شب قدر، شب تقرب
در منظر قرآن، شب قدر، شب باارزش و پرفضیلت و با امور مهم و باعظمتى همراه است؛ همانند نزولِ اجمالى قرآن، پیدایش افاضات باطنى و فضاى خاص معنوى، تقدیر و تعیین سرنوشتها، تدبیر و برنامهریزى هاى جدید و نزول جبرئیل و فرشته ها.
به گزارش پایگاه خبری ربیع، روزها و شبها، بستر رخدادها هستند. طلوع و غروب وقایع در بخشى از زمان صورت مىبندد و زمان و لحظهها، هفتهها و ماهها و سالها و قرنها مخلوق خدا، مولود طبیعت، مرهون نظام جارى و حرکات موزون عالم است و به ظاهر هیچ فرقى میان آنها نیست. ولى قرآن کریم همه ایام را یکسان نمىبیند. برخى از آنها را ایام مبارک و مقدس مىداند که ماه رمضان و شبهای قدر ازجمله آنهاست.
در منظر قرآن، شب قدر، شب باارزش و پرفضیلت و با امور مهم و باعظمتى همراه است؛ همانند نزولِ اجمالى قرآن، پیدایش افاضات باطنى و فضاى خاص معنوى، تقدیر و تعیین سرنوشتها، تدبیر و برنامهریزى هاى جدید و نزول جبرئیل و فرشته ها.
عبادت در آن شب، بالغ بر هشتاد سال ارزش دارد و قابل قیاس با سایر شبها نیست. در چنین شبى خداوند بال رحمت مىگشاید و بندگان خود را در رواق آن مىنشاند و مؤمنان و عبادتگران را مشمول رحمت خاص خود مىسازد.
شب قدر، قدر و قیمت بىشمار دارد. در کلمات محدود نمىگنجد و کند و کاو مضاعف مىطلبد. «لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْر؛
شب قدر بهتر از هزار ماه است»
اجل هر یک از ما در نزد خدا معین است و گاه چندان کوتاه است که هر یک از ما نمىتواند به یک دهم از هدفهای خود دست بیابد، ولى آیا مىتوان با این واقعیت به چالش و مبارزه برخاست؟ آرى. ولى نه بدان صورتى که بیشتر مردم چنان تصور مىکنند و خواستار درازى عمر خویش مىشوند و عده کسانى که به این آرزوى خود مىرسند اندک است، بدان سبب که عوامل وفات، فراوان و بیشتر آنها از اراده آدمى بیرون است، پس راه براى درازتر کردن عمر چیست؟ ژرفتر کردن آن و از لحظهلحظه آن برخوردار شدن است، در پیش خود تصور کن که اگر پاره کوچکى از زمین داشته باشى و نتوانى آن را بزرگتر کنى، چه خواهى کرد؟ ممکن است به بناى ساختمانى بپردازى که بخشى از آن در زمین است و بخشى دیگر در فضا است و سر به ابرها مىساید، بعضى از مردمان سالهای معدودى از عمر داشته و در طول این عمر به انجام دادن کارهایى پرداختهاند که معادل کار قرنهای دراز است، مثلا عمر رسول اکرم (ص) از شصت و سه سال تجاوز نکرد و بیست و سه سال از آن به ایام دعوت او اختصاص داشت؛ ولى اثر آن از اثر عمر دراز نوح بیشتر است، بلکه از سالهای عمر همه پیامبران چنین است و به همین گونه خداوند رحمان موهبت شب قدر را مخصوص امت او و آن را بهتر از هزار ماه قرار داد تا بتوانند عمر خود را در بعد سوم (یعنى بعد عمق) درازتر کنند و شاید خبر مأثور از رسولالله (ص) اشاره به همین معنى بوده باشد، چه روایت شده است که عمرهاى امتهای پیش از او را به او نشان دادند و چنان مىنماید که عمرهاى امت خود را کوتاه دید و دریافت که در درازى عمر به پیشینیان نمىرسند و به همین جهت خدا شب قدر را به او عطا کرد و آن را بهتر از هزار ماه قرار داد.
در حدیثى دیگر چنین آمده است: به پیامبر گفتند که مردى از بنىاسرائیل هزار ماه سلاح را در راه خدا از گردن خود برنداشت و او سخت دچار شگفتى شد و آرزو کرد که چنین کسى نیز در امت او بوده باشد و گفت: پروردگارا! به امت من کوتاهترین عمرها را دادهاى که با آن اعمالشان کمتر مىشود، پس خدا لیلهالقدر را به او بخشید و گفت: «لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْر» که در آن ماهها آن اسرائیلى سلاح را در راه خدا حمل مىکرد و این شب براى امت تو تا روز قیامت در هر ماه رمضان خواهد بود.
بنابراین شایسته آن است که هدف انسان در شب قدر تحقق یافتن تغییرى اساسى و ریشهدار در نفس خود باشد و لازم است که خود را در برابر داور خرد به محاکمه خوانده و نابسامانیهای پیشین و انحرافات جارى آن را تسجیل کنى و عزم بر آن مجزوم سازى که از همه اینها با پشیمانى از ارتکاب خطا درگذرى و به ترک آنها نیت خالص کنى و به خدا پناه برى که از گناهان گذشتهات درگذرد و در آینده تو را موفق به آن سازد که بر گرد گناه نگردى. آری، شب قدر را قدر بدانیم و برای تقدیر خود به پا خیزیم و در مقابل خدای بزرگ توبه کنیم و از او توفیق راهیابی به صراط مستقیم و پایداری در آن راه را طلب کنیم. اگر قرار است نتیجه اصلی روزه ماه تقوای الهی که تقرب به ذات لایزال اوست، محقق شود بهترین زمانش شبهای قدر است، شبهایی که درهای رحمت الهی باز است و امکان قرار گرفتن در زیر چتر خدای رحمان و رحیم فراهم است.
مظفر حاجیان