«نیکولاس کریستوف»، ستون‌نویس روزنامه نیویورک‌تایمز، در مقاله‌ای به تاریخ ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸، ضمن اشاره به سخنان رئیس‌جمهور آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل، اظهار داشت: «۸ میلیون یمنی به دلیل اقدامات متحدان آمریکا در معرض خطر مرگ قرار دارند؛ در حالی که ترامپ در سازمان ملل از قتل، قطع عضو و نابودی کودکان این کشور بر اثر گرسنگی چیزی نگفت!»[۱]

در مردادماه امسال، رسانه‌های یمنی از حمله جنگنده‌های ائتلاف سعودی به اتوبوس حامل دانش‌آموزان یمنی در شهر «ضحیان» در استان صعده یمن خبر دادند. اتوبوس این دانش‌آموزان ـ که اکثرشان زیر ۱۵ سال سن داشتند ـ بعد از پایان آخرین دوره‌ی آموزش قرآن در فصل تابستان، در میانه‌ی راه در نزدیکی بازار این شهر برای خرید توقف می‌کند که ناگهان جنگنده‌های ائتلاف عربستان سعودی، بمب‌ها را بر سر آن‌ها خالی می‌کنند.[۲]

در این حمله‌ی وحشیانه، متأسفانه ردپای بمب‌های آمریکایی به چشم می‌خورد. CNN در گزارشی، آمریکایی بودن موشک شلیک‌شده به اتوبوس حامل کودکان دانش‌آموز یمنی را به اثبات رساند. رقم هک‌شده بر روی تکه‌های بمبِ استفاده‌شده در حمله به اتوبوس، نشان‌دهنده‌ی بمب ممنوعه‌ی شرکت «لاکهید مارتین» بود که توسط آمریکا به آل‌سعود فروخته شده و «سی ان ان» آن را کشف و تأیید کرد.[۳]

 

«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا، چندماه پیش و در شرایطی که سیاست‌های دولتش به جدا شدن هزاران کودک مهاجر از خانواده‌هایشان منجر شده بود، اظهار داشت: «آمریکا به اردوگاه مهاجران و تأسیسات نگاه‌داری پناه‌جویان تبدیل نخواهد شد.»[۴]

اخبار چندماه گذشته در خصوص جدا کردن فرزندان مهاجران از والدین آن‌ها در مرز ایالات متحده و فرستادن آن‌ها به اردوگاه‌ها، بازتاب گسترده‌ای در آمریکا و اقصی‌نقاط جهان داشت. به عنوان نمونه، خانم «ریچل مَدو»، از شخصیت‌های مشهور تلویزیونی و مجری شبانگاهی شبکه ام.‌اس.‌ان.‌بی‌.سی، هنگام خواندن خبر آسوشیتدپرس درباره جدا کردن کودکان مهاجران از والدین آن‌ها در مرز، به شدت احساساتی شد و به گریه افتاد![۶] و [۵]

نحوه‌ی مواجهه‌ی دولت ایالات متحده با مباحث چندماه اخیر مهاجرت‌ها، به حدی بازتاب داشت که حتی در خودِ این کشور، ۱۷ ایالت، جمعاً از دولت دونالد ترامپ شکایت کردند.[۷]

نکته‌ی حائز اهمیت در خصوص بحث مهاجرت‌ها و جداسازی کودکان از والدینشان، این است که در نگاه اول، تصور می‌شود که این رویکرد و نحوه برخورد با مهاجران، مشخصاً در زمان ترامپ اتخاذ شده و پیش از او چنین خبری نبوده است؛ در حالی که به اعتقاد برخی کارشناسان، چنین رفتارهایی ریشه در دوران پیش از ترامپ داشته و حتی بسیاری از این رفتارها، در زمان اوباما نیز رخ داده است! به عنوان نمونه، خانم «کریستین تِیت» نویسنده و مؤلف کتاب در نیویورک، در یادداشتی در پایگاه «هیل»،[۸] ضمن تأیید این انگاره، اظهار می‌دارد:

«…به عنوان نمونه، نگهداری موقت کودکان مهاجران، از توافق سال ۱۹۹۷ نشأت می‌گیرد. در سال ۲۰۰۸ به اجماع، قانونی تصویب شد که طبق آن، دفتر امور استقرار مهاجران (در وزارت بهداشت آمریکا) در کانادا یا مکزیک، کودکان مهاجران را نگهدارد. هدف از این کار، ممانعت از قاچاق آن‌ها به آمریکا بود. عکس‌هایی هم که اخیراً عصبانیت زیادی را برانگیخت ـ از جمله عکس‌هایی از کودکانِ به‌خواب‌رفته در قفس‌ها ـ مربوط به سال ۲۰۱۴ است.»[۹]

نکته جالب‌توجه در این رویکرد، تقویت این گمانه است که: دولت‌های نظام سلطه ـ و در رأس آن، ایالات متحده ـ اساساً راهبردشان ثابت بوده و تنها در برخی تاکتیک‌ها و یا تکنیک‌ها با هم تفاوت دارند. لذا تفاوت چندانی میان یک جمهوری‌خواه یا دموکرات به عنوان شخص رئیس‌جمهور یا دولت مستقر، وجود نداشته و القاء این نگاه که: «دموکرات‌ها، بهتر، صلح‌طلب‌تر، مؤدب‌تر و منطقی‌تر از جمهوری‌خواهان هستند»، صرفاً آدرس غلط دادن است!

اگرچه حمله‌ی نظامی ایالات متحده و بریتانیا به خاک عراق در سال ۲۰۰۳م، تلفات و خسارات سنگینی را برای این کشور در پی داشت، اما یکی از مسائلی که به واقع کمتر بدان پرداخته شده، اختلالات روحی و روانی کودکان عراقی پس از اشغال این کشور در مارس ۲۰۰۳م است. گذشته از تلفات جسمیِ غیرنظامیان ـ که قطعاً گریبان‌گیر شمار زیادی از زنان و کودکان نیز شده بوده ـ آنچه که به نظر می‌رسد دامنه‌ی اثرگذاری‌اش بلندمدت‌تر باشد، تلفات روحی و روانی مردم عراق پس از جنگ، خاصه کودکان این کشور است.

دکتر سزار چلالا (César Chelala)، از مشاوران سازمان ملل متحد در حوزه سلامت و نیز مجری پروژه‌های متعدد مرتبط با این حوزه، معتقد است:

شمار قابل‌توجهی از‌ کودکان‌ عراقی، پس از حمله آمریکا و متحدانش به این کشور، مبتلا به نوعی اختلال روانی با نام «اضطراب پس از جنگ» شدند که مؤثرترین عللِ شکلگیری آن، انفجارهای روزمره، قتل عام، آدم‌ربایی و… بود. این‌ مشکل،‌ سبب بروز اختلالات مغزی و جلوگیری‌ از‌ رشد‌ مغز در دوران کودکی است. پژوهشگران دانشکده پزشکی «استنفورد» در گزارشی اعلام کردند که کودکان مبتلا به این اختلال، احتمالاً مغزهایی‌ کوچک‌تر‌ از‌ دیگران خواهند داشت که نتیجه آن، اختلال در‌ پردازش‌ مغز و کنترل عواطف خواهد بود. گزارش سال ۲۰۰۳ یونیسف،… بیانگر مهاجرت حداقل دو میلیون کودک از شهرهای‌ خود است. طبق گزارش این نهاد در سال ۲۰۰۸، عراق شاهد یک تراژدی انسانی است که بیشترین بهای آن را‌ کودکان‌ این‌ کشور می‌پردازند.

اطلاعات جمع‌آوری شده توسط یونیسف نشان می‌دهد که در‌ آغاز‌ سال ۲۰۰۸، حدود هفتادوپنج هزار کودک عراقی در اردوگاه‌ها زندگی می‌کردند. دویست‌وپنجاه هزار کودک‌ مقطع‌ ابتدایی‌، در نتیجه مهاجرت از شهرهایشان، از تحصیل بازمانده‌اند. تنها در سال ۲۰۰۶‌، حدود‌ هفتصدوشصت هزار کودک عراقی در مقطع ابتدایی از تحصیل بازمانده‌اند. صدها کودک در زندان‌ها‌ به‌ سر‌ می‌برند که برخی از آن‌ها تنها نُه سال سن دارند. این‌ها در سلول‌هایی شلوغ‌ زندانی‌ هستند که بر پایه‌ی گفته‌های زندانبانان، بسیاری از آن‌ها مورد سوءاستفاده جنسی‌ قرار‌ گرفته‌اند‌.[۱۰]

---