خندیدن در روزهای بحرانی اشکال دارد؟!
همزمان با شیوع کرونا، «چالش لبخند» در فضای‌مجازی به راه افتاده که نکات موافقان و مخالفانش از منظر روان‌شناسی، قابل بررسی است
به گزارش پایگاه خبری ربیع، به نقل از خراسان/ همزمان با شیوع کرونا، «چالش لبخند» در فضای‌مجازی به راه افتاده که نکات موافقان و مخالفانش از منظر روان‌شناسی، قابل بررسی است
همزمان با یکی از خاص‌ترین دوره‌های زندگی‌مان به خاطر شیوع کرونا در ایران، «چالش لبخند» در فضای‌مجازی به راه افتاده است. قاعده این است که کاربران، عکسی از لبخند خودشان را منتشر و دوستان‌شان را هم برای پیوستن به ماجرا، دعوت کنند. اتفاقی که خیلی زود، فراگیر شد و تا حدودی مورد استقبال هم قرار گرفت. به بهانه این چالش پرحاشیه، از دیدگاه روان شناسی به این موضوع می‌پردازیم.
در روزهای بحرانی، بخندیم یا نه؟!
عده‌ای در مخالفت با لبخند در شرایط بحرانی، از «برتولت برشت» نوشتند: «آن‌که می‌خندد هنوز خبر هولناک را نشنیده است!» و آن را مضحک دانستند. عده دیگری اما «ناامیدی» را نکوهش کردند. آیا واقعاً در روزهای بحرانی نباید بخندیم؟ واقعیت این است که در شرایط آشفتگی و خطرناک، فشار و تنیدگی(جسمی و روانی) زیادی به ما تحمیل می‌شود. پس حتی ساده‌ترین کارها هم می‌توانند کارکردهای مفیدی داشته باشند. احتمالاً این چالش، برای تعدادی از کاربران، کارکرد روان‌شناختی داشته تا بتوانند به‌اندازه چندثانیه، از آن حجم غم، خشم، ناامیدی و… فاصله بگیرند. بااین‌حال، چند اما و اگر وجود دارد که نباید آن‌ها را نادیده بگیریم.
اگر خُلق شادی داشته باشیم
«خُلق» در روان شناسی، به معنای «حالت هیجانی پایدار و درونی فرد» است. اگر در اوج بحران‌ها، خلق شادی داشته باشیم یا در اصطلاح عامیانه، بر طبل بی‌عاری بکوبیم، طبیعی و بهنجار نیست. گاهی دل مان می‌خواهد اندکی بخندیم، سرگرم شویم و به چیزهای دیگری جز مشکل فکر کنیم که البته حالت سالم و مفیدی است. زیرا قرار نیست با هجوم یک ویروس، آماده مرگ شویم! ولی هرگز نباید به معنی بی‌تفاوتی و فراموشی مشکل باشد.
اگر به معنای عادی‌سازی فاجعه باشد
زمانی که منبع اضطراب‌مان را قبول نداشته باشیم، سعی می‌کنیم با انکار واقعیت، آن را شایعه و شوخی بدانیم و فاجعه را عادی کنیم. در این صورت، در راه ناسالمی قدم گذاشته‌ایم که به مراقبت از خودمان و دیگران منجر نمی‌شود.
اگر واکنش وارونه باشد
ما در مقابل اضطراب‌ها به‌طور ناخودآگاه، از سازوکارهای دفاعی استفاده می‌کنیم. یکی از آن‌ها «واکنش وارونه» است یعنی هیجانی را از خودمان بروز می‌دهیم که ۱۸۰ درجه با احساس واقعی‌مان فرق دارد. اگر خنده‌ها و شوخی‌هایمان به خاطر این سازوکار باشند، لازم است یک‌بار دیگر هیجان‌های مان را بررسی کنیم.
برخی منتقد چالش لبخند در روزهای بحرانی هستند، چون معتقدند زمانی از درون شاد می‌شویم که گرهی را بازکنیم. چالش دیگری نیز همزمان با این موضوع به راه افتاد که قرار شد کاربران، نام کتاب تأثیرگذار زندگی‌شان را بنویسند تا در روزهای قرنطینه، مطالعه را ترویج کنیم. چالش‌های دیگری هم هستند که می‌توانند در فضای مجازی و واقعی اتفاق بیفتند. تبلیغ کسب‌وکارهای خانگی و اینترنتی، توزیع بسته‌های بهداشتی به کودکان کار، ملحق شدن به گروه‌های داوطلبانه و همکاری در تولید محتوا برای اطلاع‌رسانی درباره خودمراقبتی، فقط تعدادی از اقدامات مفیدی هستند که با انجام آن ها، هم به سلامت عمومی کمک کرده‌ایم و هم باری را از روی دوش جامعه پزشکی برداشته‌ایم. درنهایت، چه با لبخند، چه بی‌لبخند، کرونا با هیچ‌کدام از ما شوخی ندارد. پس لازم است برای شکست این ویروس، بهداشت فردی را رعایت کنیم و در خانه بمانیم.
نویسنده : نگار فیض‌آبادی | کارشناس‌ارشد روان شناسی‌بالینی