنها به اسراف فرا فردی تعبیر می‌شود. بدیهی است حرمت و نکوهش قسم دوم، شدیدتر است. از اهداف و مؤلفه‌های اصلی اقتصاد مقاومتی، خودکفایی و استقلال اقتصادی و بی نیازی از انسان‌های مستکبر و ظالم است. این امر مورد تأیید و تأکید حضرت امام سجاد (ع) نیز می‌باشد. مطابق دیدگاه متعالی امام سجاد، از شاخصه‌های اقتصاد مطلوب و شایسته، بی نیازی به دیگران است. در این زمینه آن حضرت فرموده‌اند: طَلَبُ الْحَوائِجِ إلی النّاسِ مَذَلَّهٌ لِلْحَیاهِ وَ مَذْهَبَهٌ لِلْحَیاء، وَ اسْتِخْفافٌ بِالْوَقارِ وَ هُوَ
الْفَقْرُ الْحاضِرِ، وَ قِلَّهُ طَلَبِ الْحَوائِجِ مِنَ النّاسِ هُوَ الْغِنَی الْحاضِردست نیاز به سوی مردم دراز کردن، سبب ذلّت و خواری در زندگی و در معاشرت خواهد بود و نیز موجب از بین رفتن حیا و ناچیز شدن شخصیت خواهد شد، به طوری که همیشه احساس نیاز و تنگ دستی نماید و هرچه کمتر به دیگران رو بیندازد و کمتر درخواست کمک نماید بیشتر احساس خودکفایی و بی نیازی خواهد داشت.
از منظر امام سجاد، یکی از زمینه‌های اصلاح اقتصادی و برقراری تعادل اقتصادی در جامعه، رفع مشکل اقتصادی نیازمندان و فقیران می‌باشد. این عمل علاوه بر ثمرات دنیوی، موجب رحمت الهی و رهایی از سختی‌ها و شدائد اخروی می‌شود. در این راستا آن حضرت می‌فرماید: ثَالثٌ مَنْ کنَّ فیهِ مِنَ الْمُؤمِنینَ کانَ فی کنَفِ اللّهِ، وَأظَلَّهُ اللّهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ فی ظِلِّ عَرْشِهِ، وَآمَنَهُ مِنْ فَزَعِ الْیَوْمِ االْکبَرِ: مَنْ أَعْطی النّاسَ مِنْ نَفْسِهِ ما هُوَ سائِلهُم لِنَفْسِهِ، …؛ اگر سه خصلت در مؤمنی باشد در امان خدا است و روز قیامت شامل رحمت الهی می‌شود و از سختی‌ها و گرفتاری‌های صحرای محشر به دور خواهد بود: اوّلین این خصلت‌ها آن است که در کارگشائی و کمک به نیازمندان و درخواست کنندگان دریغ ننماید… . همچنین در این راستا آن حضرت فرموده‌اند: هرکس مؤمن گرسنه‌ای را طعام دهد خداوند او را از میوه‌های بهشت اطعام می‌نماید، و هر که تشنه‌ای را آب دهد
خداوند از چشمه گوارای بهشتی سیرابش می‌گرداند، و هرکس مؤمن برهنه‌ای را لباس بپوشاند خداوند او را از لباس سبز بهشتی خواهد پوشاند.
حضرت سجاد (ع) جهت برقراری عدالت اقتصادی در جامعه تلاش می‌نمود و در این راستا یکی از اقدامات آن حضرت جهت رفع مشکلات اقتصادی و معیشتی افراد نیازمند و محروم، دستگیری و کمک‌های غیرعلنی و بدون ریای آن حضرت است. در این زمینه از ابن اسحاق نقل است که می‌گوید: در مدینه خانواده‌هایی بودند که احتیاجات آنها برطرف می‌شد و آنها نمی‌دانستند که این مساعدتها از کجاست و وقتی که حضرت علی بن الحسین علیهاالسلام به شهادت رسید، فهمیدند که از جانب آن حضرت بوده است.
امام سجاد) ع(در راستای تحقق اهداف استقلال اقتصادی و بی نیازی به دیگران، در موارد متعددی مردم را از گرایش به الگوهای نامناسب اقتصادی منع کرده و همگی را به قناعت و داشتن زندگی متعادل فرا می‌خواند.
حضرت امام سجاد، رعایت تعادل و میانه روی در معیشت را زمینه ساز عاقبت بخیری و فزونی نعمت معرفی نموده و در این زمینه فرموده است: انسان باید به مقدار اعتدال و به قدر کفاف خرج کند و زیادی‌اش را برای آخرت بفرستد. زیرا چنین
رفتاری باعث بقای بیشتر نعمت گشته و به فزونی نعمت از جانب خدا نزدیکتر و در عاقبت سودمندتر است. این نمونه‌ها راه درست اقتصاد سالم زندگی بر مبنای اقتصاد سالم را به ما نشان می‌دهد. سوالی که باید هر یک از ما از خود داشته باشیم آیا زندگی اقتصادی ما منطبق بر این نمونه‌های الگیی هست یاخیر؟ مسئولان بیشتر و مضاعف باید از خود سؤال کنند!
دکتر رضا مسیبی