آسیب مدیریت

خود رأیی

تحقیقات نشان داده است مدیرانی که در کارها و برنامه‌های خود با افراد نخبه و کارشناس مشورت می کنند، در آمور اداری و اجتماعی کم تر گرفتار خطا و لغزش می شوند و بیش تر آمور آنان با موفقیت کامل تحقق می پذیرد.

خود رأیی

به گزارش پایگاه خبری ربیع، تحقیقات نشان داده است مدیرانی که در کارها و برنامه‌های خود با افراد نخبه و کارشناس مشورت می کنند، در آمور اداری و اجتماعی کم تر گرفتار خطا و لغزش می شوند و بیش تر آمور آنان با موفقیت کامل تحقق می پذیرد. بر عکس مدیران و مسؤولانی که مستبد هستند و خود را بی نیاز از افراد، دیگران و تبادل نظر با آنان می دانند هرچند از نظر موقعیت و مقام جایگاه والایی دارند، ولی بیش تر به خطاهای بزرگ دچار می شوند و خود را به هلاکت می اندازند. حضرت علی (ع) در این زمینه می فرماید: «من استبدّ برأیه هلک و من شاور الرّجال شارکها فی عقولها؛ کسی که خود رأی باشد، هلاک می شود و کسی که با افراد صاحب اندیشه مشورت کند، در عقل آنان شریک می شود.»

تلاش در عرصه مشاوره و نظارت بر عملکرد زیر مجموعه یکی از مؤلّفه های مهم در مدیریت صحیح و سالم است. مولای متقیان در سخنی دیگر می فرمایند: مَنْ مَلَک، اسْتَأْثَرَ. (حکمت ۱۶۰ نهج البلاغه) حضرت علی علیه السلام فرمودند: آنهایی که به حکومت می رسند (غالباً) راه استبداد و خودکامگی پیش می گیرند.

امام (علیه السلام) در این گفتار حکیمانه که بسیار فشرده و پرمعناست می فرمایند: «آنهایی که به حکومت می رسند (غالباً) مستبد می شوند»; (مَنْ مَلَک اسْتَأْثَرَ). تاریخ نیز گواه روشنی بر این معناست; بسیار بودند کسانی که چون دستشان به حکومت نرسیده بود دم از حق و عدالت و مشورت و واگذاری کار مردم به مردم می زدند; اما هنگامی که بر مرکب مراد سوار شدند و حکومت را در اختیار گرفتند بنای استبداد گذاشتند; نه به نصیحت کسی گوش دادند و نه به دوست و دشمن رحم کردند و خودکامگی را در حد اعلا در برابر رعایا انجام دادند. این مطلب به قدری شایع بوده و هست که به صورت ضرب المثلی درآمده است: «مَنْ غَلَبَ سَلَبَ وَمَنْ عَزَّ بَزَّ; کسی که غالب شود می دزدد و کسی که پیروز گردد سرمایه‌های دیگران را می رباید».

در تاریخ اسلام نمونه‌های فراوانی است از کسانی که پیش از دست یابی به حکومت، به ظاهر در سلک افراد متدین بودند; اما همین که به مقام و حکومتی رسیدند راه خودکامگی را پیش گرفتند.

پیامی که این جمله نورانی دارد این است که امام (علیه السلام) به پیروان خود توصیه می کند مراقب باشید حکومت و مقام، معمولا انسان را به استبداد می کشاند شما چنین نباشید. اگر افرادیکه خود را در معرض رای مردم قرار داده و می دهند شعارهایی بدهند و بعد از رای نیز به آن شعارها پایبند باشند راه درست را می پیمایند اما کسانی که پس از گذر از رای مردم دیگر کسی را نمی شناسند و طبق رای خود عمل می کنند و آرائ دیگران را ارزشی قائل نسیتند همانی هستند که امام علیه السلام مورد خطابشان قرار داده‌اند مقام آنها را به استبداد کشانده است هر چند خود ملتفت نباشند اما رفتار شان که حاضر به پذیرش سخن و نگاه دیگران نیست گوی‌ای این سقوط است! لذا قدرت و مقام باعث سقوط او می گردد.

مدیران و مسئولانی که اهل مشورت با دیگران هستند در واقع از فکر و اندیشه و توانمندی‌های تخصصی دیگران استفاده می کنند و این استفاده موجبات رشد و موفقیت بی نظیر را برای آنها به ارمغان می آورد. استفاده از رای دیران علاوه بر اینکه از تجربه و تخصص و پتانسیل ها استفاده می شود دیگران را با مدیت همراه و همگام می کند و در جهت موفقیت نیروهای زیادی وارد عمل می شوند و پیروزی ها و موفقیت ها را اعجاز انگیز می کند. حالا پس از یکسال که از عمر دولت می گذرد خوبست هر یک از مسئولان ساعتی را برای خود در خلوت بنشنند و کارنامه خود را مرور کنند و ببینند چه نمره ای به خود می دهند و کجای کار می لنگند و به تعبیری نقاط قوت و ضعفشان کدامند و چه مواردی را باید تقویت و توجه بیشتر داشته باشند و در چه جهاتی لازم است تلاش بر حفظ موقعیت داشته باشند. کجاها مشورت کردند و چه نتایجی د اشته است و کدام مشاوران خالصانه نظر داده‌اند و کدام برای رضایت خاطر مدیریت اظهار نظر داشته اند؟ آنجا که بر رای خود ایستاده اند چه خسارتهایی د اشته است و چگونه باید از استبداد رای مبرا شوند؟ خلاصه اینکه زمان خود آزمونی رسیده است که نیازمند خود اظهاری خالصانه است و خلوت و بینی و بین الله نمره دادن!