به گزارش پایگاه خبری ربیع،در فرهنگ سیاسی رفتار انحصاری مذموم و غیر قابل تحمل است همچنانی که در اقتصاد و اجتماع و فرهنگ نیز اینچنین است انحصارطلبی آن است که مدیر و کارگزار در حوزه قدرت و اختیارش همه چیز را به خود و خویشاوندانش اختصاص دهد، بدین معنا که قدرت، امکانات و دیگر امتیازات اجتماعی را به اقوام و دوستان خود اختصاص دهد و دیگران را از آن ها محروم سازد این حرکت و اقدام است که انواع مختلف مفاسد و نا شایسته سالاری را نتیجه می دهد و از دل خانواده مدیران و مسئولان آقازاده و … خارج و مطرح می گردد. در فرهنگ و اندیشه سیاسی امیرالمؤمنین علی(ع) فرمانروایان و کارگزاران  به شدّت از این مسئله برحذر داشته شده اند، به طوری که به مالک اشتر می فرماید: «از امتیاز خواهی بپرهیز و چیزی را که همه مردم نسبت به آن یکسان هستند به خود اختصاص مده. هر کارگزار و مسؤولی نزدیکان و خویشاوندانی دارد که توقع برتری، امتیازخواهی و دخالت در قراردادها بدون رعایت انصاف را دارند، ولی تو چاره ای بیندیش و به هیچ یک از اطرافیان و وابستگان چیزی از مال، زمین و…واگذار مکن و مبادا در تو طمع کنند تا قراردادی به سود آنان منعقد کنی، زیرا این کار مایه ضرر سایر مردم می گردد.» از این فرمان امام علی(ع) چنین بر می آید که انحصارطلبی بزرگ ترین آفت برای یک دولت  و یک تیم مدیریتی است.

انحصارگران و انحصار طلبان عاقبت خیر و خوبی ندارند هرچند ممکن است در کوتاه زمان بتوانند قدرت را قبضه و ثروت را به خدمت خود و گروه محدود خود بگیرند اما بطور قطع با بدترین شیوه ممکن شکست می خورند.

در تاریخ عالم دولت های فراوانی  بوده اند که در اثر انحصارطلبی زمامداران و مدیران به سرعت رو به ضعف رفته و زمینه زوالشان فراهم گردیده و نابود شده اند .امروزه نیز زمامداران و مسؤولین بسیاری از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی گرفتار انحصارطلبی های گوناگون حزبی وگروهی و سیاسی، نژادی و فامیلی، زبانی و … هستند که همین عوامل موجب نابسامانی های حکومتی شده است، بسیاری از جنگ ها و تجاوزها در جهان معلول انحصارطلبی زمامداران است، از این رو دست اندرکاران امور حکومتی باید تلاش نمایند تا با تربیت درست مدیران و مسؤولین از بروز این آفت جلوگیری کنند زیرا ورود افراد نالایق به حوزه مدیریت و مسئولیت های کلان و حتی کوچک  ضربات جبران ناپذیری بر پیکره ارزش های  جامعه می زند.

ریشه انحصار طلبی خودبرتر بینی، اشرافیت، استکبار و تکبر، غرور باطل، جهالت و مانند آن است. جهالت و خودبرتربینی و اشرافیت و مانند آن موجب می شود که برخی حقوقی انحصاری برای خود قایل شوند و دیگران را از حقوق خود محروم سازند و بر آنان ظلم و ستم ورزند.همچنین  انحصار محدودیت هایی برای دیگران ایجاد می کند و آزادی عمل و فکر و عقیده را از دیگران سلب می کند و اقتصاد افراد و جامعه را با آسیب و اختلال جدی مواجه می سازد.

امیرمومنان علی(ع) با اشاره به ویژه خواری که نوعی انحصار در قدرت و ثروت است نشان می دهد که چگونه این انحصار طلبی ها جامعه و افراد آن را از کمال دور ساخته و به تباهی می کشاند.ایشان در فرمایشی به برخی آثار ویژه‌خواری و انحصارطلبی اشاره کرده و نشان می‌دهند که این عمل زشت و مجرمانه و گناه و ظلم تنها به حوزه اقتصادی محدود نخواهد شد، بلکه دیگر حوزه‌های زندگی فرد و جامعه را به شدت تحت تاثیر آثار زیانبار و مخرب قرار خواهد داد. ایشان می‌فرمایند: ویژه‌خواری و انحصارطلبى، حسادت مى آورد و حسادت، دشمنى و دشمنى، اختلاف و اختلاف، پراکندگى و پراکندگى، ضعف و ضعف، زبونى و زبونى، زوال دولت و از میان رفتن نعمت .( شرح نهج البلاغه لابن أبی الحدید: ج ۲۰ ص ۳۴۵ ح ۹۶۱.)

از نظر امیرمومنان علی(ع)شخص ویژه‌خوار پیش از مردم به هلاکت و تباهی خواهد افتاد؛ زیرا اگر مردم دنیای خود را از دست می‌دهند، ویژه‌خوار آخرت خویش را به بهایی اندک فروخته و هلاکت ابدی را برای خود رقم زده است. آن حضرت می‌فرماید: مَن یَستَأثِر مِنَ الأَموالِ یَهلِک؛ هر که در اموالْ انحصارطلبى کند، نابود مى شود. (بحار الأنوار: ج ۷۸ ص ۵۶ ح ۱۱۸).آن حضرت (ع) در فرمانش به مالک اشتر نیز می‌فرماید: از انحصارطلبى در آنچه مردم در آن برابرند و غفلت از آنچه در حوزه مسئولیت تو قرار دارد و در برابر دیدگان مردم روشن است، بپرهیز؛ زیرا تو، به خاطر دیگران مؤاخذه خواهى شد و به زودى پرده هاى امور از برابر دیدگانت کنار خواهد رفت و داد ستمدیده از تو گرفته خواهد شد. ( نهج البلاغه: نامه ۵۳) پس وای بر انحصار طلبان خود خواه که جز خود کسی را نمی بینند و درد و رنج دیگران را نمی فهمند.