بر اساس گزارش جمعیت سازمان ملل متحد، کلان شهرهایی مانند تهران، اصفهان و خراسان رضوی بیشترین جمعیت کشور را در خود جای داده اند.
به گزارش ربیع به نقل از ایمنا، صندوق جمعیت سازمان ملل در گزارش خود با بررسی وضعیت اقتصادی، اجتماعی و جمعیت شناختی و سلامت در ایران، شهرنشینی و مهاجرت داخلی را از جمله عوامل تعیین کننده رشد و پویایی جمعیت در کشور عنوان کرد.
بر اساس این گزارش، در سه دهه گذشته سالانه به طور میانگین یک میلیون نفر در مرزهای کشور جابجا شده اند که ۷۱ درصد این جمعیت در مناطق شهری زندگی می کنند و انتظار می رود که این رقم تا سال ۲۰۵۰ به ۸۰ درصد برسد.
در این گزارش؛ دلیل اصلی مهاجرت مردان در ایران، اشتغال و فرصت های اقتصادی و دلایل دیگر مهاجرت موضوعاتی مانند تحصیل، خدمت سربازی و دسترسی بهتر به مسکن و… عنوان شده است.
بر این اساس؛ کلان شهرهایی مانند تهران، اصفهان و خراسان رضوی بیشترین حجم مهاجر کشور را در خود جای داده اند. به طوری که بین سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ حدود ۳۸۰ هزار نفر به تهران مهاجرت کرده اند اما استانهای خوزستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی بالاترین نرخ مهاجرت منفی را داشته اند.
در این گزارش با استناد به مطالب منتشره از سوی وزارت راه و شهرسازی، آمده است، کشور ایران هم اکنون سیاست یکپارچه و هماهنگی در رابطه با شهرنشینی ندارد؛ شهرداری ها و فرمانداری ها در دهه های اخیر سیاست ها و برنامه های منطقه ای را تدوین کرده اند که بیشتر شامل سیاست های پراکنده نظیر برنامه توسعه روستایی، برنامه جابجایی، انتقال پایتخت و برنامه توسعه کشاورزی بوده است. از این رو راهکارهایی نظیر تدوین استراتژی و خط مشی ملی در رابطه با شهرنشینی و مهاجرت داخلی در ایران، توجه به کمبود داده و اطلاعات در رابطه با پیامدهای زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی مهاجرت و شهر نشینی، توجه به کمبود داده ها در خصوص وضعیت بهداشتی مناطق روستایی و شهری، بازنگری برنامه توسعه روستایی و استفاده از تجربیات بین المللی به منظور تقویت پاسخ کشور به مسایل شهرنشینی و مهاجرت داخلی ضروری به نظر می رسد. گفتنی است صندوق جمعیت سازمان ملل متحد سال ۱۹۶۹ به عنوان صندوق سازمان ملل متحد برای انجام برنامه های مربوط به جمعیت شروع به فعالیت کرد. سال ۱۹۷۲ تحت اداره مستقیم مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار گرفت و به این ترتیب موقعیتی مشابه برنامه توسعه سازمان ملل متحد و یونیسف پیدا کرد.
نام این کارگزاری سال ۱۹۸۷ به صندوق جمعیت سازمان ملل متحد تغییر یافت اما UNFPA به عنوان نام اختصاری آن باقی ماند. این کارگزاری از کشورها برای استفاده از داده های مربوط به جمعیت به منظور تدوین و اجرای سیاست ها و برنامه هایی برای کاهش فقر و … پشتیبانی به عمل می آورد. همچنین سال ۱۹۹۴ به عنوان نهاد اصلی سازمان ملل متحد برای پیگیری و اجرای برنامه اقدام کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه (قاهره) برگزیده شد. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد از برنامه های بیش از ۱۴۰ کشور، ناحیه و سرزمین پشتیبانی می کند. همکاری صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با ایران از سال ۱۹۷۰ بر مبنایی پروژه ای و از سال ۱۹۹۰ بر مبنای برنامه های ۵ ساله کشوری شروع شد. برنامه ۵ ساله کشوری کنونی، چهارمین برنامه از سال ۱۹۹۰ در سال ۲۰۰۵ بر محور «چارچوب کمک های توسعه ای سازمان ملل متحد » آغاز گردید. پشتیبانی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد نتایجی محسوس در ایران به بار آورده که در شاخص های جمعیت و بهداشت باروری به خوبی آشکار است.
از سال ۱۹۹۰ نسبت مرگ و میر زنان بر اثر زایمان و حاملگی تا ۸۰ درصد کاهش یافته؛ نسبت استفاده از تمامی رو ش های پیشگیری از ۶۴ درصد به ۷۹ درصد افزایش یافته؛ و مراقبت پیش از زایمان و زایمان با حضور افراد آموزش دیده در بیمارستان ها و زایشگاه ها حالا تقریباً همگانی است.
نیل به چنین موفقیت هایی بدون تعهد دولت، سیاست گذاری های جمعیتی تعیین کننده ملی، حمایت رهبران دینی و همکاری نزدیک بین صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، دولت و جامعه مدنی ممکن نمی شد. اکنون این صندوق با همکاری دولت جمهوری اسلامی ایران درحال برنامه ریزی برنامه پنجم خود براساس اولویت های برنامه پنجم کشوری می باشد.
در این گزارش؛ دلیل اصلی مهاجرت مردان در ایران، اشتغال و فرصت های اقتصادی و دلایل دیگر مهاجرت موضوعاتی مانند تحصیل، خدمت سربازی و دسترسی بهتر به مسکن و… عنوان شده است.
بر این اساس؛ کلان شهرهایی مانند تهران، اصفهان و خراسان رضوی بیشترین حجم مهاجر کشور را در خود جای داده اند. به طوری که بین سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ حدود ۳۸۰ هزار نفر به تهران مهاجرت کرده اند اما استانهای خوزستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی بالاترین نرخ مهاجرت منفی را داشته اند.
در این گزارش با استناد به مطالب منتشره از سوی وزارت راه و شهرسازی، آمده است، کشور ایران هم اکنون سیاست یکپارچه و هماهنگی در رابطه با شهرنشینی ندارد؛ شهرداری ها و فرمانداری ها در دهه های اخیر سیاست ها و برنامه های منطقه ای را تدوین کرده اند که بیشتر شامل سیاست های پراکنده نظیر برنامه توسعه روستایی، برنامه جابجایی، انتقال پایتخت و برنامه توسعه کشاورزی بوده است. از این رو راهکارهایی نظیر تدوین استراتژی و خط مشی ملی در رابطه با شهرنشینی و مهاجرت داخلی در ایران، توجه به کمبود داده و اطلاعات در رابطه با پیامدهای زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی مهاجرت و شهر نشینی، توجه به کمبود داده ها در خصوص وضعیت بهداشتی مناطق روستایی و شهری، بازنگری برنامه توسعه روستایی و استفاده از تجربیات بین المللی به منظور تقویت پاسخ کشور به مسایل شهرنشینی و مهاجرت داخلی ضروری به نظر می رسد. گفتنی است صندوق جمعیت سازمان ملل متحد سال ۱۹۶۹ به عنوان صندوق سازمان ملل متحد برای انجام برنامه های مربوط به جمعیت شروع به فعالیت کرد. سال ۱۹۷۲ تحت اداره مستقیم مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار گرفت و به این ترتیب موقعیتی مشابه برنامه توسعه سازمان ملل متحد و یونیسف پیدا کرد.
نام این کارگزاری سال ۱۹۸۷ به صندوق جمعیت سازمان ملل متحد تغییر یافت اما UNFPA به عنوان نام اختصاری آن باقی ماند. این کارگزاری از کشورها برای استفاده از داده های مربوط به جمعیت به منظور تدوین و اجرای سیاست ها و برنامه هایی برای کاهش فقر و … پشتیبانی به عمل می آورد. همچنین سال ۱۹۹۴ به عنوان نهاد اصلی سازمان ملل متحد برای پیگیری و اجرای برنامه اقدام کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه (قاهره) برگزیده شد. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد از برنامه های بیش از ۱۴۰ کشور، ناحیه و سرزمین پشتیبانی می کند. همکاری صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با ایران از سال ۱۹۷۰ بر مبنایی پروژه ای و از سال ۱۹۹۰ بر مبنای برنامه های ۵ ساله کشوری شروع شد. برنامه ۵ ساله کشوری کنونی، چهارمین برنامه از سال ۱۹۹۰ در سال ۲۰۰۵ بر محور «چارچوب کمک های توسعه ای سازمان ملل متحد » آغاز گردید. پشتیبانی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد نتایجی محسوس در ایران به بار آورده که در شاخص های جمعیت و بهداشت باروری به خوبی آشکار است.
از سال ۱۹۹۰ نسبت مرگ و میر زنان بر اثر زایمان و حاملگی تا ۸۰ درصد کاهش یافته؛ نسبت استفاده از تمامی رو ش های پیشگیری از ۶۴ درصد به ۷۹ درصد افزایش یافته؛ و مراقبت پیش از زایمان و زایمان با حضور افراد آموزش دیده در بیمارستان ها و زایشگاه ها حالا تقریباً همگانی است.
نیل به چنین موفقیت هایی بدون تعهد دولت، سیاست گذاری های جمعیتی تعیین کننده ملی، حمایت رهبران دینی و همکاری نزدیک بین صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، دولت و جامعه مدنی ممکن نمی شد. اکنون این صندوق با همکاری دولت جمهوری اسلامی ایران درحال برنامه ریزی برنامه پنجم خود براساس اولویت های برنامه پنجم کشوری می باشد.