به گزارش پایگاه خبری ربیع، در جلسه هم‌اندیشی «چگونگی برون‌رفت از چالش‌های اساسی اقتصاد ایران با تأکید بر وضعیت تولید و اشتغال پس از بازگشت تحریم‌ها» در اتاق بازرگانی اصفهان با مشارکت دانشگاه شهید بهشتی تهران و مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری با حضور جمعی از اقتصاددانان دانشگاه شهید بهشتی و فعالان اقتصادی استان اصفهان، عوامل مربوط به آسیب‌شناسی اقتصاد ایران براساس گزارش‌های بانک جهانی تشریح شد.
رشد وابسته به حاکمیت، ناپایدار است
ابوالقاسم مهدوی، اقتصاددان، به عنوان سخنران اصلی در بخش اول با استناد به گزارش‌های بانک جهانی، به مقایسه شاخص‌های حکمرانی، ثبات، کار و اشتغال، فساد، موانع قانونی و قضایی، بحران‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در ایران با دیگر کشورها پرداخت که متأسفانه در مواردی مثل عوامل فساد اقتصادی، ایران در بین ۳۳۰ کشور، از رتبه ۱۲۹ برخوردار است؛ ضمن آنکه بین حکمرانی و فضای کسب و کار وابستگی متقابل وجود دارد.
از طرفی تعامل دولت به معنای اعم با بخش خصوصی و عدم وابستگی فضای سیاسی به اقتصاد، از ارکان مهم بهبود فضای کسب و کار است.
مهدوی با بیان آنکه فضای سیاسی ما به‌شدت وابسته به اقتصاد است، افزود: گزارش‌های بانک جهانی از نفوذ فوق‌العاده حاکمیت در اقتصاد ایران خبر می‌دهد.
وی با تعریف رشد پایدار، رشد وابسته به حاکمیت را رشد ناپایداری دانست و یکی از خطرزاترین عوامل را دوپارگی سیاسی در ایران طی ۴۰ سال اخیر برشمرد.
وی از بسیاری قوانین و مقرراتی که بجا هم هستند، ولی عملا کاربردی در کشور ما ندارند، سخن راند و افزود: قوانینی که مانع رشد فضای کسب و کارند، بیشتر کاربرد داشته‌اند.
مهدوی وضعیت رتبه ایران را در شاخص شروع کسب و کار در سال ۲۰۱۸، ۹۷ در بین ۱۹۲ کشور اعلام کرد و افزود: در رشد سرمایه‌گذاری در صنعت سیر نزولی داشته‌ایم.
استاد دانشگاه شهید بهشتی به انواع تحریم‌های اقتصادی شامل تحریم‌های ارزی، بانکی و نهادهای مالی، تحریم‌های حمل و نقل و سوخت‌رسانی، کشتیرانی، بیمه و مکانیسم اثرگذاری تحریم‌ها بر رشد اشاره کرد و در بیان راهکارهای برون‌رفت از چالش، تغییر اساسی در پارادایم اندیشه و سیاسی فکرکردن در اقتصاد و در ارتباط با دنیا (تجربه چین)، خروج از دوگانگی حاکمیتی، تفکیک واقعی قوا از یکدیگر، آزادی احزاب و تحمل دولت برای اداره امور توسط بخش خصوصی را برشمرد.
عدم قابلیت مورد انتظار دولت در تصمیم‌گیری
در این هم‌اندیشی، یکی از اعضای پانل از نقش مهم تصمیم‌گیری بخش خصوصی در اروپا سخن راند و گفت: در کشو ما دولت، تصمیم‌گیرنده اصلی است.
وی با اشاره به قوی‌تربودن تحریم‌های داخلی نسبت به تحریم‌های بیرونی، از انجام پژوهشی با موضوع کارآمدی دولت ایران خبر داد و افزود: پس از ۴ دهه به لحاظ اجرایی در دولت، به قابلیت مورد انتظار  نرسیده‌ایم.
وی ناتوانی در حل مسائل سخت توسعه اقتصادی را نشانه ناکارآمدی و شکاف بزرگ بین تدوین و اجرا دانست.
درودیان گفت: متأسفانه نگاه سیاسی و چشم‌انداز قدرت سیاسی گروهی داشته‌ایم؛ در حالی که باید سیاست برای حل مسئله داشته باشیم.
وی وضعیت آب، صنعت و اقتصاد را از اولویت‌های اصلی و استراتژیک دانست و افزود: ساختار سیاست‌گذاری در ایران مستلزم تجدیدنظر جدی است و باید به تقویت نقش اتاق و بخش خصوصی در تصمیم‌گیری بپردازیم.
در ادامه، مهدی کرباسی‌زاده ۳درصد مشکلات را مربوط به تحریم‌های بیرونی عنوان کرد که طبق نظرسنجی، ۱۸ مورد از چالش‌های اصلی صنایع مربوط به بخشنامه‌ها و ابلاغ‌هایی است که گویای تصمیم‌گیری از سوی افراد نادان و بی‌تجربه است.
وی به شرایط خرید نقدی، مشکلات ارزی و چالش‌های صنعت از یک طرف و انبارهای مملو از کالاهای انباشته‌شده به دلیل دو دیدگاه حاکمیتی در کشور پرداخت و افزود: به نظر می‌رسد در ساختار مدیریتی اراده‌ای برای اصلاح نیست.
جبار زارع، عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی، فضای اقتصادی کشور را دامی توصیف کرد که بدون امنیت است؛ زیرا پول و سرمایه وجود دارد، ولی مأمنی برای گرایش به جذب سرمایه وجود ندارد.
وی افزود: تا زمانی که اصلاح ساختار اتفاق نیفتد، امیدی به برون‌رفت از چالش اقتصادی وجود ندارد.
در ادامه، میزان زیاد بیکاری به‌ویژه در گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال به عنوان زنگ خطری بزرگ و تورم ۳۹درصدی ناشی از سوء‌مدیریت و شاخص فلاکت در سال‌های ۸۴ تا ۹۷ به‌ویژه در بین جوانان که به ۴۰درصد رسیده، اعلام شد.
تقویت تفکر اقتصادی و ورود دانش
رناسی، عضو هیئت‌رئیسه اتاق، با اشاره به توان بخش خصوصی در دسترسی به دانش جهانی و محدودیت دولت در ورود دانش بین‌المللی در ایران، بر تربیت دانش‌آموزان با تفکر اقتصادی و تربیت مدیران شایسته و کاردان تأکید کرد.
وی توجه به بانکداری بین‌المللی، تحریم و مدیریت بازار ارز و چگونگی تأمین مالی پس از بازگشت تحریم‌ها را مطرح کرد و افزود: وقتی ارزش پولی جامعه ثبات نداشته باشد، ابزار مالی نمی‌تواند کاربرد داشته باشد.