مظفر حاجیان

به گزارش پایگاه خبری ربیع، قیام امام حسین (ع)، واقعه عاشورا و زیر بار ظلم و زور نرفتن امام الگویی برای همه آزادگان جهان شد گرچه این جنگ به ظاهر به نفع یزیدیان پایان پذیرفت ولیکن در نگاه عمیق و تحلیلی دقیق می توان به این مطلب دست یافت که برنده واقعی این جنگ امام حسین (ع) و یارانش بودند چراکه قیام و مکتب و مرام حسینی الگویی برای آزادگان شد و بسیاری از انقلابیون و آزادیخواهان مسلمان و غیر مسلمان، امام حسین (ع) را الگوی قیام خود می دانند و امروز پس از نزدیک به چهارده قرن راه و اهداف امام حسین ع شناخته تر شده و دنیا به اهداف امام احترام می گذارند و آزادگان جهان بر آن تمسک می جویند.

اما آثار قیام و شهادت امام حسین (ع) چیست؟ برپایی مقررات و احکام اسلامی یکی از مهمترین آثار قیام امام حسین ع است. امام حسین (ع) کشته نشد برای اینکه – العیاذ بالله – دستگاهی در مقابل دستگاه خدا یا شریعت جدش رسول خدا بوجود آید، راه فراری از قانون خدا نشان دهد. شهادت او برای این نبوده که برنامه عملی اسلام و قانون قرآن را ضعیف سازد. بر عکس، وی برای اقامه نماز و زکات و سایر مقررات اسلام از زندگی چشم پوشیده، به شهادت تن داد. حسین بن علی (ع) با آن جانبازی که کرد، اسلام را تجدید حیات و درخت اسلام را با ریختن خون خود آبیاری نمود. «اشهد انک قد اقمت الصلوه و آتیت الزکوه و امرت بالمعروف و نهیت عن المنکر و جاهدت فی الله حق جهاده؛ شهادت می دهم که تو اقامه نماز کردی و زکات دادی و امر به معروف و نهی از منکر کردی و در راه خدا جهاد نمودی و حق جهاد را بجا آوردی» (مفاتیح الجنان زیارت امام حسین (ع) در عید فطر و قربان). شهادت حسین بن علی (ع)، از آن جهت این آثار را به دنبال خود آورد که، نهضت او یک حماسه بزرگ اسلامی و الهی بود، از این جهت که این داستان و تاریخچه، تن‌ها یک مصیبت و یک جنایت و ستمگری از طرف یک عده ای جنایتگر و ستمگر نبود، بلکه یک قهرمانی بسیار بسیار بزرگ از طرف همان کسی بود که جنایتها را بر او وارد کردند. اثر دیگر قیام و شهادت امام ع شخصیت دادن به جامعه اسلامی است. شهادت حسین بن علی (ع) حیات تازه ای در عالم اسلام دمید، اثر و خاصیت یک سخن یا تاریخچه و یا شخصیت حماسی این است که در روح موج به وجود می آورد، حمیت و غیرت به وجود می آورد، شجاعت و صلابت به وجود می آورد. در بدنها، خونها را به حرکت و جوشش در می آورد، و تن‌ها را از رخوت و سستی خارج می‌کند، و آنها را چابک و چالاک می نماید. چه بسیار خونها در محیطهایی ریخته می‌شود که چون فقط جنبه خونریزی دارد، اثرش مرعوبیت مردم است، اثرش این است که از نیروی مردم و ملت می کاهد و نفسها بیشتر در سینه ها حبس می شود. اما شهادتهائی در دنیا هست که به دنبال خودش روشنائی و صفا برای اجتماع می آورد. بعضی از پدیده های اجتماعی، روح اجتماع را تاریک و کدر می کند، ترس و رعب در اجتماع به وجود می آورد، به اجتماع حالت بردگی و اسارت می‌دهد، ولی یک سلسله پدیده های اجتماعی است که به اجتماع صفا می دهد، نورانیت می دهد، ترس اجتماع را می ریزد، احساس بردگی و اسارت را از او می گیرد، جرأت و شهامت به او می دهد. بعد از شهادت امام حسین (ع) یک چنین حالتی به وجود آمد، یک رونقی در اسلام پیدا شد.

این اثر در اجتماع از آن جهت بود که امام حسین (ع) با حرکات قهرمانانه خود روح مردم مسلمان را زنده کرد، احساسات بردگی و اسارتی را که از اواخر زمان عثمان و تمام دوره معاویه بر روح جامعه اسلامی حکمفرما بود، تضعیف کرد و ترس را ریخت، احساس عبودیت را زایل کرد. و به عبارت دیگر به اجتماع اسلامی شخصیت داد. او بر روی نقطه ای در اجتماع انگشت گذاشت که بعدا اجتماع در خودش احساس شخصیت کرد. مسئله احساس شخصیت مسئله بسیار مهمی است. امویین کاری کردند که شخصیت اسلامی را در میان مسلمین میراندند.

حسین بن علی (ع) به نام یک نفر مصلح و به نام یک نفر اصلاح طلب که در امت اسلام اصلاح ایجاد کرد، قیام کرد و به مردم عشق و ایده آل داد. رکن اول حماسه زنده شدن یک قوم همین است. ملتی شخصیت دارد که حس استغناء و بی نیازی در او باشد. اینهاست درسهای آموزنده ای که از قیام حسین بن علی (ع) باید آموخت.

او حس استغناء و بی نیازی به مردم داد. این درس استغناء درس کوچکی نبود. همین استغناء بود که بعدها روحیه استغناء به وجود آورد و چقدر قیامها و نهضتها به وجود آمد. حسین بن علی (ع) درس غیرت به مردم داد، درس تحمل و بردباری به مردم داد، درس تحمل شدائد و سختیها به مردم داد. اینها برای ملت مسلمان درسهای بسیار بزرگی بود. حسین بن علی روح تازه دمید، خونها را به جوش آورد، غیرتها را تحریک کرد، عشق و ایده آل به مردم داد، حس استغناء در مورد مردم به وجود آورد، درس صبر و تحمل و بردباری و مقاومت و ایستادگی در مقابل شدائد به مردم داد، ترس را ریخت، همان مردمی که تا آن مقدار می ترسیدند، تبدیل به یک عده مردم شجاع و دلاور شدند. حادثه عاشورا به خاطر نفروختن عقیده و رأی به وجود آمد و مهمترین درس حادثه عاشورا اینست که بفهمیم آیا دین، قوت است یا ضعف؟ قید است یا آزادی؟ تریاک است یا مقوی؟

ثمره دیگرقیام حسینی ایجاد اخلاق جدید در جامعه مسلمین است. قیام امام ع باعث گردید در جامعه مسلمانان نوعی اخلاق جدید بلندنظرانه پدید آید و نظر انسان را به زندگی خود و دیگران، دگرگون سازد تا بتواند بدینوسیله جامعه را اصلاح نماید. و به عبارت دیگر، با خودسازی به دیگرسازی نیز بپردازد. سیدالشهدا (ع) نیک دریافته بود که وجدان شکست خورده و اخلاق پست امت را نمی توان به وسیله رویارویی ساده دگرگون ساخت، از این رو با قیام و شهادت خویش دیری نپایید که اخلاق هزیمت و فرار را به نیرویی عظیم درآورد و اخلاق جدیدی به جای آن جایگزین نمود. به راستی شهادت حسین بن علی (ع) تأثیر ژرف و شگرفی بر شیعیان ساکن و ساکت بجای گذاشت، و سرنوشت غم انگیز نواده پیامبر اکرم (ص) عواطف اخلاقی و مذهبی مردم را به هم ریخت. در اثر قیام و شهادت امام حسین (ع) موجی در روح مسلمین به وجود آمد، حمیت و عزت، شجاعت و صلابت به وجود آمد، و احساسات بردگی و اسارتی که از اواخر حکومت عثمان و تمام دوره معاویه بر روح جامعه اسلامی حکمفرما بود، تضعیف شد و ترس آنها را فرو ریخت، خلاصه، ابا عبدالله (ع) به اجتماع اسلامی شخصیت داد. کربلا و قیام سیدالشهدا (ع) نمایشگاه اخلاق عالی اسلامی و انسانی با همه صفات و طراوت آن بود و این اخلاق را نه به زبان که در عمل به خون پاک خویش بر صفحه ماندگار تاریخ به ثبت رسانید.

مظفر حاجیان