تحلیل ها » تولیدی » خبر دریافتی
کد خبر : 323103
سه شنبه - 22 خرداد 1397 - 11:20
سرمقاله فرهیختگان/

۸ سال زودتر رسیدن به ۱۴۰۴ با کمترین بودجه پژوهشی

« ۸ سال زودتر رسیدن به ۱۴۰۴ با کمترین بودجه پژوهشی » عنوان یادداشت روزنامه فرهیختگان به قلم شاهین آخوندزاده است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

۸ سال زودتر رسیدن به ۱۴۰۴ با کمترین بودجه پژوهشی

به گزارش پایگاه خبری ربیع، یکشنبه‌شب فضای بسیار خوب و جذابی بود؛ ابتدا از رهبر انقلاب که تنها حامی پژوهش و رشد علمی کشور در این ۲۵ سالی که من عضو هیات‌علمی هستم بوده‌اند، تشکر کردم و بعد به موضوع خدمات ارائه‌شده توسط جامعه علوم پزشکی در سال‌های بعد از انقلاب و خصوصا دوران جنگ تحمیلی پرداختم که در موضوعات ارائه خدمات درمانی، آموزشی و پژوهشی بسیار چشمگیر بوده است. متاسفانه در کشور به‌دلیل فضای انتخاباتی که هرچند سال یک‌بار و خصوصا در ۱۲ سال گذشته اتفاق افتاده است و همچنین به‌دلیل بزن‌بزن‌های سیاسی، مردم دستاوردها و شیرینی‌هایش‌ را حس نکرده‌اند و نچشیده‌اند؛ برای مثال ۴۰ سال پیش از تهران که بیرون می‌رفتید در تمام شهرها و استان‌های کشور پزشک بسیار کم بود، اصلا متخصص و فوق‌تخصص در تهران هم کم بود و بیشترشان خارجی بودند، اما الان در استان سیستان‌وبلوچستان که استانی محروم است ده‌ها فوق‌تخصص و متخصص وجود دارد؛ از طرفی یک دانشکده پزشکی و یک دانشکده داروسازی قوی نیز در آنجا با قدرت فعالیت می‌کنند که از برکات انقلاب اسلامی است. موضوع دیگری که مطرح کردم رشد علمی بود که در سال‌های اخیر به‌ سرعت آن افزوده شده است، اینکه ایران از نظر علمی در منطقه سوم شود، آرزویی بود که ما آن را دور می‌دیدیم اما در سال ۲۰۱۶ براساس Scopus و در سال ۲۰۱۷ براساس ISI از نظر تعداد مقاله اول شدیم، آن‌موقع از ما ایراد گرفته شد که اینها فقط مقاله بوده، اما واقعا مقاله‌ها خوب و کاربردی بودند.

در سال ۲۰۱۷ از نظر استنادات در منطقه اول شدیم و فقط در حوزه علوم پزشکی در پنج سال گذشته حدود هشت‌هزار بار از مقاله‌های ایرانی‌ها در تهیه پروتکل‌های درمانی، معیار‌های تخصصی و کتب مرجع بین‌المللی در دنیا استفاده شد، یعنی ما در علم نافذ در سطح بین‌المللی که مورد نیاز است، نقش پررنگی داشتیم. مشکلاتی هم که وجود دارد اگر برطرف شود رشد ما چندبرابر خواهد بود که ازجمله آنها می‌توان به عدم تخصیص بودجه لازم برای پژوهش اشاره کرد که رهبر انقلاب هم به دقت در موقع سخنرانی بنده آن را یادداشت کردند. در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ کشور اول منطقه بودیم یعنی آن چیزی که باید در سال ۱۴۰۴ به آن می‌رسیدم، هشت سال زودتر به آن رسیده بودیم، اما با کدام بودجه و هزینه؟

هنگامی که برنامه را نوشتیم سهم پژوهش از جی‌دی‌پی نیم‌درصد بود که الان هم همان نیم‌درصد است، یعنی ما نفت را چه ۱۴۰ دلار بفروشیم چه ۱۵ دلار، بودجه پژوهش تغییری نمی‌کند، ولی ماشین لوکس و زین اسب وارد کنیم؛ این تفکر، اشتباه و غلط است یعنی ما هر چیزی را که به دست آورده‌ایم با نیروی انسانی بوده و پول کاری نکرده است. کشور رقیب ما ترکیه، ۱۱ برابر ما بودجه پژوهشی دارد که از رهبر انقلاب درخواست کردیم که به این موضوع نگاه ویژه‌ای کنند، همان‌طور که ایشان نگاه‌شان ویژه است ولی مسئولان نگاه‌شان مناسب حوزه علم و پژوهش نیست.

موضوع بیماری مزمنی را که در دانشگاه‌ها وجود دارد نیز مطرح کردم؛ اینکه رئیس دانشگاه را یک مدیر سیاسی می‌دانند که با تغییر دولت‌ها آنها را تغییر می‌دهند. رئیس دانشگاه باید مدیر علمی باشد نه مدیر سیاسی؛ جای تعجب است که شما یک استادتمام را برمی‌دارید و یک استادیار را به‌جای او قرار می‌دهید، در هیچ کجا این‌طور عمل نمی‌کنند؛ مثلا در حوزه‌های علمیه جوان تازه معمم‌شده‌ای را رئیس قرار نمی‌دهند و آیت‌ا… را اخراج کنند. ریاست دانشگاه جای جوانگرایی نیست و باید فرد، پخته باشد. آنجا باید تجربه حرف اول را بزند که پس از مطرح‌شدن این موضوع بسیاری از حاضران آن را تایید کردند.

در بحث بعدی به موضوع پولی‌سازی آموزش عالی و آموزش‌وپرورش پرداختم که در حال حاضر رشته‌های خوب دانشگاه را مخصوص آقازاده‌های پولدار کرده‌ایم در حالی که در دهه ۶۰ که من در دانشگاه بودم اکثر نخبه‌ها بچه کشاورز و کارگر و نهایت کارمند بودند، اگر کسی باشد که برای مشکلات جانفشانی کند، آن شخصی است که از کف جامعه بالا آمده باشد و قطعا از طبقه پایین جامعه است. درواقع با این روش هرم تحصلیکرده‌های ما به سمت پولدار‌ها و سرمایه‌داران رفته است.

اینکه در حال حاضر استادیارهای جوان بسیار با مشقت زندگی را می‌گذرانند، دغدغه خیلی از اساتید بود که موضوع بعدی متن قرائت‌شده من بود؛ ما این همه فریاد زدیم که حقوق و املاک نجومی باید کنترل شود، متاسفانه مجلس و دولت حقوق هیات‌علمی‌ها را کاهش دادند؛ بحث بعدی که بسیاری از اساتید دانشگاه به من گفته بودند موضوع زیرساخت‌های پژوهشی بود که یک دهه نوسازی نشده‌اند و این در درازمدت مشکل‌ساز خواهد شد که آن را نیز مطرح کردم. در پایان باید عنوان کنم وقتی وزیر امور خارجه آمریکا از مردم ایران پرسید نظام جمهوری اسلامی برای مردمش چه کار کرده است، بسیار جمله سنگینی بود که من در مقابل رهبر انقلاب آن را این‌گونه پاسخ دادم که در شروع انقلاب اسلامی در استان ایلام فقط دو پزشک متخصص وجود داشت که یک نفرشان هم هندی بود، اما الان ۲۲۰ متخصص و فوق‌تخصص در ایلام داریم، در شروع انقلاب رتبه علمی ما در دنیا ۴۰ بود که بعد از جنگ تحمیلی به ۶۵ رسید، اما الان در رتبه ۱۶ قرار گرفته‌ایم و تا رسیدن به قله راهی نمی‌بینیم.