گران‌فروشی و کم‌فروشی عامل تزلزل دراقتصاد

در قرآن مجید که کتاب آسمانی و کلام الهی است به طور صریح و مکرربه کم فروشی اشاره شده و به شدت تقبیح گردیده است و بالاتر از آن قرآن کریم کم فروشی را موجب ویران شدن شهر مدین و نابود شدن قوم آن معرفی کرده است، در شش سوره از ۱۱۴ سوره قرآن کم فروشی مورد مذمت قرار گرفته است.

گران‌فروشی و کم‌فروشی عامل تزلزل دراقتصاد

به گزارش پایگاه خبری ربیع، در قرآن مجید که کتاب آسمانی و کلام الهی است به طور صریح و مکرربه کم فروشی اشاره شده و به شدت تقبیح گردیده است و بالاتر از آن قرآن کریم کم فروشی را موجب ویران شدن شهر مدین و نابود شدن قوم آن معرفی کرده است، در شش سوره از ۱۱۴ سوره قرآن کم فروشی مورد مذمت قرار گرفته است. نمونه بارز آن سوره مطففین است که این سوره مبارکه به نام کم فروشان معرفی شده است:

«بسم الله الرحمن الرحیم. ویل للمطففین الذین اذا اکتالوا علی الناس یستوفون. و اذا کالو هم او وزنو هم یخسرون. الا یظن اولئک انهم مبعوثون. لیوم عظیم. یوم یقوم الناس لرب العالمین.»

وای به حال کم فروشان آنان که وقتی چیزی را با پیمانه یا وزن از مردم تحویل می گیرند کاملاً حق خود را استیفاء می کنند ولی وقتی چیزی را تحویل مردم می دهند در پیمانه و وزن کمتر می دهند. آیا آنها عقیده ندارند که بعد از مرگ زنده خواهند شدو به روز بزرگ رستاخیز ایمان ندارند. روزی که تمام مردم در پیشگاه خداوند برای تعیین سرنوشت خود می ایستند، دنباله این سوره شریفه درباره کسانی است که ایمان ندارند و عذابی است که در انتظار آنها است.

این که خداوند متعال راجع به مسألهٔ کم فروشی علیرغم آیاتی که در جا های متعدد قرآن آورده است هنگامی که سوره ای را با چنین عنوانی نازل می کند حاکی بر مهم بودن و شایع بودن این مسأله در بین بنی آدم می باشد. و اینکه وقتی این سورهٔ مبارکه با چنین جمله‌ای آغاز می شود وَیْلٌ لِّلْمُطَفِّفِینَ یعنی وای برکاهش دهندگانِ (حق مردم) و یا به عبارت دیگر یعنی وای بر کم فروشان، این مطلب نشان از سنگین بودن جرم کم فروشی و حق کشی دارد.

«وای بر حال گران‌فروشان و کم‌فروشان»، در جامعه شاهدیم بسیاری از کالاهای ضروری، خوراک روزانه، سوخت و حتی لوازم زندگی قیمتی کاملا متفاوت یا مغایر با نرخ مصوب دارد صرف نظر از اینکه نهادهای اقتصادی و تعزیراتی چگونه نظارت دارند؛ صراحتا در آیات و روایات قرآنی از این رفتار، به کم‌فروشی و گران فروشی تعبیر شده و حکم آن مشخص است.

نان را گران می کنند؟ چانه ها را کوچک می کنند؟ روی بسته وزن را ۵۰۰ گرم می زنند وزن که می شود ۴۵۰ گرم است؟ جعبه را با کالای داخلش وزن می کنند و در واقع مقوا را به قیمت گز! پولکی، خرزما و غیره می فروشند؟! همین ها در تلویزیون نیز تبلیغ می کنند و از درآمد کم و گرانفروشی جایزه های کلان می دهند؟ قیمت ها بهیچ وجه ثبات ندارد؟ قرار است چهار قلم کالا به علت حذف ارز ترجیحی گران شود اما چند روز نرفته تقریبا تمامی کالاها بی رویه و به تعبیر مسئولان بی اجازه گران می شود؟ و پس از کش و قوسی کلامی اگر بی اجازه ۵۰ درصد گران شده بود حالا ۲۰ در صد قیمتش کاسته می شود و گرانی ۳۰ در صدی تثبیت می شود و این قصه برای بسیاری از کالاها سالی چند بار اتفاق می افتد چه ارز ترجیحی ادامه د اشته باشد چه حذف! فرقی نیست و گرانی از یک طرف و کم شدن وزن بسته‌ها از طرف دیگر همچنان فعال و سرزنده به پیش می رود؟! انگار ما در کشوری زندگی می کنیم که آیات قرآن را ندیده و نخوانده ایم؟! نه برخی از کاسبها و نه برخی مسئولان توجهی ندارند؟ نمونه گزارش‌های زیادی از این امر منتشر شده است که غیرمسلمانان در رعایت اصل کم‌فروشی و گران‌فروشی از بعضی مسلمانان وظیفه ناشناس، پیشقدم‌تر هستند و سعی می‌کنند اجناسشان را درست با همان وزن و پیمانه‌ای که روی آن نوشته‌اند بی‌کم و کاست در بازارعرضه کنند و اعتماد مردمشان و حتی دیگران را از این راه جلب کنند.

اگر انسان اهل دنیا هم باشد راهش این است که در معامله خیانت نکند. این موضوع نیز قابل توجه است که از نظر حقوقی کم‌فروشان ضامن و بدهکار در برابر خریداران هستند و به همین جهت توبه آنها جز به ادای حقوقی که غصب کرده‌اند، ممکن نیست، حتی اگر صاحبانش را نشناسند باید معادل آن را به عنوان رد مظالم از طرف صاحبان اصلی به مستمندان بدهند.

در قرآن مجید مکرر بر روی مساله مبارزه با کم‌فروشی و تقلب در وزن و پیمانه تاکید شده است؛ خداوند در یک جا رعایت این نظم را در ردیف نظام آفرینش در پهنه جهان هستی قرار داده و در آیه ۷ و ۸ سوره رحمن می‌فرماید: «وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمِیزانَ أَلَّا تَطْغَوْا فِی الْمِیزانِ؛ خداوند آسمان را برافراشت و میزان و حساب در همه چیز گذاشت، تا شما در وزن و حساب تعدی و طغیان نکنید.»

گران فروشی یکی از آفت‌های کسب روزی حلال است؛ که ممکن است بسیاری از اهل بازار خواسته یا ناخواسته به آن مبتلا شوند و این ابتلا برکت را می زداید و جامعه را به نابودی می کشاند! تردیدی نیست که درآمد حاصل از گران فروشی، حرام است و از حق الناس به شمار می‌رود که باید به صاحب اصلی آن برگردانده شود. پیامبر اکرم (ص) در حدیثی می‌فرمایند: “هر مردی که قوت مردم را بخرد و تا چهل روز آن را نگاه دارد به انتظار اینکه مسلمانان در گرانی واقع شوند گناهی کرده که اگر تمام آن قوت را بفروشد و پولش را صدقه بدهد، کفاره آن گناهی که کرده نمی‌شود. ” دستگاههای نظارتی باید با قاطعیت و جدیت و مجاهدانه وارد عمل شوند و البته مردم نیز همکاری کنند و دست گرانفروشان و کم فروشان را قطع کنند. البته تمامی نسئولان باید از شعار بپرهیزند و در عمل نیتشان را نشان دهند.