آنچه بر «خانه پدری» عیاری گذشت

۹ سال انتظار

یکی از مهمترین اخبار سینمایی هفته اخیر انتشار خبر اکران عمومی فیلم سینمایی «خانه پدری» کیانوش عیاری پس از ۹ سال بود.

۹ سال انتظار

به گزارش پایگاه خبری ربیع، یکی از مهمترین اخبار سینمایی هفته اخیر انتشار خبر اکران عمومی فیلم سینمایی «خانه پدری» کیانوش عیاری پس از ۹ سال بود. «خانه پدری» ساخته کیانوش عیاری یکی از پربحث‌ترین فیلم‌های یک دهه اخیر سینمای ایران است، فیلمی که از همان ابتدا به جرگه توقیفی‌های سینما پیوست و پس از پشت سرگذاشتن مسائل و اتفاقات گوناگون در نهایت پس از ۹ سال رنگ پرده نقره‌ای را به خود می‌بیند.

«خانه پدری» سال ۸۹ به نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی کیانوش عیاری پروسه ساخت خود را به پایان برد، فیلمی که به یک چالش اجتماعی خاموش در ایران پرداخته؛ «درگیری‌های ناموسی» در خانواده و مهدی هاشمی و شهاب حسینی در صدر بازیگران این فیلم حضور داشتند. اما از همان زمان با توقیف خو گرفت و پس از سه سال در سیودومین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و بازخوردهای مثبتی را از منتقدان سینمایی دریافت کرد، به عنوان مثال حسین معززی‌نیا در صفحه شخصی خود نوشت: «این فیلم یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران است.»

چهارم دی سال ۹۳ پس از چهار سال فیلم عیاری توانست مجوز اکران در گروه هنروتجربه را بگیرد اما این مجوز دوام چندان طولانی نداشت و فیلم در همان روز نخست از پرده پایین کشیده شد، آنچه به عنوان دلیل این اتفاق بیان می‌شود، وجود یک صحنه خشن در قسمتی از فیلم است. در واقع در دقیقه‌های نخست فیلم، دختر جوان داستان در زیرزمین خانه، با نظارت پدر و به دست برادر خود کشته می‌شود. این اتفاق با واکنش بسیاری از سینماگران رو به رو شد، چرا که فیلم عیاری دارای مجوز بود و توقیف آن موجب نگرانی و البته افسوس اهالی فرهنگ و سینما را به همراه داشت. اما این واکنش‌ها هیچ نتیجه‌ای در بر نداشت و فیلم عیاری به مانند رسم سابق در کمد توقیفی‌ها ماندگار شد.

در طول این سال‌ها اما بارها و بارها زمزمه‌های اکران این فیلم مطرح شد که هیچ کدام به سرانجام نرسید و نتیجه مثبتی را در پی نداشت، مسئولان خواستار حذف سکانس ابتدایی فیلم بودند اما عیاری با تمام فشارهایی که به او آمد این درخواست را اجابت نکرد چرا که از نظر بسیاری از کارشناسان و منتقدان حذف سکانس ابتدایی فیلم قصه کلی را گنگ و مبهم می‌کند.

در سال ۹۶ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مهلتی دو ماهه به سازمان سینمایی داد تا تکلیف فیلم‌های توقیفی را مشخص کنند، مهلتی که در ۱۷ مرداد همان سال به پایان رسید اما تکلیف «خانه پدری» مشخص نشد.

عیاری هم درباره اینکه فیلمش در جریان بررسی کمیته رفع توقیف چه سرنوشتی داشته است، گفت: «در آخرین روزهایی که معاون قبلی ارزشیابی و نظارت در سازمان سینمایی بود برای جلسه‌ای دعوت شدم که همان حرف‌های قبلی برای حذف سکانس‌هایی از فیلم مطرح شد و من هم تاکید کردم که اگر این کار به صلاح فیلم بود همان هفت سال قبل انجام می‌دادم، اما پس از آن دیگر خبری ندارم.»

در همان زمان اما ابراهیم داروغه‌زاده، معاون ارزشیابی و نظارت وقت سازمان سینمایی نمایش این فیلم را بدون مشکل دانست و گفت: «برای رفع مشکل فیلم «خانه پدری» راه اول این است که با تهیه‌کننده گفت‌وگو کنیم تا آن سکانسی که بحث ایجاد کرده حذف شود ولی اگر اصرار داشته باشند که آن صحنه در فیلم باشد پس باید رده سنی برای تماشاگران فیلم تعیین کنیم.»

سرانجام اما تمامی این اتفاقات ناخوشایند، پایانی نسبتاً خوش داشت و فیلم عیاری روی پرده سینماهای کشور رفته است، این کارگردان درباره اینکه چه احساسی در این باره دارد، به ایسنا گفت: «در پی دل‌شکستگی ناشی از توقیف فیلم «خانه پدری» و بعد هم «کاناپه» انرژی من گرفته شده بود، آرزویم این است که یک بار دیگر مسئولان به این مسئله توجه کنند که آیا فیلمی مثل «کاناپه» باید از اکران عمومی کنار گذاشته شود؟ الان پس از حدود یک دهه که «خانه پدری» در معرض تماشای عموم قرار می‌گیرد قطعاً برای همه سؤال برانگیز خواهد بود که چرا این فیلم باید یک دهه متوقف شود. طبیعی است که مثل خیلی دیگر از اتفاقات این سال‌ها و حتی از گذشته‌های دور همین طور بوده که فیلم‌ها توقیف می‌شوند و بعد از نمایش همه تعجب می‌کنند که چرا؟ چون نه ویرانی به وجود آورد و نه اتفاق بدی رخ داد.»

نمایش این فیلم بدون شک اتفاق مثبتی در سینمای کشور است اما سؤال مهمی که عیاری هم به آن اشاره کرده است این است که چرا تنها یک صحنه خشن باعث توقیف یک فیلم سینمایی درخشان و تأثیر گذار شده در حالی که رسانه ملی به راحتی فیلم‌های هالیوودی به شدت خشن را هر شب از کانال‌های فراوان خود پخش می‌کند؟