به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی ربیع»، «اصفهان» شهری که از قرن‌ها پیش نماد هنر، معماری و خلاقیت ایرانی بوده، امروز در تلاش است تا با زبان تازه‌ای از توسعه و زیست پایدار سخن بگوید.

در روزگاری که آلودگی هوا، گرمایش زمین و مصرف بی‌رویه انرژی به چالش جهانی تبدیل شده، این کلان‌شهر تاریخی به‌دنبال پیوند دوباره میان انسان و طبیعت و نه در باغ‌های کهن بلکه در ارتفاع چندمتری از زمین، جایی بر فراز بام خانه‌ها است.

پروژه «بام‌های سبز و خورشیدی» که از ابتدای سال ۱۴۰۴ توسط شهرداری اصفهان آغاز شده، تلاشی برای بازآفرینی فضای زندگی شهری با تکیه بر فناوری‌های نو و مشارکت مستقیم شهروندان است.

این طرح بر آن است تا با کاشت گیاهان بومی و نصب پنل‌های خورشیدی در پشت‌بام منازل، شهری سالم‌تر، خنک‌تر و خودکفاتر بسازد؛ شهری که انرژی خود را از خورشید می‌گیرد و نفسش را با گیاهان تازه می‌کند.

به گفته‌ معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان، اجرای این طرح بخشی از برنامه جامع «اصفهان سبز » است که بر اساس آن، شهروندان می‌توانند با دریافت تسهیلات مالی و فنی، بام خانه‌های خود را به فضای سبز یا مزرعه انرژی خورشیدی تبدیل کنند و هدف این است که هر شهروند احساس کند در بهبود وضعیت محیط‌زیست شهر خود نقش مهمی دارد و اگر هزاران بام در اصفهان سبز شود، تأثیر آن از ساخت چند پارک جدید بیشتر خواهد بود.

در حال حاضر بیش از دو هزار واحد مسکونی در مناطق مختلف ازجمله ۶، ۹ و ۱۲ شهرداری وارد فاز اجرایی این طرح شده‌ و بر اساس آمار اولیه در بعضی مناطق دمای سطح بام‌ها تا پنج درجه کاهش یافته و مصرف برق خانگی تا ۲۰ درصد کمتر شده است.

خانم رفاهی یکی از ساکنان منطقه یک اصفهان، تجربه خود را چنین توصیف می‌کند: «بام خانه‌مان قبلاً بلااستفاده بود، اما حالا هم سبز شده و هم با پنل‌های خورشیدی بخشی از برق خانه را تأمین می‌کند که این تغییر کوچک، حس بزرگی از آرامش و مسئولیت را در ما ایجاد کرده است.»

کارشناسان محیط‌زیست نیز معتقدند: چنین طرح‌هایی می‌تواند به‌صورت پایدار در کاهش اثرات گرمایش شهری نقش داشته باشد.

یک پژوهشگر حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر در این خصوص می‌گوید: اگر تنها ده درصد از ساختمان‌های اصفهان به سامانه‌های خورشیدی مجهز شوند، سالانه بیش از ۲۰ مگاوات برق پاک تولید می‌شود که این رقم می‌تواند مصرف سوخت‌های فسیلی در بخش خانگی را به شکل محسوسی کاهش دهد.

از سوی دیگر، زیباسازی شهری و بازگشت رنگ و زندگی به چهره‌ خاکستری شهر از دیگر پیامدهای مثبت این طرح است، از این رو شهرداری اعلام کرده که در فاز بعدی «جشنواره بام‌های زیبا» برگزار خواهد شد تا شهروندان خلاق‌ترین ایده‌های خود را در طراحی بام‌های سبز به نمایش گذارند، همچنین با ادامه‌ اجرای این طرح اصفهان گام بلندی در مسیر شهرهای هوشمند و زیست‌پایدار برداشته است؛ شهری که میراث‌دار باغ‌های تاریخی و پل‌های آبی است، اکنون بر فراز پشت‌بام‌ها باغ‌هایی تازه می‌رویاند و این نشانه‌ای از شهری است که هنوز می‌خواهد نفس بکشد، زنده بماند و دوباره سبز شود.

در حقیقت اجرای طرح «بام‌های سبز و خورشیدی» در اصفهان را می‌توان نقطه عطفی در مسیر بازتعریف زیست شهری این کلان‌شهر تاریخی دانست؛ شهری که در دهه‌های اخیر با چالش‌های جدی همچون کمبود آب، افزایش آلودگی هوا، کاهش پوشش گیاهی و گرمایش موضعی روبه‌رو بوده است.

در چنین شرایطی، حرکت به سوی بام‌های سبز و بهره‌گیری از انرژی خورشیدی نه تنها گامی نمادین بلکه اقدامی واقعی در جهت سازگاری با تغییرات اقلیمی و بازیابی تعادل محیطی شهر است.

این طرح با پیوند فناوری، طبیعت و مشارکت شهروندی، الگویی از توسعه پایدار را به نمایش می‌گذارد؛ الگویی که اگر به‌درستی حمایت و گسترش یابد، می‌تواند در کاهش مصرف انرژی، بهبود کیفیت هوا، کنترل دمای شهری و افزایش حس تعلق شهروندان به محیط زیست تأثیری ملموس بر جای گذارد.

«اصفهان» که روزگاری از باغ‌هایش به‌عنوان ریه‌های تنفسی شهر یاد می‌شد، امروز در تلاش است تا این نفس سبز را از دل پشت‌بام‌ها دوباره احیا کند و نشان دهد که حتی در میانه بحران، می‌توان با خلاقیت و همدلی، شهری پایدار و زنده ساخت.

ریحانه راهپیما