داستان ادامهدار نمایشهای جاهطلبانه/ شما تئاتر نبینید، «خیلی گرونه»!
یک بازیگر معتقد است: تئاترى که غیرمنصفانه، جاهطلبانه و بدون در نظر گرفتن شرایط مخاطب، قیمت خود را بالا مىبرد، عملاً یک پیام براى این گروه بزرگ و اثرگذار دارد: شما تئاتر نبینید!
به گزارش پایگاه خبری ربیع، به نقل از فارس، «شب تئاتر»، عنوان برنامهای است که از شب گذشته با محوریت تئاتر روی آنتن شبکه چهار سیما میرود. برنامهای که البته گویا در قالب مجموعه از برنامههای شبهای هنر است و شنبههای آن به تئاتر اختصاص دارد.
پیام دهکردی که بیشتر او را در کسوت بازیگر و کارگردان دیدهایم، این بار در قامت مجری و کارشناس با مخاطبان سخن میگوید، البته خود او در ابتدای برنامه گفت: امیدوارم که بتوانیم برنامه خوبی در شنبههای تئاتر ارائه بدهیم، بنده از سر تکلیف و وظیفه اجرای این برنامه را با عشق پذیرفتم تا شاید بتوانم بهتر فرزند زمانه خود باشم. شاید هیچ زمانی در دوران کار حرفهای خود به این اندازه احساس وظیفه نکرده بودم که به سهم قدمی افزونتر از بازیگری و کارگردانی تئاتر انجام دهم.
وی در ادامه افزود: شبهای تئاتر دغدغه شفافیت، صراحت لهجه، وضوح، کشف و پرسشگری دارد. ما این شبها را باید سپری کنیم، اگر میخواهیم به روشنایی برسیم. تئاتر امروز سرزمین ما به رغم جوان بودنش اوج و فرود های بسیاری را سپری کرده است و همواره هنری غریب و تنها بوده است. این برنامه تلاش دارد با شفافیت و صداقت و بی طرفی دست روی معضلاتی بگذارد که نمیگذارد تئاتر آنگونه که باید نفس بکشد. ما میخواهیم صریح و صدیق باشیم و به کمک شما نیاز داریم.
* تئاتر آزاد در جامعه لازم است
موضوع قسمت اول این برنامه قیمتگذاری بلیت تئاتر بود که این روزها مورد بحث بین اهالی تئاتر و مخاطبان آن هست. در همین راستا هم حسین مسافر آستانه و کوروش سلیمانی مهمانان دهکردی بودند تا در این رابطه با یکدیگر صحبت کنند، هر چند هر دو طرف نسبت به موضوع دیدگاهی یکسان داشتند، اما به هر حال مسافر آستانه عنوانی حقوقی را نیز با خود یدک میکشید و در بخشی از برنامه گفت: آسیبهای جدیتری گریبان تئاتر را گرفته است و گروهها برای حفظ مخاطب و خنداندن او و فروختن به ابزارهای مضری سوق یافتهاند.
وی در ادامه افزود: ما همه دوست داریم مردم بیشتری به دیدن نمایشهایمان بیایند؛ اما اینکه چگونه بیایند را رها میکنیم و برایش برنامهای نداریم. تئاتر آزاد در جامعه لازم است و تماشاگرش با علم به اینکه قرار است چه چیزی تماشا کند، حاضر به خرید بلیتهای گران آن است. تئاتر آزاد تعاریف خود را دارد و به هیچ وجه نیز مدعی نیست؛ اما در سوی دیگر تئاتر هنری مدعی فرهیختگی است و برخی آثار از حد تئاتر آزاد پایینتر میآید و ادعای روشنفکرمآبانه نیز دارند.
*شما تئاتر نبینید!
کوروش سلیمانی هم دیگر مهمان برنامه گفت: چند وقت قبل فیلم «هامون» را که مىدیدم فکر کردم نسل ما چه خوشبخت بود که علیرغم همه سختىها فیلمهاى خوب، تئاتر و نمایشنامه خوب، کتابها و مجلات خوب در دسترس داشت و بعد فکر کردم ما به نسل جوان چه محصولات، تفکر و نوع نگاهى دادهایم که آیندهاى روشن را براى سرزمینمان توقع داریم. همه مىدانیم تئاتر یک محصول فرهنگى است که مثل هر محصول دیگر؛ سینما، کتاب، کنسرت و … هزینههایى دارد که باید حتماً تامین شده و در عین حال صاحب اثر نفع مالى هم عایدش شود.
وی در ادامه افزود: تئاتر در طول عمر دهها ساله خود در ایران مخاطبانى داشته که در بین دستههاى گوناگون، طبقه دانشجو و کارمند و متوسطِ اهل هنر مطمئنترین و همراهترین گروه بودهاند. تئاترى که غیرمنصفانه، جاه طلبانه و بدون در نظر گرفتن شرایط مخاطب و تنها بر اساس کسب درآمد بیشتر (حال براى تامین اجاره سالن یا دستمزد هنرپیشه و … فرقى نمىکند) قیمت خود را بالا مىبرد عملا یک پیام براى این گروه بزرگ و اثرگذار دارد: شما تئاتر نبینید!
سلیمانی یادآور شد: تماشای تئاتر به عنوان یک محصول لاکچرى با مخاطبان خاص درست شبیه خریدن کتابهاى با جلد زرد یا قرمز براى دکوراسیون خانه است! مگر تئاتر براى همه، براى مردم نبود؟ مردم یعنى همان ۵ تا ١٠ درصد که توانایى خرید بلیت ٢٠٠ هزار تومانى را دارند؟!
*براساس انصاف قیمت بلیتها را تنظیم کنیم
وی اظهار داشت: بیاییم بر اساس انصاف قیمت بلیتها را تنظیم کنیم. تنوع قیمت را کسى منکر نیست اما اجازه ندهیم با سیاست غلط در قیمتگذارى بلیت همین روزنههاى اندکِ ارتقاء فرهنگى جامعه مثل کتاب و سینما و موسیقى و تئاتر تنها در سبد خانوار عدهاى قرار گیرد. بگذاریم هنر به همه برسد! توقع اینکه همه کار را اداره کل هنرهاى نمایشى بکند اشتباه است. این که منصف باشیم، اینکه به ذات دیالوگ اندیشمندانه در تئاتر به جاى کاسبکارى و … بیاندیشیم، بخشنامهاى نیست!
وی توضیح داد: روزهاى تخفیف دانشجویى، روزهاى تخفیف فرهنگى، حمایت موسسات فرهنگى به شکل سوبسید و پرداختن هزینه تهیه بلیت و … مى تواند راهگشا باشد. تبلیغات تئاتر در سطح شهر چرا منحصر به عدهاى است؟ و کلام آخر؛ بهره مند شدن از هنر حق همه مردم است … ما حق نداریم مردم را از حقشان به هر دلیلى محروم کنیم.
حسین مسافرآستانه هنرمند تئاتر با اشاره به اینکه در سالیان اخیر قیمت بلیت شناور بوده است، خود را نه موافق افزایش قیمت دانست و نه مخالف. وی گفت: نباید به راحتی قضاوت کرد؛ چراکه راه به جایی نمیبرد و افراد بدون کارشناسی درباره این پدیده سخن میگویند.»
*مخالفت مسافرآستانه با نگاه خصوصیسازی به تئاتر
وی با اشاره به نمایشهای ایرانشهر تأکید کرد تنها ۷ نمایش بالای ۳۰هزار تومان فروش بلیت داشته است و گفت در ایرانشهر تنها دو نمایش آتیلا پسیانی و پارسا پیروزفر بلیت ۷۰هزار تومانی داشتهاند. او طراحی صحنه و گروه بازیگری را عامل مؤثری در تعیین قیمت هستند و سالندار حق ندارد گروه را مجبور به تغییر نگرههای هنری خود کند.
این مسئله با انتقاد دهکردی مواجه شد که هر دو نمایش مورد بحث تولید بزرگی نداشتند و هزینه چندانی برای گروه نمایشی نداشته است و آن را محصول یک نوع بیعدالتی دانست که در نتیجه آن تهیهکنندگان نمایشهای دیگر با بلیت ارزان متضرر نیز شدهاند.
مسافر آستانه این رویه را استثنایی دانست که محصول هزینه تولید بوده است. وی افزود که تماشاخانه برای ادامه حیات خود ناچار است ۲۰درصد از درآمد گیشه را بردارند. او به حذف ۲۰درصد ایرانشهر در ابتدای تشکیل شورای سیاستگذاری کنونی ایرانشهر اشاره کرد و گفت این رویه تا دو سال ادامه داشت؛ اما با تغییر و تحولات در شهرداری، ایرانشهر دیگر حمایت شهرداری را نداشت.
مسافرآستانه تأکید کرد که ایرانشهر پس از شش ماه در آستانه تعطیلی قرار میگیرد و شورا تصمیم به بازگشت درصد گیشه میکند.
مسافر آستانه در بخش دوم صحبتهای خود به این نکته اشاره کرد که آسیبهای جدیتری گریبانگیر تئاتر را گرفته است . وی با نگاه موظف بودن تئاتر و خصوصیساز صرف در تئاتر مخالفت کرد و گفت ما همه دوست داریم مردم بیشتری به دیدن نمایشهایمان بیایند؛ اما اینکه چگونه بیایند را رها میکنیم و برایش برنامهای نداریم.
مسافرآستانه از شهرداری و دستگاه ذیربط درخواست کرد از خانه هنرمندان و ایرانشهر حمایت شود و یک بار دیگر حداقل به عنوان خدماتی که شهرداری در همه زمینهها ارائه میدهد، خدمات فرهنگی نیز باشد تا بشود هزینه ۲۰درصدی را بار دیگر در ایرانشهر حذف کرد.
شهرام کرمی در این قسمت از طریق ارتباط تلفنی روی آنتن زنده تلویزیونی آمد و با تأکید بر اینکه دولت قانوناً نمیتواند در سازوکار بلیت ورود کند، گفت تشکیل شورای صنفی از منظر قانونی میتواند مهمترین امر قانونی برای قیمتگذاری بلیت باشد که از این به بعد این شورا درباره قیمت بلیتها تصمیم میگیرد و اعضای آن متشکل از اصناف مختلف شامل هنرمندان، سالنداران و اداره کل هنرهای نمایشی است که آییننامه آن توسط چند حقوقدان در حال تدوین است.
*سرمقاله حسین محب اهری: خیلی گرونه!
سرمقاله برنامه نیز با اجرای حسین محب اهری از هنرمندان پیشکسوت و فعال تئاتر بدین شرح بود: «خیلی گرونه!!!» این عبارتی است که هر از گاهی در فضای مجازی بین تئاتر بینها ردوبدل میشود. هر بار که تئاتر وارد مرحله آرامش خودش شده است یک نمایش با یک قیمت بلیت عجیب و غریب، بازی گیشه را بر هم میزند. سال ۱۳۹۴ یک دستیار کارگردان سابق تصمیم به اجرای نمایشی در تالار وحدت گرفت. نمایشی مملو از ستارگان سینمایی که در هر اپیزود یک سکانس از یک فیلم را بازآفرینی میکردند. بلیت نمایش ۱۰۰هزار تومان بود؛ صدای اهالی تئاتر بلند میشود. برخی هنرمندان و رسانهها، پس از تماشای نمایش، آن را به یک جُنگ تشبیه کردند؛ البته کارگردان آن نمایش تا به امروز اثر دیگری را خلق نکرده است.
سال گذشته باز هم در تالار وحدت کارگردانی تصمیم به ساخت تئاتری موزیکال گرفت و به محض گشودن گیشههای مجازی، از رقم ۱۲۰هزار تومانی بلیت رونمایی کرد. این بار رسانهها حساسیت ویژهای به قیمت بلیت نشان دادند و اعتراض کردند. علیاکبر صفیپور، مدیر تالار وحدت به موضوع ورود کرد و قیمتها کاسته شد؛ ۹۵هزار تومان. اگرچه با انتشار اسناد شفافیت مالی مشخص میشود آقای صفیپور در جای دیگری از خجالت گروه اجرایی درآمده و کاهش قیمت هم نتوانست فاصله قیمتی آن را با دیگر نمایشهای حرفهای و بهتر پر کند. قصه تالار وحدت و قیمتهای کلانش هنوز ادامه دارد و شاید ادامه داشته باشد. تابستان امسال هم نمایشی بلیت ۱۲۰هزارتومانی پیشبینی کرد؛ اما قبل از برخی اعتراضات با انتشار نامهای قیمت بلیت را کاهش داد.
و اما امروز دوباره قیمت بلیت نمایشی که قرار است باز اجرا شود کمی متفاوت است. در حالی که علی اکبر صفیپور از قول و قرارهای میان گروه و تالار مبنی بر بلیت ۱۴۰هزار تومانی میگوید، خبر فروش بلیت ۲۰۰هزار تومانی منتشر شد و اعتراضات به شکل وسیعی فضای مجازی رو پر کرد. او این بار مورد هجوم تلفنها و مصاحبهها قرار گرفت و در خلال گفتوگوهایش از برخی بندهای قرارداد بین گروه و تالار وحدت گفت، بندهایی که نشان میدهد گروه هنری مشتاق به افزایش قیمت بلیت خارج از چارچوب قرارداد بوده و البته هزینههای گزافی که بازیگران نمایش روی دوش گروه گذاشته یکی از عوامل آن هست. به عبارتی، بلیت گران قرار بود جبران هزینه تولید باشد؛ اما آیا با بلیت ۱۴۰هزار تومانی اولیه، امکان سوددهی برای نمایش وجود نمیداشت؟
اینها مروری بود بر تمام اتفاقاتی که مسئله بلیت تئاتر را مهم میکند، بلیتی که هر چه گران تر میشود فاصله اقشار ضعیف، متوسط و حتی متوسط روبه بالا جامعه را کاهش می دهد و دیگر تئاتر تنها یک کالای لوکس بی کارکرد میشود و اینجاست که هنر تئاتر از مردم جدا شده و اتصال دوباره آن بسیار سخت و البته در این میان نمایشهایی که بیشتر به جنگ شادی و جلوه فروشی شبیهاند پرچمدار هنری اندیشه ورز بی هیچ اندیشهای میشوند. فارغ از همه اینها با وجود کاهش محسوس قیمت بلیت باز هم همه میگوید: خیلی گرونه!!!»
انتهای پیام/