«دانشنامه اصفهان» مرجعی پژوهشمحور برای بازنمایی هویت نصف جهان
یکی از اهداف اصلی دانشنامه اصفهان ایجاد مرجعی قابل اعتماد برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقهمندان به مطالعات ایرانشناسی و اصفهانپژوهی است و در عین حال زبان و ساختار مقالات بهگونهای تنظیم میشود که برای مخاطبان عمومی نیز قابل استفاده و فهم باشد؛ درحقیقت این دانشنامه با بهرهگیری از همکاری پژوهشگران و متخصصان رشتههای مختلف میکوشد، تصویری دقیق، متوازن و چندبعدی از اصفهان ارائه دهد.
به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی ربیع»؛ دانشنامه اصفهان تلاشی جامع و سامانمند برای گردآوری، تدوین و عرضه دانش مرتبط با شهر اصفهان و حوزه فرهنگی، تاریخی و تمدنی آن است و اصفهان بهعنوان یکی از کهنترین و تأثیرگذارترین شهرهای ایران در طول سدهها نقشی محوری در شکلگیری تاریخ سیاسی، هنر، معماری، علوم، اندیشه و زندگی اجتماعی این سرزمین داشته است، از اینرو ثبت و تحلیل دقیق میراث مادی و معنوی آن ضرورتی علمی و فرهنگی به شمار میآید که دانشنامه اصفهان در پاسخ به همین نیاز شکل گرفته است.
این دانشنامه میکوشد با رویکردی پژوهشمحور و مبتنی بر منابع معتبر، اطلاعاتی مستند و روزآمد درباره موضوعات گوناگون مرتبط با اصفهان ارائه دهد.
درواقع مدخلهای دانشنامه طیف گستردهای از موضوعات را از جغرافیا، تاریخ و تحولات شهری گرفته تا هنر، معماری، ادبیات، شخصیتهای علمی و فرهنگی، آیینها، نهادها و رویدادهای مهم دربرمیگیرد و در این مجموعه اصفهان نهتنها بهعنوان یک شهر بلکه بهمثابه یک حوزه تمدنی با تأثیرات فراتر از مرزهای جغرافیایی خود مورد توجه قرار گرفته است.
در نهایت دانشنامه اصفهان گامی مؤثر در جهت حفظ حافظه تاریخی و فرهنگی این شهر و انتقال آن به نسلهای آینده است؛ گامی که میتواند به شناخت عمیقتر هویت اصفهان و جایگاه آن در تاریخ و فرهنگ ایران کمک شایانی کند.
استانداردسازی ارجاع علمی در سایتهای فارسیزبان با رویکردی نوآورانه
سعید عدالتنژاد، معاون علمی طرح دانشنامه اصفهان اظهار کرد: پس از تفاهمنامه جهان اسلام، ۴۰۰ متن از دانشنامه جهان اسلام و بنیاد معارف که همپوشانی با عناوین اصفهان داشت به مجموعه داده شد و در دسترس پژوهشگران و همکاران قرار گرفت، همچنین کتابخانه بنیاد برای همکاران در تهران و دانشگاهها فراهم شد.
وی افزود: با توجه به نیازها اگر سندی یا نسخهای خواندنی باشد از کتابخانه بنیاد تهیه و ارسال میشود، همچنین پس از دریافت مدلها در اصفهان، جلساتی با محققان برگزار شد.
معاون علمی طرح دانشنامه اصفهان تصریح کرد: هماکنون تعداد مدخلهای غیرمصوب به حدود ۲۰۰۰ رسیده است و در نهایت ۱۰۰۰ مدخل برای تصویب در اولویت قرار گرفت و باید گفت، دانشنامه اینترنتی انعطافپذیر است و میتواند کم یا زیاد شود.
عدالتنژاد با بیان اینکه تاکنون تقریباً ۷۰۰ عنوان بارگذاری شده است و از میان هزار عنوان، آن دستهای که مقاله نویسی میشود، در صف مقالات قرار میگیرد، گفت: اگر مقالهای سفارش داده نشود در انتظار سفارش باقی میماند.
وی با اشاره به اینکه دستهای دیگر از عناوین مربوط به فرایند تالیف است، بیان کرد: برای مثال ابو زید آبادی گویش در فرایند تالیف قرار دارد و میتواند در ارزیابیهای اول یا دوم، ویرایش ادبی یا ویرایش استنادی باشد یا به زودی منتشر شود و هر عنوانی که به مقاله تبدیل شود در صفحه مخصوص به خود میرود.
معاون علمی طرح دانشنامه اصفهان با تاکید بر اینکه با کمبود محققان و امکانات، مقالات فارسی تهیه شده تا مرور کلی ارائه شود، گفت: بعضی مقالات تامینی هستند یعنی منتشر شده در منابعی همچون دانشنامه جهان اسلام، دایرکت المعارف و ایرانیکا که در صورت نیاز ترجمه یا گفتوگو با مولف انجام میشود.
وی ادامه داد: مقالات تولیدی حدود ۹۰ درصد بوده و حدود ۴۰ ستون مقاله از دانشنامه جهان اسلام بهکار گرفته میشود؛ برای مثال چهارباغ عباسی با تلاشهای گستردهای نگارش شده و منابع دقیق دارد و پایاننامهها برای خوانایی به انتهای مقاله و با نوشتن منابع و نشانیها فراهم شده است.
عدالتنژاد اظهار کرد: این پروژه برای نخستین بار در سایتهای فارسی زبان شیوه استناد به مقاله را بهکار گرفت تا اگر کاربری از این محتوا استفاده کند، ارجاع به صورت دقیق لحاظ شود، همچنین امکان ارجاع در پایاننامهها و مقالات با این شیوه وجود دارد.
وی با بیان اینکه دستهبندی اصلی شامل ۱۲ موضوع ازجمله مشاهیر علمی، ادبیات، سیاسی، محلهها، صنایع قدیم و جدید، عالمان، حکیمان و عارفان بوده است و بعضی مقالات تحت سه دسته بهطور همزمان نمایش داده میشود تا محدودیتهای سایت کاهش یابد و تنوع بیشتری ارائه شود، گفت: این فهرستها به سه روش مثلا از طریق حروف الفبا، از طریق فهرست موضوعی و از طریق جستجو مانند سایر سایتها قابل دسترس است .
عدالتنژاد گفت: هدف فعلی انتشار دانشنامهای است که به اشخاص زنده نمیپردازد و از القاب استفاده نمیکند، مگر آنجا که لقب برای فرد بهعنوان عنوان شناخته شده باشد.
وی تصریح کرد: محتواهای متنوعی در این دانشنامه از خوراکیها و پوشیدنیها تا آداب و رسوم و جنبههای تاریخی علما با رویکردی جامع گنجانده میشود، همچنین به موضوع دفاع مقدس نیز پرداخته شده است؛ در مقاله دفاع مقدس، تحلیل تاریخی همراه با معرفی عملیاتهای مؤثر در اصفهان و اصفهانیها ارائه و سرداران رشید و شهدا که نقش کلیدی در این موضوع داشتند، پاسداری میشوند.
معاون علمی طرح دانشنامه اصفهان گفت: هدف اجرایی با سرعت پیش رفتن و رسیدن به نقطه آغاز است تا با حمایت مالی و معنوی، بتوان کاری کرد که هر کس در هر جای دنیا درباره اصفهان در اینترنت جستجو کرد، صفحه اول مربوط به اصفهانیکا را بیابد.
وی با اشاره به اینکه امکانی برای برندسازی و دیدهشدن بیشتر نامگذاری شده است، گفت: اصفهانیکا معادل سیرکا است و تلاش میشود که درباره اصفهان کار کند؛( اشاره به اینکه مخفف «سیرکا» برای اصفهانشناسی است) و با تشکر از همه همراهیها، این مجموعه در حال توسعه است و از حمایتهای مالی و معنوی استقبال میکند.