به گزارش پایگاه خبری ربیع، خدمت سربازی یا نظام وظیفه یکی از دغدغه‌های مهم جوانان و نوجوانان وهم چنین خانواده‌های آن‌هاست. آن‌ها باید دو سال از عمر خود را در جهت آموزش و دفاع از استقلال و مرزهای کشور بگذرانند. گرچه با دیدگاه واقع بینانه، می‌توان خدمت سربازی را مرحله‌ای از زندگی برای آموزش نحوه برخورد با مشکلات، غلبه بر ترس های روانی، استقلال روحی و جسمی، آموزش نظم و اهمیت لحظه‌های زندگی و پختگی جوانان دانست، با این وجود عبور از این مرحله به آسانی هم نخواهد بود.
دکتر مهناز کیانی، روانشناس و مشاور خانواده دراین باره به خبرنگار کیمیای وطن می‌گوید: خدمت سربازی ویژگی‌های مثبتی دارد که نباید از آن گذرکرد، اما زمان اعزام مشمولان به خدمت، جوانان و خانواده‌هایشان همواره نگرانی و دغدغه بسیاری داشته و در وهله اول به دنبال راه‌هایی برای اخذ معافیت، کسری خدمت و یا امریه هستند. چرا که به دنبال سرعت تغییر جوامع و پیشرفت و رشد تکنولوژی، وسایل ارتباط جمعی باعث تغییرات زیادی در سبک زندگی خانواده‌ها شده که یکی از این تغییرات، تغییر درشکل خانواده‌ها نسبت به گذشته است. در گذشته خانواده‌ها پر جمعیت‌تر بودند و چندین فرزند داشتند و اگر یکی از آن‌ها به خدمت سربازی اعزام می‌شد تغییر اساسی در زندگی ایجاد نمی‌شد ولی در حال حاضر خانواده‌ها هسته‌ای و کوچک با تعداد کم فرزندان و وابستگی خانواده‌ها به فرزندان و دوری از آنان باعث مشکلات روحی و روانی می‌گردد و به نوعی منجر به سندرم آشیانه خالی می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: هر انسانی در جایگاه انسانی خود دارای شأن و وجهه‌ای است که جزء حقوق اساسی او است. برخی رفتارهای خشن در پادگان‌ها، رفتارهای بعضی از افسران و فرماندهان با سربازان و نیز عدم به کارگیری آن‌ها بر اساس تحصیل و تخصصی که دارند، اثرات منفی و مخربی در روحیه جوانان خواهد گذاشت. ورود به محیط تازه با قوانین سرسخت نظامی، جدایی از خانواده و پذیرش مسئولیت مهم سربازی گاها فشارهای روانی را برای جوانان به همراه دارد. این امر ناشی از تغییرات ناگهانی در شیوه زندگی فرد و وارد شدن به محیطی است که هنوز سازگاری مناسبی با آن محیط ندارد.
کیانی با اشاره به تفاوت روش‌های تربیتی تصریح می‌کند: یکی دیگر از تغییرات زمان حال نسبت به گذشته تغییر در سبک فرزندپروری است که در گذشته از شیوه‌های تنبیهی و سبک فرزندپروری سخت‌گیرانه برای تربیت فرزندان استفاده می‌کردند ولی در حال حاضر این شیوه‌ها منسوخ و تاب‌آوری جوانان نسبت به گذشته کم‌تر شده است. بعضی افراد زمانی که تحت فشارهای روانی و استرس‌هایی فراتر از حد توان‌شان باشند، ممکن است کنترل روی رفتار و واکنش‌ها یشان نداشته باشند که سبب می‌شود رفتارهای آسیب‌زننده به خود یا دیگران داشته باشند. این رفتارها ممکن است با قصد و طرح قبلی، یا تکانشی و بدون برنامه‌ریزی قبلی باشند ویکی از پیامدهای این موضوع این است که افراد دردهه سوم زندگی که مهم تلقی می‌شود به کارهایی می‌پردازند که مورد پسندشان نیست برای مثال درس خواندن علی رغم میل باطنی‌شان به جای کار کردن و استفاده از معافیت تحصیلی، مهاجرت و یا به صورت غیرقانونی دست به کارهایی می‌زنند و همیشه نگران این هستند که تکلیف سربازی آنان چه می‌شود؟
وی ادامه می‌دهد: امروزه جوانان بیش‌تر خواهان دنبال کردن اهداف خود هستند و در ذهن خود اعزام به خدمت سربازی و گذراندن دو سال عمر خود در سربازی را، تلف شدن لحظه‌های مهم زندگی قلمداد می‌کنند و این موضوع در زندگی جوانان شکاف ایجاد می‌کند، چرا که ممکن است جوان را از زندگی قبلیش منقطع کند و برنامه ای که برای شغل و کارش داشته را از دست دهد یا حتی اگر جایی مشغول به کار بوده است مجبور به ترک کار گردد و سبب شود که استقلال اقتصادی آن‌ها برای دوره‌ای طولانی، آن هم در بارورترین دوران عمرشان به تأخیر بیفتد. هم چنین به دلیل مشمول بودن، موقعیت‌های پیشرفت شغلی و علمی مانند استخدام‌های رسمی و شرکت در کنفرانس‌های علمی جهان را از دست داده و این موضوع باعث اتلاف زمان می‌شود که اساسی‌ترین و ارزشمندترین دارایی انسان است.
مهناز کیانی در بخش پایانی سخنانش می‌گوید: نقش محیط‌های پراسترس در ایجاد علائم افسردگی و روانی به خوبی شناخته شده است. هم چنین عوامل دیگر از قبیل عدم آشنایی سربازان با محیط جدید، دوری از خانواده و هم چنین در مورد سربازان غیربومی اسکان در محیطی به نام خوابگاه، ناسازگاری با دیگر افراد در محیط آموزشی و کافی نبودن امکانات رفاهی در خوابگاه از جمله عواملی هستند که می‌توانند باعث به خطر افتادن بهداشت روانی و فرسایش سرمایه‌های اصلی کشور که جوانان هستند گردند. امید است که مسـئولان با در نظر گرفتن موضوعات فوق، تمهیداتی را برای آن در نظر بگیرند.
فاطمه براتی