سهم معنادار حرفه مددکاری اجتماعی در تحقق اهداف توسعه پایدار
« سهم معنادار حرفه مددکاری اجتماعی در تحقق اهداف توسعه پایدار » عنوان ستون “اول دفتر” روزنامه ایران به قلم انوشیروان محسنی بندپی(رئیس سازمان بهزیستی کشور) است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید:
به گزارش پایگاه خبری ربیع، در کشور جمهوری اسلامی ایران به مدد ورود به عرصه مدرنیسم ساختارهای نهادی طی این دورانگذار از سنت به مدرنیسم دستخوش تغییر و تحولات مختلفی شدهاند. جوامع به مدد رشد شاخههای مختلف علوم و فناوریها الزامات مختلفی را برای سازگاری با این تحولات تجربه کردهاند. سبک زندگی و نهادهای اجتماعی سنتی که از سازوکارهای سادهای پیروی می کردند با ورود دستاوردهای دانش و فناوری شتاب و تغییر را به طور ناگزیر در سطوح مختلف اعمال کردهاند. متناسب با این تغییرات، نهادهای مختلف جامعه نیز از این ضرباهنگ رشدی تأثیر پذیرفتهاند. فناوریهای مختلف ارزشها و ضرورت های مختلفی را به ارمغان آوردند که مهمترین ارمغان این تحولات افزایش سرعت، پیچیدهتر شدن و تخصصگرایی بوده است.
در قرون پیشین روشهای حکمرانی از نظریات علمی چندان اثری نمیپذیرفتند. در نتیجه از جمله رهاوردهای مهم گذار به دوران مدرن شیوههای حکمرانی مناسبی است که دولتها و ملتها را در تکالیف دو جانبه مهمی قرار داده است. با ورود دستاوردهای دانش و فناوری بسیاری از مشکلات پیشین مانند بیماری دیگر بهعنوان چالشهای عمده دولتها و مردم قلمداد نمیشوند. فناوری در علوم پایه، پزشکی و صنعت تغییرات عمدهای را در رشد تولید ناخالص ملی و ثروت جامعه به ارمغان آورده است. اما پرسش مهم که در این باره مطرح میشود این است که ساختارهای اجتماعی و نهادهای جامعه چگونه از این تغییر و تحولات تأثیر میپذیرند و همسازی و انطباق با این تحولات چگونه صورت میپذیرد؟ مفاهیمی نظیر توسعه جامع و پایدار، عدالت اجتماعی، پدیدهها و معضلات اجتماعی چه چالشها، فرصتها و تهدیدهایی را برای اینگذار به سمت مدرنسیم ایجاد میکنند؟ واقعیت امر این است که جامعه کنونی ما با نگاهی کالبدی به ابعاد رشد و توسعه بویژه توسعه پایدار میپردازد. ولی آیا این فراهم آوردن زیرساختها و کالبدی تکامل یافته بدون توجه به سرمایههای انسانی و اجتماعی که بتوانند به رشد و اعتلای آن آهنگی متعادل و متوازن ببخشند پاسخگوی تمامی نیازهای توسعهای کشور خواهد بود؟
فقر، تبعیض، فساد وانواع معضلات اجتماعی پدیدههایی هستند که نیازمند رویکردی فراتر از مهندسی سازهها بر ابعاد نرم افزاری و انسانی رشد و توسعه است. چگونه میتوان در بهسازی محیط زیست، افزایش سرمایه اجتماعی، همبستگی اجتماعی و تابآوری اجتماعی در شرایطی که تحولات ناگزیر زمانه تمامی سطوح نهادهای اجتماعی را به چالش کشیدهاند، کوشید؟ چگونه میتوان بر الگوسازی، تغییر ارزشها، نگرشها، رفتار و موقعیت به نحوی عمل کرد که جامعه رشدی متوازن و همگون را تجربه کند؟ پاسخ پرسشهای بالا و بسیاری از پرسشهای کلیدی دیگر در این پاسخ ساده اما بسیط نهفته است: «کاربست هدفمند و بومی شده یافتههای علوم انسانی و اجتماعی.» در میان همه رشتههای علمی که قادر به تحقق اهداف توسعه پایدار هستند، رشته دانشگاهی «مددکاری اجتماعی» بهعنوان یک حرفه کاربردی و بین رشتهای قادر است که پلی قابل اطمینان را برای کاستن از مخاطرات اجتماعی، تقویت عوامل محافظتکننده در فرآیند توسعه پایدار بر عهده گیرد. حرفه مددکاری اجتماعی به معنای مدرن آن با بهرهگیری از تخصصی مبتنی بر دانش، عمل و صلاحیت قادر است در اعتلای اجتماعی، پیوند اجتماعی، مبارزه با ابعاد فقر، توانمندسازی، ارتقای سلامت اجتماعی، کاستن از مخاطرات و آسیبهای اجتماعی و به حداکثر رسانیدن مشارکت اجتماع محلی سهمی شایسته و معنادار را در تحقق اهداف توسعه پایدار داشته باشد.
این حرفه قادر است در گسترش چتر رفاه اجتماعی، محافظت در برابر انواع مخاطرات اجتماعی، محافظت از عوامل خطر در محیط زیست، بازپیوند اجتماعی افراد دارای نیازهای ویژه (افراد کم توان ذهنی، افراد دچار اختلالات شدید روانی، کم توانان حرکتی و…)، حمایت از گروههایی چون زنان، کودکان، سالمندان و همچنین سازمانها، فعالان اجتماعی و سمنها نیز بخوبی به ایفای نقش بپردازد.
امروزه مددکاران اجتماعی مراکزی تخصصی و جامع بهعنوان کلینیکهای مددکاری اجتماعی را بر اساس ضوابط قانونی ماده ۲۶ تحت نظارت سازمان بهزیستی کشور به ثبت رساندهاند. این کلینیکها قادرند بهعنوان یک سازه اجتماعی جامع، توانمند و برخوردار از همه تخصصهای یاورانه به تحقق اهداف توسعه پایدار و جاریسازی اهداف سلامت اجتماعی کمک شایانی نمایند. با عنایت به موارد پیش گفته و نقش کلیدی این حرفه در کاهش آسیبهای اجتماعی و ارتقای سلامت اجتماعی در جامعه، بیم آن میرود چنانچه به جایگاه تخصصی و کاربردی این حرفه در کشور توجه ویژهای نشود در سالهای آتی شاهد افزایش چشمگیر مسائل و مخاطرات اجتماعی باشیم.
سازمان بهزیستی کشور با همت معاونت امور اجتماعی (دفتر توانمندسازی خانواده و زنان) و همچنین دانشگاه علامه طباطبایی و سایر نهادهای تخصصی همکار بر آن است رویداد تخصصی کم نظیری را با حضور تمامی صاحبان فکر در عرصه رشته مددکاری اجتماعی، صاحب نظران و خبرگان تحت عنوان همایش مددکاری اجتماعی – توسعه پایدار مورخ ۲۲ و ۲۳ آبان ماه سالجاری برگزار نماید. این همایش در نظر دارد پیامی مهم و تعیینکننده را به تمامی دستاندرکاران قوای سهگانه کشور، تصمیم گیران و صاحبان قدرت که عزمی برای توسعه کشور دارند برساند: جامعه سالم، تاب آور، رشد یافته و مرفه نیازمند نگاهی متفاوت به مسائل رشد و توسعه یکپارچه در سطح خرد و کلان است. بنابراین ضروری است برای این رشته وزین و بسیار راهبردی اعتباری بیش از پیش قائل شویم.