به گزارش پایگاه خبری ربیع، در حالی که هر روز خبر تازه‌ای از تولید بیشتر بنزین در کشور منتشر می‌شود مصرف بنزین رویای خودکفایی و صادرات این کالای استراتژیک را به کابوس بدل می‌کند.

خودکفایی و صادرات بنزین یکی از اهداف وزارت نفت طی چند سال اخیر بوده است و بر این اساس میزان تولید بنزین در کشور به مرور زمان افزایش یافت؛ به طوری‌که از ۶۶.۴ میلیون لیتر در روز در سال ۱۳۹۵ به ۷۷.۴ میلیون لیتر در روز در سال ۱۳۹۶ رسید. همچنین میزان تولید بنزین از ابتدای سال ۱۳۹۶ تا آذرماه همان سال ۶۶.۶ میلیون لیتر در روز بوده و از آذرماه تا اواخر اسفند به ۷۷.۴ میلیون لیتر در روز رسید.

حال طبق برنامه‌ریزی انجام شده قرار است ظرفیت تولید بنزین تا پایان هفته جاری به ۱۰۵ میلیون لیتر در روز برسد. این در حالی است که مصرف بنزین در کشور به رقم اعجاب آور ۹۱ میلیون لیتر رسیده است و احتمالاً در سال آینده مصرف بنزین ۱۰۰ میلیون لیتر را هم رد خواهد کرد.

این بدان معنی است که خودکفایی در مصرف بنزین خیلی زود به پایان خواهد رسید و بازهم ما ناچار به واردات بنزین خواهیم بود. در واقع رشد مصرف بنزین در کشور ما همیشه بالاتر از سرعت رشد تولید بوده و به همین دلیل هم در بهترین حالت ما تنها قادر به تولید بنزین مورد نیاز در داخل کشور هستیم.

به نظر اکثر کارشناسان یکی از دلایل مهم مصرف بالای بنزین در کشور ما قیمت پایین این محصول است.

تولید بنزین طبق قیمت پایه فوب خلیج فارس ۴۷ سنت، چیزی حدود ۶۱۱۰ تومان و با احتساب هزینه‌های توزیع آن حداقل ۷ هزار تومان با قیمت ارز آزاد برای دولت آب می‌خورد اما در حالی دولت به ازای هر لیتر ۶ هزار تومان و با احتساب مصرف روزانه ۹۱ میلیون لیتری سالانه حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه بنزین پرداخت می‌کند که بررسی‌های انجام شده در اتاق بازرگانی نشان می‌دهد میزان یارانه‌ای که دولت به دهک‌های بالای درآمدی با انرژی ارزان پرداخت می‌کند، ۲۵ برابر دهک‌های پایین درآمدی است.

اما یارانه سوخت به همین عددها ختم نمی‌شود. آن گونه که بیژن زنگنه، وزیر نفت، می‌گوید: «امسال در تابستان مصرف گاز در نیروگاه‌ها به ۲۹۰ میلیون متر مکعب در روز رسید، یعنی نیروگاه‌های ما معادل روزانه ۲ میلیون بشکه نفت خام مصرف کردند.» به گفته او، گاز مایع را کیلویی ۱۵۰ تومان یعنی ۱۰ دلار به ازای هر تن می‌فروشیم؛ در حالی که قیمت جهانی آن ۵۵۰ دلار به ازای هر تن است، حتی اگر محافظه‌کارانه قیمت سوخت را پایین‌تر از عموم کشورها فرض کنیم، باز یارانه غیر مستقیمی که امروز به بنزین، گازوییل و گاز طبیعی داده می‌شود، تقریباً پنج برابر یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی است.

نتیجه این مقدار عظیم یارانه انرژی در ایران نیز جالب است. طبق آخرین اعلام رسمی دولت، مصرف بنزین در ایران ۹۱ میلیون لیتر در روز است، همچنین طبق آخرین اعلام رسمی جمعیت کشور، ایران در حال حاضر حدود ۸۱ میلیون نفر جمعیت دارد، به عبارتی در هر شبانه‌روز به‌ازای هر نفر، ۱, ۱۲ لیتر بنزین در ایران مصرف می‌شود، یعنی یک خانواده چهار نفره حتی اگر خودروی شخصی نداشته باشند، در یک شبانه‌روز سهمی ۴.۵ لیتری در مصرف بنزین کشور دارند.

در کشور پرجمعیت چین با جمعیتی بالغ بر یک‌میلیارد و ۳۸۶ میلیون نفر (آمار سال ۲۰۱۷) حدود ۴۶۸ میلیون لیتر بنزین در روز مصرف می‌شود، به عبارتی در هر شبانه‌روز به‌ازای هر نفر ۰.۳۴ لیتر بنزین در چین مصرف می‌شود. در کشور ترکیه با جمعیتی بالغ بر ۸۰ میلیون نفر، روزانه ۸ میلیون و ۲۶۸ هزار لیتر بنزین مصرف می‌شود، به عبارتی در هر شبانه‌روز به‌ازای هر نفر، ۰.۱ لیتر بنزین در ترکیه مصرف می‌شود. مقایسه مصرف بنزین در ایران و ترکیه از این نظر مقایسه‌ای جالب است که تعداد جمعیت و خودروهای سبک دو کشور تقریباً یکسان است. اما در ایران به‌ازای هر نفر، ۱۰ برابر هر ترکیه‌ای و ۳ برابر هر چینی بنزین مصرف می‌شود.

البته مصرف بیش از اندازه بنزین تنها به دلیل استفاده بیش از اندازه مردم نیست. خودروهای ایرانی تقریباً دو برابر استاندارد جهانی مصرف دارند. این مصرف دو برابری البته مخصوص خودروهای نو با کمتر از ۵ سال سن است و اگر بخواهیم خودروهای فرسوده را در نظر بگیریم مقدار مصرف حتی بیش از دو برابر استاندارد جهانی خواهد بود.

با یارانه ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی بنزین به طور تقریبی می‌توان در هر سال برای ۴ میلیون نفر شغل ایجاد کرد. آنهم در حالی که در حال حاضر جمعیت بیکاران رقمی در حدود ۱۰ میلیون نفر است. این یعنی در حدود ۴ سال می‌توان بیکاری را به طور کلی در کشور ریشه کن کرد. یارانه بنزین معادل قیمت ۲۱۹ هواپیمای ایرباس و بیش از ۵۰۰ هواپیمای ATR است. با این تعداد هواپیما به راحتی ظرف یک سال می‌توان ناوگان فرسوده هوایی را نوسازی کرد. غیر از این با ۲۰۰ هزار میلیار تومان می‌توان به اندازه نیاز کل کشور تمام مدارس، بیمارستان‌ها، سینما، استادیوم‌های فرسوده کشور را در مدتی کوتاه نوسازی کرد.

البته همه این اتفاقات با گران کردن بنزین و فشار دوباره به مردم به وجود نمی‌آید اگر ما به عنوان مردم در اولین گام مصرف بنزین را به حداقل برسانیم می‌توان امید داشت که دولت نیز یارانه بنزین را به حداقل برساند و این هزینه سرسام آور را در بخش‌های دیگر هزینه کند.